Hoe reageert de zelfrijdende auto op inconsequent gedrag van fietsers?

Door Leonie Walta

Waarom neemt het aantal ernstig gewonden in het verkeer toe, wat zijn de effecten van bellen en internetten onderweg en hoe verandert de interactie tussen weggebruikers als de automatisch rijdende auto zich in het normale verkeer mengt? Een breed scala aan onderzoeksvragen die prof.dr. Marjan Hagenzieker, sinds 2014 hoogleraar verkeersveiligheid aan de Technische Universiteit Delft, wil beantwoorden om een beter begrip te krijgen van ongevalsrisico’s.

Ze focust haar onderzoek op het gedrag van verkeersdeelnemers, en werkt daarbij veel samen met experts uit andere disciplines. "In Nederland werken we traditioneel sterk multidisciplinair samen op het gebied van verkeersveiligheid. En dat is nu extra hard nodig."

Hoewel de verkeersveiligheid de afgelopen 50 jaar in Nederland sterk is toegenomen, stijgt sinds 2007 het aantal ernstig gewonden in het verkeer. "Een van de factoren is de toegenomen drukte in de stad en de grotere diversiteit aan fietsen en andere voertuigen die van dezelfde ruimte gebruik maken", aldus Hagenzieker. "Er is nog weinig wetenschappelijke kennis op dit gebied dus ik vind het belangrijk dat we bijvoorbeeld drukte en snelheidsverschillen op fietspaden gaan meten."

Voortdurend online zijn in het verkeer

Net als de toename van de verkeersgewonden is het voortdurend online zijn in het verkeer een ontwikkeling waar Hagenzieker op korte termijn meer inzicht in wil krijgen. Op de lange termijn is dit misschien niet meer nodig en kan iedereen rustig onderweg zijn mail beantwoorden vanuit een automatisch rijdende auto. Een ontwikkeling die volgens optimisten een positief effect zal hebben op het aantal ongevallen. Maar op de route naar volledig automatisch rijden liggen nog flink wat verkeersveiligheidsvraagstukken te wachten.

Hagenzieker is vooral geïnteresseerd in de interactie tussen de verschillende verkeersdeelnemers als automatisch rijdende auto’s worden gemengd met gewoon verkeer. Fietsers zijn bijvoorbeeld gewend om oogcontact te zoeken met een automobilist om een kruispunt veilig over te steken. Maar, als het om een zelfrijdende auto gaat, hoe kan de fietser die herkennen en hoe reageert de auto?

"Robots zijn niet goed in het omgaan met inconsequent gedrag, en het gedrag van een fietser kun je niet altijd voorspellen. Sommigen zullen voorzichtiger worden met zelfrijdende auto’s in het verkeer, anderen juist minder in de verwachting dat de auto toch vanzelf remt."

Lees het hele interview met Marjan Hagenzieker op de website van Verkeerskunde.