Zijn bromfietsers bereid om over te stappen naar elektrische fiets?

“Er wordt heel veel over brom- en snorfietsers geschreven, maar we weten erg weinig over wat die groep zelf wil”, constateert algemeen directeur Jacob de Vries van Trajan. De aandacht lijkt vooral negatief. De focus ligt op de vervuiling die de vervoermiddelen veroorzaken, door de uitstoot van fijnstof en andere schadelijke stoffen, en op de parkeeroverlast die ze geven. Terecht of niet, duidelijk is in ieder geval dat het gaat om een aanzienlijke groep weggebruikers, die bovendien het afgelopen decennium flink gegroeid is. Het zijn er inmiddels meer dan 1,1 miljoen.

Sterke stijging snorfietsers

Deze groei staat vooral op het conto van de snorfietsers. Afgelopen zomer is de grens van 700.000 geregistreerde snorfietsen bereikt, zo wijzen cijfers van BOVAG, RAI Vereniging en RDC uit. Dat is volgens de drie organisaties een verdubbeling ten opzichte van tien jaar geleden. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt vervolgens dat er grote verschillen zijn tussen leeftijdsgroepen, als het gaat om het brom- en snorfietsbezit.

Daling bromfietsbezit onder jongeren

Het bromfietsbezit onder jongeren – met name die tussen 16 en 18 jaar – is de afgelopen jaren zeer sterk gedaald, vermoedelijk door de invoering van het praktijkexamen voor bromfietsers in 2010 en door de invoering van 2toDrive een jaar later, waardoor jongeren al vanaf 16,5 jaar kunnen beginnen met autorijlessen. Daar staat tegenover dat ouderen juist trouw gebleven zijn aan de brommer. Onder vijftigplussers is het brommerbezit de laatste jaren zelfs blijven stijgen, zij het dat het snorfietsbezit harder is gestegen onder deze groep.

‘Zachte gegevens’

Harde data zijn dus wel beschikbaar en Trajan zal er zeker gebruik van maken, maar het onderzoeksbureau is vooral ook geïnteresseerd in de ‘zachte gegevens’. De Vries: “We willen proberen in het hoofd van de bromfietsgebruiker te kruipen. Waarom kiezen gebruikers voor een brom- of snorfiets? Hoe is hun reisgedrag? Hebben ze ook alternatieve vervoersmiddelen overwogen bij hun aankoop? Welke rol spelen factoren als sekse, cultuur, leeftijd en woonomgeving? Zijn er verschillen te zien in de vier grote steden en zo ja, is daarvoor een verklaring? En zijn de gebruikers bereid om eventueel over te stappen naar de schone en stille elektrische fiets als alternatief?”

De Vries verwacht dat ouderen eerder bereid zijn om dat te doen dan jongeren. “Ze zijn wellicht wat meer te beïnvloeden door beleid.” Bij jongeren speelt status een grotere rol, denkt hij, waardoor ze minder geneigd zijn hun scooter te vervangen door een e-bike.” Of deze aannames kloppen, zal moeten blijken uit de studie.

Veiligheid is ook onderwerp van het onderzoek. Zo krijgen snor- en bromfietsers ook vragen voorgelegd over eventuele ongelukken waarbij ze betrokken zijn geweest. Die informatie wil Trajan koppelen aan informatie uit bestaande ongevallendatabases.

Verloren uurtjes

Vanaf september start Trajan met het enquêteren van brom- en snorfietsers. Dat gebeurt als spin-off van onderzoeken die de komende maanden gepland staan. In ‘verloren uurtjes’ kunnen de veldwerkers in den lande ook deze interviews meenemen, legt De Vries uit. “Zo kunnen we snel een database opbouwen. Doordat we in veel steden en gebieden actief zijn, kunnen we vrij snel uitbreiden.” Het zal een paar maanden kosten om de database te vullen, verwacht hij. Om betrouwbare analyses te maken op basis van de verkregen data, moeten minimaal negenhonderd tot duizend enquêtes ingevuld worden.

Het is geen eenmalig onderzoek. De bedoeling is om de database periodiek te onderhouden en te gebruiken om trends en ontwikkelingen te signaleren. Hoewel de database in eerste instantie voor eigen gebruik is en op eigen initiatief wordt opgezet, kunnen ook beleidsmakers en andere belanghebbenden volgens De Vries wellicht hun voordeel doen met de gegevens.

Fietsgebruik al eerder belicht

Eerder dit jaar is Trajan al begonnen met het opzetten van een eigen database over fietsers en fietsgebruik op basis van enquêtes. Deze is bedoeld om eens wat andere informatie over het fietsen naar boven te halen, bijvoorbeeld over fietsgebruik bij slecht weer. En wat doet men met een fiets die niet meer gebruikt wordt? Ook blijken er volop ergernissen: fietsers ergeren zich vooral aan bromfietsers en andere fietsers. Een grote meerderheid vindt dat fietsers zich in het algemeen weinig aan verkeersregels gelegen laten liggen. Evengoed vindt toch ook weer de helft dat ze zich beter gedragen op het fietspad dan andere fietsers.


Door: Yvonne Ton. Dit artikel komt uit Verkeer in Beeld #4 van 2017.