Nieuwe Utrechtse wijk Merwede autoluw, meer steden volgen

Utrecht Merwede is een nieuwe wijk. De eerste van de 6 duizend geplande woningen moeten eind 2024 gereed zijn. De wijk is één van de eerste grote wijken, buiten een stadscentrum, die aangelegd wordt als vrijwel autoloze wijk. Bewoners van de wijk moeten, als ze met de auto willen reizen, zoveel mogelijk gebruik gaan maken van deelauto's.

Parkeernorm 0,3

De parkeernorm in de wijk bedraagt slechts 0,3 per woning. De schaars beschikbare parkeerruimte is vooral bedoeld voor bezoekers. De gemeente, projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties hebben een akkoord ondertekend voor de bouw van Merwede als autoluwe wijk. De wijk komt in het gebied tussen de Balijebrug en de Socratesbrug, bij het Merwedekanaal. De wijk van 24 hectare huist straks zesduizend woningen. Naar verwachting telt de wijk uiteindelijk twaalfduizend inwoners. Dertig procent van de woningen wordt sociale huur.

Duurzame wijk

Merwede is vanaf de planfase bedacht als 'duurzame wijk'. Zo gaat de wijk voorzien in de eigen warmte door  middel van een ondergrondse warmte-koude-opslag, die gebruik maakt van water uit het Merwedekanaal. De daken van de woningen en overige panden worden voorzien van zonnepanelen en 'groene' daken met beplanting. Ook tussen de woongebieden in is veel groen gepland. Eigen-auto-bezit wordt in de wijk grotendeels ontmoedigd. Bewoners kunnen gebruikmaken van deelauto's en -fietsen op mobiliteitshubs in het gebied, waar voldoende voertuigen beschikbaar moeten zijn voor alle inwoners. Langs het Merwedekanaal komt het nieuwe Merwedepark. 

'Goed verdedigbaar'

De meeste gemeenten garanderen bij nieuwbouw nu nog 1 tot 1,8 parkeerplaatsen per woning, zo blijkt uit onderzoek van het Algemeen Dagblad. Verschillende experts spreken van een trend. Gebiedsdeskundige en hoogleraar Friso de Zeeuw zegt erover: "Dit is een actuele discussie, waarbij Utrecht en Amsterdam vooroplopen. In steeds meer grotere steden zie je parkeernormen echter naar 0,3 of soms 0,2 per woning gaan." Reden voor de lagere parkeernorm is onder meer de opkomst van nieuwe mobiliteitsvormen als deelauto's en fietsen. Ook de problematiek rond stikstof en PFAS zorgt voor een grotere urgentie om de norm te verlagen. De Zeeuw noemt minder parkeerplaatsen goed verdedigbaar. "Met name als de woningen nabij ov-knooppunten worden neergezet. Bewoners kiezen daar dan bewust voor."

De Zeeuw waarschuwt gemeenten om niet te rigoureus te werk te gaan. "Veel colleges doen aan wensdenken. Ontwikkelingen als deelauto's gaan lang niet zo snel als overheden graag willen." Flexibel inrichten van nieuwbouwwijken is daarom belangrijk, vindt De Zeeuw. "Als er dan toch meer auto’s blijken te zijn, kun je extra parkeerruimte scheppen. Andersom kan bij minder auto's juist parkeerruimte worden vergroend." 

Lees ook: Synergie stedenbouw en mobiliteit in Merwedekanaalzone