Veilige steden voor vrouwen

“Ik leid het team gezonde stedelijke systemen bij Arup”, vertelt Vivian Scheepers. “Daar werken we in een groter teamverband ook samen met verkeerskundigen en bijvoorbeeld experts op het gebied van energietransitie, biodiversiteit en microklimaat. Zelf ben ik ook loopstromenspecialist en hou me bijvoorbeeld bezig met mobiliteitshubs, zoals Zuidasdok.”

Veilige steden – ook en juist voor vrouwen – zijn belangrijk en vaak een blinde vlek bij ontwerpers en stedenbouwkundigen, vertelt Scheepers. “Terwijl het wel een belangrijk en urgent onderwerp is, neem het incident waarbij een meisje, overdag, lastiggevallen werd in een trein. Dat dit soort dingen gebeuren, dat ze kunnen gebeuren, daar moeten we wat mee. De wetenschap dat je je nooit helemaal veilig voelt heeft veel invloed op mensen en kan een factor zijn in de motivatie voor het kiezen van een bepaalde modaliteit.”

Het aantal incidenten neemt gevoelsmatig toe. Scheepers heeft daar geen sluitende verklaring voor, maar wel een denkrichting. “Na twee jaar covid komen we allemaal weer buiten, en wellicht is er daardoor ook sprake van meer agressie.”

Wonen

“Veiligheid heeft raakvlakken met alles. Ook met bijvoorbeeld de woningcrisis. Je gaat als vrouw bijvoorbeeld minder snel aan de rand van de stad wonen, omdat je dan ’s nachts in het donker naar huis moet etsen of omdat er geen veilig nachtelijk openbaar vervoer is. Als je dan wel buiten de stadskern gaat wonen, pak je ook eerder de auto, omdat dat veiliger aanvoelt.”

Bewustwording

“Bewustwording is noodzakelijk, juist bij stedenbouwkundigen, verkeerskundigen en ontwerpers. Dat begint bij de vraag met welke mensen je samenwerkt. Het is een beetje zo gegroeid, maar in ontwerpcomités zitten vaak alleen maar mannen. Met de beste bedoelingen zien die de problemen van vrouwen minder snel. Je kunt ervoor zorgen dat er ook vrouwen in dat soort comités zitten, of ook vrouwen interviewen over hun rol als eindgebruiker.”

Flight attendants

Scheepers noemt zelf een mooi voorbeeld. “Zorg voor goede verlichting, goede toegankelijkheid en zorg ervoor dat looproutes bijvoorbeeld naast een autoweg lopen, of langs huizen of bedrijven met een 24-uurs-functie. Op die manier is er eerder sociale controle en voelen mensen zich veel veiliger. Ook de plek van haltes is een punt van aandacht. Zo was ik betrokken bij een project waar veel flight attendants geregeld gebruik zouden maken van een bushalte, ook op onregelmatige tijden.  Deze bushalte was in het plan buiten het zicht, in the middle of nowhere. Ik heb voorgesteld deze halte een paar honderd meter te verplaatsen, in de buurt van een ander busstation en op een veel zichtbaardere plek. Daar had gewoon nog niemand aan gedacht.”