Shared Space: duurzaam omgevingsontwerp

 

Grijze wegen

Bijvoorbeeld op locaties met zowel een verkeers- als openbare verblijfsfunctie, of in het geval van 'grijze wegen' die niet helder kunnen worden ingedeeld volgens de bestaande categorisering van Duurzaam Veilig. In deze situaties kan een Shared Space-inrichting een maatwerkoplossing bieden, waarin zowel de kwaliteit en beleving van de openbare ruimte, als de basisprincipes van Duurzaam Veilig zijn gewaarborgd.

Duurzaam Veilig en 'grijze wegen'

Vanuit de verkeerskunde is met Duurzaam Veilig een grote stap voorwaarts gezet. De basisprincipes worden gevormd door de relatie tussen verkeer en ruimtelijke ordening en tussen gedragsbeïnvloeding en infrastructuur. Een indeling in de categorieën erftoegangswegen, gebiedsontsluitingswegen en stroomwegen, zou in essentie de grote verscheidenheid aan wegen moeten omvatten. Maar recentelijk bestaat vanuit de verkeerskunde veel aandacht voor zogenoemde 'grijze wegen'. In de praktijk blijft namelijk een groot aantal wegen over die, nadat een gebied Duurzaam Veilig is ingericht, niet geheel kan worden ingedeeld volgens de geldende Duurzaam Veilig categorieën.

Technische grondslag

Het probleem ten aanzien van deze grijze wegen kent vooral een technische grondslag en heeft betrekking op wegen waarbij de vereiste inrichting niet of moeilijk in overeenstemming kan worden gebracht met de verkeerseisen, vormgeving, context en (mede)gebruik. Een dergelijke botsing tussen verkeerskundige, stedenbouwkundige en landschappelijke criteria kunnen in de praktijk worden teruggevonden op locaties waar verkeer en de openbare (verblijfs-)ruimte elkaar raken. In dit artikel van ARCADIS staan de wegen centraal die in de actuele discussie het meest onderbelicht zijn gebleven, namelijk de wegen die het niveau van de erftoegangsweg overstijgen, maar niet behoren tot de categorie gebiedsontsluitingswegen. In de praktijk vallen een groot aantal karakteristieke (invals)wegen van dorpen en steden in deze tussencategorie. Een inrichting die is gebaseerd op het gedachtegoed van Shared Space biedt in dit kader perspectief, zonder dat deze wegen onveilig worden.

Inrichting verblijfsgebieden

Tot dusver heeft de praktische toepassing van Shared Space zich, een enkele uitzondering daargelaten, beperkt tot de inrichting van verblijfsgebieden. Een aantal projecten zijn geslaagd en bij veel projecten functioneert de inrichting goed, zonder dat het effect daadwerkelijk is aangetoond. In enkele situaties wordt echter al snel weer gepleit voor verandering of is het ontwerp aangevuld met traditionele verkeersmaatregelen. Onbekendheid met het Shared Space principe leidt ertoe dat wegbeheerders doorgaans, zeker wanneer het gaat om de inrichting van de betreffende 'grijze wegen', kiezen voor de bekende en veilige (richtlijn)oplossingen. In de praktijk blijkt een dergelijke inrichting van wegen, gestoeld op het Shared Space concept maar aangevuld met traditionele verkeersmaatregelen, ook prima te volstaan. Zo blijkt ook uit een tweetal herinrichtingen in Alphen en Exloo.

Toepassing in de praktijk

Onlangs heeft ARCADIS in Alphen en Exloo een aantal 'grijze wegen', die de categorie erftoegangswegen overstijgen maar net niet behoren tot de categorie gebiedsontsluitingswegen, heringericht. Door nadrukkelijk gebruik te maken van vormgeving, materiaalgebruik en landschappelijke elementen, is het karakter van de weg als verblijfsgebied versterkt.

Tekst: Mark Wiessenberg en Robert Groenhof, ARCADIS

Meer lezen? Het volledige achtergrondartikel vindt u in Verkeer in Beeld Magazine, editie 4 van 2010.

Terug naar overzicht nieuws >>>