Arriva's flexibele Vlinder trekt meer nieuwe reizigers

De Vlinder overbrugt de kloof tussen reguliere buslijnen en op vraag gebaseerd vervoer, legt Woudberg uit. "Op specifieke momenten en in bepaalde gebieden is de vraag naar vervoer laag. Het is dan inefficiënt en kostbaar om een grote bus te laten rijden volgens een vaste diensregeling, die vaak slechts één keer per uur en vaak bij lege haltes stopt. Het reisgedrag van mensen verandert, en wij willen daarop inspelen."

Zonder reserveren

Een van de meest opvallende kenmerken van deze vernieuwende busdienst, is dat er geen vaste dienstregeling is. De Vlinder vertrekt op vaste tijden vanaf het treinstation, afgestemd op de aankomsttijden van de trein, en vereist geen reservering. Als mensen op andere tijden of haltes opgehaald willen worden, dienen ze echter wel te reserveren. De software berekent voortdurend de meest efficiënte route voor de bus, om de reizigers naar hun gewenste halte te brengen.

'Landelijk hebben we de afgelopen zes maanden een reizigersgroei van 20 procent gemeten'

Hierdoor rijdt de Vlinder gemiddeld 16 procent sneller dan vaste buslijnen en hoeven reizigers minder lang te wachten op vervoer, gaat Woudberg verder. “We benaderen de gewenste vertrektijd op 8 minuten nauwkeurig. Reizigers vinden het prettig dat ze niet zolang van tevoren hoeven te reserveren. Landelijk hebben we de afgelopen zes maanden een reizigersgroei van 20 procent gemeten.  In sommige gebieden was dat zelfs meer dan 30 procent.”

Het Vlinder-concept werd in 2014 al in Zutphen geïntroduceerd door toenmalig adjunct-directeur Frank van Setten, ter vervanging van een vaste buslijn die slecht rendeerde. Destijds was nog wel sprake van een statisch reserveringssysteem, maar het trok wel veel nieuwe reizigers aan. Inmiddels rijdt in Zutphen weer een vaste buslijn op dit traject

De ‘Vlinder 2.0’ ging eind 2021 live en is van vele moderne gemakken voorzien. “Mensen kunnen twee weken van tevoren, maar ook per direct de bus reserveren via de app of telefonisch en ze kunnen live in de app hun voertuig volgen. Dit is een beetje de Uber van de ov-diensten, met alle voorzieningen die de reguliere bus ook biedt.”

Drempel?

Voor bepaalde doelgroepen kan de reserveringsapp een drempel vormen, realiseert Woudberg zich. “Daarom onderzoeken we of we bij bijvoorbeeld ziekenhuizen reserveringszuilen kunnen neerzetten. Mensen die geen smartphone hebben, sturen we een smsje hoe laat hun bus eraan komt en wanneer deze op de halte staat. Daarnaast kunnen ze ook nog telefonisch een rit reserveren, dat houdt het toegankelijk.”

Ook ziet hij dat bij sommige doelgroepen vooral ‘angst voor het onbekende’ leeft. “Maar als mensen er eenmaal mee werken, zien we dat ze er meer vertrouwen in krijgen.” 

Ander reisgedrag

Inmiddels heeft Arriva de dienst ingevoerd in Doetinchem, Laren, Leeuwarden, Lochem, Sittard, Zaltbommel, Venlo, Alphen aan de Rijn en per december 2023 volgen Hengelo en Tiel. Momenteel moeten reizigers nog een vaste ritprijs betalen, maar per december worden het ov-chipkaarttarief en regionale abonnementen doorgevoerd.

Sinds corona zijn mensen minder en anders gaan reizen. De Vlinder is volgens Arriva een antwoord op dat veranderde reisgedrag. Maar ook een resultaat van marktwerking in het ov, voegt woordvoerder Nikkie Smit toe.

“Als vervoerder ben je verantwoordelijk voor de beste invulling van je netwerk. Als er minder reizigers zijn, richt je als vervoerder je netwerk anders in. Dan gaan de ‘dunne lijnen’ vaak als eerste ten onder. Maar dankzij marktwerking krijg je uiteindelijk wel dit soort nieuwe formules ervoor terug. We kijken steeds naar de beste oplossing voor álle reizigers”