In de Schotse stad Inverness zijn uiterlijk 2020 fiets- en wandelpaden van Nederlandse makelij te bewonderen. Adviesbureau Witteveen+Bos ontwerpt het 'Active Travel Network'. “Dit is ons eerste grote project op dit gebied”, vertelt Martijn Akkerman van adviesbureau Witteveen+Bos enthousiast over het project. Hoe Nederlandse fietskennis in Schotland terecht komt.
Nederlandse fietskennis breidt uit naar Schotland
vrijdag 12 januari 2018
6 min
“Fietskennis is een echt Nederlands exportproduct”, begint Akkerman. Om die reden besloot het adviesbureau uit Deventer in 2015 een kantoor te starten in Londen, met als doelstelling om Nederlandse fietskennis op de Engelse markt aan te bieden.
Toeval
“Een Engelse collega besloot vervolgens Schotse gemeenten aan te schrijven, omdat daar een flinke subsidiepot beschikbaar is”, vervolgt Akkerman. Het subsidieprogramma Community Links PLUS van het Schotse ministerie van Transport stelt in 2017 in totaal ruim 20 miljoen Britse pond beschikbaar voor infrastructurele maatregelen op het gebied van lopen en fietsen. Hiervoor heeft het ministerie een wedstrijd uitgeschreven waar steden aan mee kunnen doen. De Schotten willen dat per 2020 10 procent van alle verplaatsingen per fiets gebeurt.
Verschil
En dus deed Witteveen+Bos mee aan de inzending van de stad Inverness om fiets- en wandelinfrastructuur uit te rollen. En het voorstel van het ingenieursbureau viel daar in de smaak. “Ons ontwerp is op Nederlandse kennis gestoeld,” zegt Akkerman. “Daarin onderscheid het zich ook van Britse voorstellen.”
“Britse verkeerskundigen denken van oudsher vanuit de mogelijkheden van auto’s en het behouden van parkeerplaatsen, fietsen komt op een tweede plan. Voor ons staat fietsen op een hoger plan. Als er een fietspad moet komen waar nu een autoweg loopt, gaan we de discussie aan en zoeken we een oplossing. Polderen zit in de Nederlandse natuur.”
Witteveen+Bos betrekt bovendien de stakeholders in de planvorming, in plaats van ontwerpen min of meer ter toetsing aan te bieden. Inverness heeft met het plan in totaal 6,5 miljoen pond subsidie gekregen. Hiermee kan het totale ‘Inverness Active Travel Network’ gerealiseerd worden.
Ontwerp
Voordat een ontwerp gemaakt werd, besloot Akkerman eerst samen met ontwerpers van de gemeente een rondje door de stad Inverness te fietsen. “We wilden op deze manier letterlijk ervaren waar we tegenaan lopen en wat de speelruimte is. Tijdens de fietstocht viel het op dat een groot deel van de ontwerpers van de gemeente niet of nauwelijks zelf fietst.”
Het gaat er volgens Akkerman niet alleen om waar in het ontwerp op verkeerstechnisch vlak rekening mee gehouden moeten worden. Ook het landschap moet intact blijven. “Door de ruimtelijke kwaliteit óók te verbeteren, creëren we meer draagvlak onder de bevolking. We willen daarom zoveel mogelijk rekening houden met vegetatie en boomsoorten.”
Fietsstraat en turborotonde
In het ontwerp dat er nu ligt wordt op een van de wegvakken een fietsstraat ingepast. Ook ligt er een ontwerpvoorstel om een van de huidige rotondes om te bouwen tot een ‘turborotonde’, waarbij de fietsers gescheiden worden van het autoverkeer. “Dit is een van oorsprong Nederlands idee en komt niet voor in de Britse ontwerpstandaarden, dus dat zal nog een uitdaging worden om daadwerkelijk te realiseren”, vertelt Akkerman.
Op een van de drukste straten in het centrum, Millburn Road, wordt een vrijliggend fietspad aangelegd. Dat moet de ruimtelijke kwaliteit ten goede komen, door het aanbrengen van beplanting en elementenverharding, in plaats van het huidige asfalt. In het ontwerpteam is nadrukkelijk samengewerkt tussen verkeerskundigen en landschapsarchitecten, die zowel uit Nederland als uit het Verenigd Koninkrijk komen. “Een dergelijke samenwerking is in Nederland lang niet altijd gangbaar”, aldus Akkerman.
Planning
Het Schotse transportministerie heeft het subsidiegeld toegekend onder de voorwaarde dat het ‘Active Travel Network’ er uiterlijk 2020 ligt. “Een aardig ambitieuze doelstelling”, weet Akkerman, “Vooral omdat het plan een aantal niet gangbare maatregelen zoals een fietsstraat en turborotonde bevat.”
Witteveen+Bos gaat actief assisteren bij het verwerven van draagvlak onder de bevolking, onder meer door het inzetten van virtual-reality-toepasssingen. Begin 2018 worden de eerste maatregelen al uitgevoerd. De turborotonde staat pas in 2020 op de planning, vanwege de noodzakelijke langere voorbereidingstijd.
En behalve dat het fietsnetwerk bijdraagt aan een toename van het aantal verplaatsingen per fiets, wijst Akkerman ook op de sociale factoren. “De bevordering van langzaam verkeer draagt bij aan een leefbare stad. Mensen ontmoeten elkaar meer, zijn minder eenzaam.” Voor de stad Inverness is dit ook een belangrijke reden om te investeren in Active Travel.
Uitbreiding
Akkerman noemt het project in Inverness een ‘mooi visitekaartje’ voor Witteveen+Bos in het Verenigd Koninkrijk. “We zijn inmiddels zelfs al door drie andere gemeenten benaderd”, is hij enthousiast. “We zijn ook met hen in gesprek om fietsinfrastructuur uit te rollen.”
Of Witteveen+Bos nu langzaam de wereld verovert? “Met ons team in Londen blijven we gefocust op Groot-Brittannië, je zult ons niet snel in Polen tegenkomen bijvoorbeeld”, stelt Akkerman. Daarnaast is het bedrijf ook actief met Active Travel in Singapore, waar voornamelijk advies- en ontwerpwerkzaamheden worden verricht. “En uiteraard blijven we in Nederland betrokken bij diverse fietsprojecten in Nederland en elders in de wereld.”
Dit artikel komt uit Verkeer in Beeld 06/2017. Door: Guus Puylaert
Millburn Road in de huidige situatie