Virtuele bestuurder kan vertrouwen in zelfrijdende auto verhogen

maandag 20 april 2015

timer 3 min

De zelfrijdende auto is een grote belofte van de toekomst. Maar zijn automobilisten straks bereid om de controle over het stuur aan de techniek over te laten? Frank Verberne, gedragswetenschapper aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), denkt dat een virtueel persoon achter het stuur daarbij kan helpen. In zijn promotieonderzoek laat hij zien hoe je ervoor kunt zorgen dat mensen zo'n 'chauffeur' gaan vertrouwen, en hoe daarmee de acceptatie van de zelfrijdende auto dichterbij komt. Hij promoveert dinsdag 21 april aan de TU/e.

Auto’s die zichzelf besturen brengen mogelijk grote voordelen met zich mee: ze kunnen het aantal verkeersdoden, het aantal files en het brandstofverbruik verminderen. Het lijkt een kwestie van tijd voordat we het stuur overgeven aan de techniek. Hoewel? Volgens TU/e-onderzoeker Frank Verberne moet niet voorbij gegaan worden aan het feit dat mensen uiteindelijk wel in een auto moeten willen stappen. “Anders zitten we straks opgescheept met slimme auto’s waar niemand in wil rijden.”

Vertrouwen

Voor het omarmen van deze nieuwe technologie is vertrouwen nodig. Hoe creëer je dat bij zelfrijdende auto’s? Verberne denkt dat het antwoord te vinden is in de sociale reacties die mensen hebben op intelligente systemen. Verberne: “Mensen geven bijvoorbeeld hun auto een naam of worden boos op hun computer als deze niet doet wat ze willen. Ik heb daarom gekeken of manieren die vertrouwen opwekken bij mensen ook toepasbaar zijn voor het opwekken van vertrouwen in technologie.”

Gelijkenis

Specifiek keek Verberne naar gelijkheidskenmerken. Uitgebreid onderzoek heeft aangetoond dat iemand meer vertrouwd wordt wanneer deze persoon in bepaalde opzichten op je lijkt. Dit gegeven gebruikte Verberne bij proeven met een virtueel persoon, een geanimeerd gezicht op een beeldscherm, dat hij voorin een rijsimulator plaatste. Deze virtuele persoon leek qua uiterlijk, hoofdbewegingen en denkpatronen op de proefpersoon, of juist niet. Vervolgens toetste Verberne het vertrouwen in deze virtuele persoon.

Virtuele bestuurder

En inderdaad, proefpersonen vertrouwden de virtuele persoon meer als deze op hen leek. “Dit laat zien dat een combinatie van gelijkheidskenmerken het vertrouwen in een virtuele chauffeur kan verhogen”, zegt Verberne. Dit zou dus een geschikt middel kunnen zijn om mensen eerder de controle over te laten geven aan een zelfrijdende auto. “Bovendien geven mensen dan niet de controle af aan ingewikkelde technologie die moeilijk te begrijpen is, maar aan een virtuele bestuurder die qua uiterlijk lijkt op een menselijke bestuurder.”