Het groene kapitaal van de stad

Groen wordt al sinds mensenheugenis ingezet voor een gezonder stadsmilieu. Zo werd in de zeventiende eeuw in Amsterdam bijvoorbeeld de grootschalige aanplant van stadsbomen gemotiveerd vanuit de luchtzuiverende, verfraaiende en recreatieve waarde: “Om de soete lucht, cieraet ende plaisantie deser stede” (Abrahamse, 2010). Mensen die in een groene omgeving leven zijn over het algemeen gezonder en hebben minder last van stressgevoelens. Groen zorgt er voor dat mensen meer bewegen én elkaar makkelijker spontaan ontmoeten. Daarnaast zorgt voldoende groen voor verkoeling én voor een verbetering van de luchtkwaliteit. 

Variatie in groen

Stedelijk groen varieert van geveltuin tot stadspark, van natuurlijke beekjes tot moderne gevelbeplanting. Groenstructuren kunnen zorgen voor verbinding in de stad en nodigen uit tot bewegen. Stedelijke groenstructuren zijn veerkrachtiger als ze zijn verankerd in het onderliggende natuurlijke systeem van ondergrond en water en de daarmee samenhangende levende natuur.

Wisselwerking

Hoe kan groen slim ingezet worden om steden gezonder te maken? De omgevingswet biedt hiervoor kansen. Burgers kunnen betrokken worden bij nieuwe initiatieven om de stad leefbaarder en groener te maken en zo zorgen voor een plek waar de burger zich zelf betrokken bij voelt. De inwoners van de stad zijn zélf de grootste expert op het gebied van de omgeving waar ze zelf in wonen, werken en leven. Onwikkel ruimtes waar wisselwerking ontstaat tussen mensen. Plaats bijvoorbeeld een comfortabel bankje bij een speeltuin. 

Ontmoetingen in de Struintuin

Bewoners van het dorp Beek in de gemeente Ubbergen vroegen begeleiding vanuit hogeschool Van Hall Larenstein bij het realiseren van meer speelruimte in hun woonomgeving. Zo ontstond het project De Groene Leefruimte met als belangrijkste doel om een natuurlijke speelruimte te creëren die mooi ruimtelijk kon worden ingepast in het gebied en die de sociale cohesie in de buurt zou bevorderen. Bewoners bedachten de Struintuin: een langgerekte strook groen tussen de ecologische zone in de Ooypolder en het bebouwde gebied van Beek. De struintuin zorgt voor spontane ontmoetingen en brengt de bewoners dichter bij elkaar: de Struintuin is inmiddels dé ontmoetingsplek voor de wijk geworden.

Krijg mensen in beweging

Wie meer groen wil, zal inwoners moeten betrekken en de voordelen goed moeten benoemen. Motiveer mensen door ze te belonen als ze actief mee te doen in groenprojecten. Motiveer mensen ook op andere manieren, bijvoorbeeld door de directe voordelen van participatie in projecten te benoemen: nieuwe contacten, gevoel van voldoening en een nuttige tijdsbesteding. Benoem ook duidelijk de voordelen voor de verschillende doelgroepen. Jongeren moeten op een andere manier gemotiveerd worden en zien andere kansen en uitdagingen dan ouderen en ouders van jonge kinderen. 

De rol van de groenprofessional 

Een groenstrateeg, ruimtelijk vormgever, technisch werkvoorbereider of een groenmanager kan de kennis en expertise leveren waar voor een specifiek vraagstuk behoefte aan is. De strateeg kan de integrale visie bepalen en gidsprincipes opstellen. De vormgever kan in de vormgeving van een project een belangrijke bijdrage leveren, niet alleen aan de vorm maar ook door te beoordelen of functies goed gecombineer worden én in het ontwerp passen. De werkvoorbereider kan slimme technieken en oplossingen inzetten zodat een plan ook realiteit kan worden. De groenmanager kan een eenmaal gerealiseerd project levend en leefbaar houden. 

Slimme en Gezonde Stad

Het lesboek is in gedrukte vorm te bestellen of gratis te downloaden.