Integrale toegankelijkheid

Basisvoorwaarden

Ontwerp en inrichting van de openbare ruimte moeten aan een aantal basisvoorwaarden voldoen om de mobiliteit voor iedereen, dus ook en vooral voor mensen met een functiebeperking, te waarborgen. Voor de ontwerpers van de openbare ruimten, stedenbouwkundigen en verkeerskundigen is het van belang, dat bij het ontwerpen van plannen al in een eerste stadium rekening wordt gehouden met het groeiend aantal mensen met een visuele beperking. Met de te verwachten onvermijdelijke groei van het elektrische wagenpark en dus de 'stille auto's' wordt dit voor deze doelgroep des te belangrijker.

Natuurlijke gidslijn

In het voetgangersdomein worden een aantal principes gehanteerd, die van belang zijn voor de ontwerpfase. Bartimeus is hét Nederlandse platform voor blinden en slechtzienden, waar mobiliteitscursussen worden gehouden en waarin deze principes in praktijk worden gebracht. Een muur of opstaande rand bijvoorbeeld vormt een zogenaamde 'natuurlijke gidslijn', die voor de blinde of slechtziende -door aanraking met de witte stok- een belangrijk hulpmiddel kan zijn om de route te vinden. Hiervoor is dus geen extra voorziening ter plaatse vereist.

Geleidelijn en attentiemarkering

Daar waar zo'n 'natuurlijke gidslijn' , grenzend aan de bestrating, ontbreekt, vormen z.g. 'geleidelijnen' en 'attentiemarkeringen' de oplossing.
Dit zijn wel extra voorzieningen, aangebracht ten behoeve van de doelgroep. Deze extra voorzieningen zijn zonder uitzondering gebaseerd op de principes van 'contrasten'. Voor de visueel gehandicapten zijn van belang: contrasten in kleur, geluid en geluidsweerkaatsing (bij het aantikken van de witte stok), profiel- en materiaalstructuur van de bodem waar men over heen loopt. Contrast betekent hier informatie over de overgang naar een andere situatie. Dat kan zijn de overgang naar een gevaarlijke situatie (bijvoorbeeld een drukke oversteek, zebrapad, naderen van een trap of roltrap ), of de overgang naar een andere richting in de looproute (links- of rechtsaf slaan), dan wel attentie voor een aanwezig informatiepunt (bijvoorbeeld een auditieve informatiepaal of pin automaat bij een bank of openbaar gebouw).

Het is van belang deze extra voorzieningen direct in het ontwerp mee te nemen. Later inpassen gaat gepaard met veel kosten en is moeilijker in te passen in het bestaande ontwerp.

Tekst: dhr. van Eijk - Securiton BV

Het volledige artikel kunt u lezen in het magazine Verkeer in Beeld – nummer 5/2009.