30km/u, en bovendien…

30km/u wordt de norm, 50km/u wordt de 'tenzij'. In de motie, die gisteren in de tweede kamer werd ingediend, wordt de regering verzocht om 30 kilometer per uur in de bebouwde kom als uitgangspunt te nemen, waarbij lokaal beredeneerd afgeweken kan worden, Verschillende grote gemeentes zijn er al langer actief mee aan het werk. 

Door Adriaan Walraad

Beredeneerd afwijken van 30km/u kan wat mij betreft op twee gronden: 

• hiërarchie van wegen, die nodig is om woonwijken verkeersluw te houden 
• geloofwaardige snelheidslimieten op zware verkeersaders, busbanen en trambanen. 

Je kan daar meteen aan toevoegen: ’50km/u alleen als dat ook veilig kan.’ Een knock-out criterium!

Bij 50km/u in elk geval geen fietsers op de rijbaan, dat is een harde eis, dat betogen ANWB, SWOV, DTV, GoudappelCoffeng, Mobycon en ik in verkeerskunde. Onze sessie op het NVVC 2020 is daarmee meer dan ooit relevant voor alle wegbeheerders. 

Waar laat je de fietsers dan? Ook daarvoor ligt het antwoord klaar in de vorm van mijn wegcategorisering fiets .

30km/u binnen de bebouwde kom is veiliger, zoveel is duidelijk. En bovendien zijn er andere winstpunten te behalen met deze omslag in het denken. 30km/u als de norm biedt een oplossing voor de toenemende diversiteit aan voertuigen, de bromfiets, speedpedelec en andere voertuigen die nu onder de bijzondere brommer-regeling vallen. En het is een uitkomst voor de snorfiets op de rijbaan (met helmplicht). 

Een tweede extra waar u vast ook nog niet aan gedacht had, is  dat in twijfelgevallen gaat gelden: 30km/u. De bewijslast draait om. Daarmee is nadrukkelijk niet gezegd dat er nu ineens gehandhaafd kan worden in woonstraten of dat zelfhandhavende 30km/u-inrichting van woonstraten ineens overbodig wordt. En de intelligente snelheidsbegrenzers laten vooralsnog op zich wachten.  

Grijze wegen elimineren is een derde, mooie gelegenheid die zich nu voordoet. Deze grijze wegen zijn doorgaans relatief onduidelijk, onveilig en bovenal onprettig. De witte weg oftewel de  gebiedsontsluitingsweg 30km/u (kortweg GOW30) wordt daarbij een belangrijke bouwsteen. Noem de GOW30 een drukke stadsstraat, of liever nog noem het drukke equivalent van de fietsstraat. En als je die GOW30 slim inricht, dan is er nauwelijks reden voor weerstand van hulpdiensten, OV, goederenvervoer en bevoorrading. 

Tot slot een geruststelling: de 30km/u poorten hoeven we niet om te draaien, hooguit sommige poorten een stukje verplaatsen. Daarentegen moeten we wel expliciet aangeven waar 50km/u -als uitzondering- veilig kan en mag. Daar zit nog wat werk, om te beginnen bij veel komgrenzen. 

De minister ontraadt de motie overigens en beroept zich op de beleidsvrijheid van de gemeenten. Moties komen 27 oktober in stemming.