Geluid gaat niet stilletjes aan de verkeerskundige voorbij

In de vernieuwde Omgevingswet is een verplichting opgenomen voor gemeenten om geluidsbelasting te monitoren, de Basis Geluidemissie (BGE). “De wet schrijft voor dat je als gemeente periodiek je geluidsbelasting moet monitoren op wegen met een verkeersintensiteit van meer dan 4500 voertuigen per etmaal”, vertelt Rutger Verschelling van Antea Group. “In 2026, moet dat op alle wegen met een intensiteit van 1000 voertuigen per etmaal.

 “Voor berekeningen rondom geluid is verkeersintensiteit vaak de belangrijkste input. Daarvoor heb je hele goede en precieze verkeerscijfers nodig”, aldus Verschelling. “Dat steekt heel nauw. Geluidsexperts hebben om hun werk goed te kunnen doen veel meer en preciezere data nodig dan verkeerskundigen.” Het monitoren van geluid is een wettelijke verplichting die nog niet zo bekend is. “Ik zou dan ook tegen verkeersexperts en ambtenaren van gemeenten willen zeggen, dit gaat echt op ons afkomen. Dit is lastiger dan je denkt.  Je kunt niet zomaar een setje verkeerscijfers aanleveren, je hebt een periodieke monitoring nodig in combinatie met een sterke methodiek.”

Leg je basisjaar goed vast

Het lijkt erop dat 2022 het basisjaar voor de BGE wordt. “In de daaropvolgende metingen ga je refereren naar het basisjaar. Als dan blijkt dat op een bepaalde weg de geluidsbelasting is toegenomen met meer dan anderhalve decibel, moet het bestuur een maatregel-afweging maken, bijvoorbeeld over geluidswerende maatregelen.” Dat maakt het belangrijk dat de meting en registratie over het basisjaar in orde is. “Je wilt niet dat er door de gekozen aanpak verschillen ontstaan waardoor je maatregelen moet treffen. Kies voor een uniforme en complete registratie.”

Verschelling: “Wij hebben tien jaar terug hetzelfde gedaan, maar dan in opdracht van het Rijk, dat toen in dezelfde situatie zat als gemeenten nu, alleen kwam de opdracht toen vanuit EU-regelgeving. Rijkswaterstaat moet ook jaarlijks over geluid rapporteren, waarbij ze gebruikmaken van gegevens uit INWEVA (Intensiteiten Wegvakken). De provincie Utrecht ondersteunen we bij verkeersdata voor de geluidsregistratie. De hier geleerde lessen delen we graag met gemeenten.”

“Bij verschillende op- en afritten van Rijkswegen bleek dat de verkeersdata in het basisjaar niet helemaal klopte. Dat moet je dan rechttrekken. Geluidsmaatregelen zijn anders nodig, terwijl er qua feitelijke geluidsbelasting niet zo veel aan de hand is. De eisen aan de data die de geluidscollegae stellen zijn lastig te halen voor verkeerskundigen. Je moet rekening houden met de verdeling over dag, avond en nacht, over voertuigcategorieën, enzovoort.  Kleine verschillen zijn al relevant. Dat vraagt om goede afstemming en om een robuuste methodiek.”

Maak je plan

“Je kunt alles tellen”, vertelt Verschelling, “maar dat is kostbaar. Het alternatief is het combineren van data uit verschillende bronnen waarbij je een aantal voertuigen telt en de rest inschat met een verkeersmodel. Het verkeersmodel is vaak te grof opgezet voor de kleinste wegen. Voor de BGE heb je data op wijkniveau nodig. Maak een plan: waar ligt je probleem, inventariseer welke cijfers je hebt en welke je nodig hebt om aan de geluidswetgeving te kunnen voldoen, zoek uit wat de mogelijkheden zijn van een verkeersmodel. Op basis daarvan kun je een methodiek bouwen voor een sluitende verkeersdataset. Daarna ga je data inwinnen, die wel op plausibiliteit gecontroleerd moet worden.”

Vroeg of laat
“Vroeg of laat kloppen de geluidscollega’s of de omgevingsdiensten bij je aan, sommige doen dat ook al”, aldus Verschelling. “We moeten gemeenten stimuleren om op een collectieve manier verkeers- en geluidsdata in te winnen. Dat helpt ook om bewustwording hiervoor te creëren. Verkeerskundigen kijken echt door een andere bril dan geluidsexperts.”