Vlot doorrijden dankzij slimme camera’s

Op het gebied van verkeersveiligheid kan het Eindhovense ViNotion legio voorbeelden noemen met welke diensten zij actief zijn op dit vlak. Kariman: “Het detecteren en dynamisch schakelen van verkeerslichten, metingen uitvoeren en verschillende verkeersdeelnemers detecteren. Vervolgens is het mogelijk om op basis van ons meetsysteem richting, snelheid en GPS locatie te extrapoleren en een ETA (Estimated Time of Arrival) te berekenen waarop men het kruisvlak of andere verkeersdeelnemers zal tegenkomen. Met deze data kun je ongelukken voorkomen en maatregelen nemen, zoals verkeerslichten laten schakelen wanneer het kruispunt (conflictvlak) vrij is van voertuigen. Iets minder conventioneel en voornamelijk gericht op ‘nudging’ is de inzet van matrixborden met een specifiek (snelheids)advies.”

De fietsketting

Om zowel de veiligheid op het fietspad te verhogen als de doorstroming van het verkeer te verbeteren, werkte ViNotion samen met Sweco, Vialis, Beaumont communicatie en de provincie Overijssel om het project Fietsketting te realiseren in Hengelo. Op een druk kruispunt waar veel scholieren en forenzen gebruik van maken én waar autoverkeer van en naar de snelweg samenkomt, werden slimme camera’s geplaatst. Door borden met de tekst ‘Drie of meer is sneller groen’ langs het fietspad te plaatsen, stimuleerden ze om in een groepje richting het verkeerslicht te laten fietsen. De camera registreerde vervolgens dat een groepje fietsers nadert, waardoor het verkeerslicht eerder op groen springt. Aan de hand van de data uit de camera en verkeerslichten werd de groepsgrootte en snelheid geanalyseerd. “De fietsers in fietskettingen hoefden minder vaak te remmen en af te stappen dan individuele fietsers en waren minder geneigd door rood te fietsen." Voor fietsers werd er een gemiddelde wachttijd vermindering gerealiseerd van 9% tot 14%. De resultaten van de fietsketting kun je hier nalezen.

Het succes van de Fietsketting heeft ertoe geleid dat meerdere steden en bedrijven interesse hebben getoond in de oplossing. Zo draagt ViNotion bijvoorbeeld bij aan de ontwikkeling van de Fiets Peloton Module van DTV Consultants. Trotse winnaar van de Tour de Force Initiatiefprijs 2023, uitgereikt tijdens het Nationaal Fietscongres.

Sensor voor alle verkeersdeelnemers

Momenteel vindt er een enorme inhaalslag plaats op het gebied van dataverzameling van fietsers en voetgangers. Bij overheden is een grote behoefte aan real-time data van fietsers en voetgangers om de transitie te kunnen maken naar de autoluwe 15-minuten-stad. Een stad waar de heilige koe moet plaatsmaken voor meer groen en de voetganger en fietser faciliteert die de meeste voorzieningen binnen een kwartier reistijd kan bereiken. “Met de storingsgevoelige inductielus op het fietspad kom je niet tot een volledig beeld”, weet Kariman. “Daar komt bij dat fietsers en voetgangers zich minder makkelijk laten leiden vergeleken met automobilisten. Fietsers en voetgangers pakken soms een olifantenpaadje om een route in te korten. Een auto daarentegen rijdt op de rijbaan of staat stil in een parkeervak. Wij maken gebruik van camerasensoren die alle verschillende verkeersdeelnemers tegelijkertijd kunnen meten, waardoor we ook het langzame verkeer beter kunnen managen, vergeleken met sensoren die alleen voertuigen kunnen waarnemen. Dat alleen al verhoogt de verkeersveiligheid voor kwetsbare verkeersdeelnemers.”

Alle verkeersdeelnemers verbonden

Van voetgangers en fietsers detecteren de slimme sensoren de loop-/rijrichting, de snelheid en de gps-positie. Daarbij meten ze, in vergelijking met smartphone waarbij soms wel een afwijking van vijf tot tien meter te zien is, nauwkeuriger. “Wil je de verkeersveiligheid op een kruispunt verbeteren, dan kan een verkeersmanager niet uit de voeten met dergelijke data”, concludeert Kariman. “Daarnaast ben je met onze slimme camera’s niet afhankelijk van smartphone apps. Ze richten zich niet op één categorie weggebruiker, maar ook op alle andere verkeersdeelnemers. Daardoor maak je ze in principe verbonden met elkaar en zijn fietsers en voetgangers eenvoudiger en veiliger door het verkeer te loodsen.”

Digitale tweeling

Naast het bieden van inzicht in verkeersgedrag en -situaties is de slimme cameratechnologie van ViNotion ook in te zetten voor inzicht in de stads- en verkeersdrukte. Bij de woningbouwopgave, die in alle gemeenten hoog op de agenda staat, staan we voor twee keuzes: inbreiding of uitbreiding van stad of dorp. Het herontwikkelen van bestaande panden door ze in de hoogte uit te breiden en het uitbreiden aan de randen van de bebouwde kom. Kariman: “In beide gevallen is de reeds aanwezige infrastructuur ontwikkeld voor een maximaal aantal gebruikers. Bij inbreiding neemt het aantal weggebruikers toe in de schaarse openbare ruimte. Hoe houd je de stad veilig en bereikbaar voor iedereen? Om een volledig beeld te bieden, voordat de bouwmachines starten, is er behoefte aan een digital twin, een digitale simulatie van de plannen in ontwikkeling. Realistische data over intensiteiten en het gedrag van verkeer in een dergelijke digital twin wordt daarom meer en meer ingewonnen met onze slimme camera’s.”

De druktemeter

In Den Bosch is tijdens de COVID-19-periode het project Smart City Monitor opgezet, met als doel om de veiligheid van bezoekers in het stadscentrum te verbeteren. De gemeente beschikte destijds niet over historische, betrouwbare data om de oorzaken van files en drukte te verklaren, waardoor het voor de gemeente moeilijk bleek om de juiste maatregelen te nemen. “Die druktemeter werd in eerste instantie gebruikt voor de winkelende bezoeker om te bepalen wanneer het een veilig moment zou zijn om naar de binnenstad te komen”, legt Kariman uit. “Tegenwoordig worden de ViSense® slimme camera sensoren ingezet in een ‘ring’. Een aantal camerasensoren vormen een ‘buitenring’ en deze sensoren meten met name in- en uitgaande verkeersdeelnemers. Zodoende kent men de actuele bezettingscijfers van het binnenstedelijk gebied in de ‘binnenring’. De sensoren die zich bevinden binnen de buitenring worden ingezet als meetpunten voor inzicht in verplaatsingen, gedrag van verkeersdeelnemers, zicht op knelpunten en het gebruik van de openbare ruimte. Deze data is met name van belang voor beleids- en aansturingsdoeleinden.