Camera's Gatsometer bij handhaving milieuzone

De borden zijn op 9 oktober 2008 geplaatst en vanaf dat moment beschikte Amsterdam officieel over een milieuzone. Projectmanager Herman Algra van de Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer van de gemeente Amsterdam weet het nog precies. “Deze dag had wel een voorgeschiedenis”, licht hij toe. “Al in 2007 heeft Amsterdam met het bedrijfsleven een Amsterdams convenant getekend waarin de plannen voor een milieuzone behoorlijk concreet waren afgetekend. In 2008 hebben we mede het Convenant Stimulering Schone Vrachtauto’s en Milieuzonering ondertekend, dat door andere milieuzone gemeenten in 2006 was gesloten. De luchtkwaliteit in Amsterdam en andere steden vroeg dringend om aandacht. Metingen wezen uit dat met name in het binnenstedelijke gebied de vervuiling met NO₂ en fijnstof de Europese normen overschreed.”

Gesloten cordon

Uitvoerige berekeningen wezen uit hoe groot de milieuzone moest zijn om het gewenste effect te bereiken. Dat resulteerde in een overzichtelijk gebied: aan oost-, zuid- en westzijde wordt de milieuzone omsloten door de ringweg A10. Aan de noordzijde vormt het IJ een natuurlijke begrenzing. “Dankzij deze grenzen konden we relatief gemakkelijk voor een gesloten cordon kiezen”, zegt Algra. “Het gaat met name om de afritten en onderdoorgangen van de A10, 38 locaties in totaal. Deze grenzen hebben we vastgesteld in nauw overleg met het bedrijfsleven. Dat is een voorwaarde om voldoende draagvlak te verkrijgen. Het viel mij op hoe coöperatief het bedrijfsleven zich opstelde.”

Verboden gebied

Voor vrachtwagens met een Euro0- of Euro1-dieselmotor is de milieuzone verboden gebied. (Daarbij wordt elk voertuig dat zwaarder is dan 3500 kg aangemerkt als vrachtwagen.) Vrachtwagens met een Euro2- of een Euro3-motor zijn alleen welkom met een roetfilter. Bij uitzondering kunnen vrachtauto’s een tijdelijke ontheffing krijgen. Met ingang van 1 januari 2010 worden deze normen aangescherpt. Sinds januari jl. zien buitengewoon opsporingsambtenaren van de gemeente toe op de naleving van het verbod. “Ze zien inmiddels al snel welke vrachtwagens niet aan de eisen voldoen. Op een pda/handcomputer, kunnen ze het kenteken intoetsen, waarna de RDW (Rijksdienst voor het Wegverkeer) meldt of het voertuig vervuilend is. Ze schrijven dan ter plekke een proces-verbaal uit”, legt Algra uit.

Tijd voor automatisering

Bij besluit van de Gemeenteraad in juni 2008 was al besloten dat handhaving met medewerkers tijdelijk zou zijn. De inzet van de buitengewoon opsporingsambtenaren is immers kostbaar. Daarom ondernam de gemeente Amsterdam als eerste gemeente in Nederland stappen om het toezicht te automatiseren. Er zou een camerasysteem moeten komen dat de kentekens van passerende voertuigen vastlegt. Door middel van een aanbesteding werd een leverancier geselecteerd.

Maximale afwijking van 0,02 procent

De gemeente stelde een aantal functionele eisen aan het toekomstige systeem. Strategisch adviseur Peter Bor van Ingenieursbureau Amsterdam: “Een van de eisen had betrekking op de hitrate: het percentage passerende voertuigen met een kenteken dat daadwerkelijk wordt geregistreerd door de camera’s. We stelden als eis dat dit minimaal 80 procent moest zijn. Een eis die zeker zo belangrijk was, was de nauwkeurigheid waarmee de camera’s lezen. We tolereren een maximale afwijking van 0,02 procent. Meer niet. Het is ronduit vervelend als de verkeerde vrachtwageneigenaren een bekeuring krijgen.”De gemeente Amsterdam had meer wensen. De installatie van de camera’s zou zo min mogelijk verkeershinder op moeten leveren. In de beoordeling van de prijzen werden verder de onderhoudskosten voor de komende 7 jaar betrokken. Uiteindelijk zou de aanbieder met de economisch meest voordelige inschrijving de opdracht gegund krijgen voor de opdracht voor 53 camera’s op 38 locaties.

Hitrate van 95 procent beloofd

Op 20 februari jl. was de kogel door de kerk en kreeg Gatsometer de opdracht. Gatsometer is een internationale producent van oplossingen voor verkeersmanagement en -handhaving. “Gatsometer kon niet alleen de vereiste nauwkeurigheid garanderen, maar beloofde ook een hitrate van maar liefst 95 procent!”, vertelt Bor. “Dat is aanzienlijk hoger dan de 80 procent die wij verlangden. Het gaat dan om een flink aantal voertuigen. De camera’s zullen naar verwachting op termijn zo’n 1 miljoen voertuigen per dag registreren. Gatsometer levert en installeert de systemen niet alleen, maar voorziet ook gedurende 7 jaar in het onderhoud. Veel risico’s in dit nieuwe project worden door Gatsometer afgedekt. Dat geeft ons zekerheid en grip op de kosten.”De beelden van de voertuigen worden opgeslagen op een harddisk die aan de camera is gekoppeld. De kentekengegevens worden draadloos – uit veiligheidsoverwegingen versleuteld - doorgestuurd naar de backoffice van Stadstoezicht. Daar worden de gegevens gekoppeld aan de database van het RDW, waarna snel duidelijk is welke chauffeurs een overtreding hebben begaan. Alleen de beelden van díe vrachtwagens worden vervolgens door het camerasysteem naar de backoffice verzonden. Dat scheelt aanzienlijk in het dataverkeer. De overige beelden worden uit privacyoverwegingen automatisch gewist.

Positieve tendens

“We zien een positieve tendens” aldus projectmanager Algra. Uit steekproeven blijkt dat nu ongeveer 80% van de vrachtwagens in Amsterdam voldoet aan de huidige uitstootnormen. Dat is een aanzienlijke verbetering want voordat de milieuzone werd ingevoerd voldeed een derde van het vrachtverkeer niet aan de eisen “In augustus zijn de camera’s operationeel geworden. We vertrouwen erop dat dankzij deze milieuzone en het innovatieve handhavingsysteem de luchtkwaliteit in Amsterdam verder verbetert. Dat is belangrijk. Het gaat om de gezondheid van de Amsterdammers en die hebben we hoog in het vaandel!”

---

Tijdens de Dag Verkeer & Mobiliteit op 10 december in Houten geeft de heer Algra een lezing over dit project Milieuzone Amsterdam. U kunt zich alvast aanmelden op de website van de beurs (

www.verkeerenmobiliteit.nl

).

---

Innovatief detectiesysteem

De gemeente Amsterdam heeft gekozen voor het unieke, innovatieve detectiesysteem van Gatsometer: de Loopless Trigger Radar (LTR). Deze radar, die wereldwijd wordt toegepast bij verkeersmanagement en –handhaving, projecteert een virtuele lus op de rijbaan waardoor het zagen van lussen in de weg overbodig is. Dit detectiesysteem is voor Traject Controle-toepassingen in Nederland goedgekeurd door het Nederlands Meetinstituut (NMi). Het centrale systeem bestaat uit een server en een door Gatsometer ontwikkeld webbased softwarepakket om te communiceren met de camera’s. Deze software biedt de mogelijkheid om op eenvoudige wijze de lokale systemen te beheren. Foto’s van voertuigen worden overigens lokaal opgeslagen. Elke camera is voorzien van een modem, processor en harde schijf. Meer informatie op www.gatsometer.nl.