Kijk ook eens over de grens

woensdag 6 maart 2019
timer 4 min
Verkeersveiligheid staat weliswaar steeds hoger op beleidsagenda's, maar blijft omgeven door een inktzwart randje vanwege het stijgend aantal verkeersslachtoffers. Het drukker en complexer worden van het verkeerssysteem wordt als een van de oorzaken genoemd, terwijl maatregelen meermaals leiden tot een nóg complexer systeem. Verkeersveiligheid lijkt hierin ondergeschikt. Zorgelijk, want ongelukken zorgen voor circa een kwart van de files, terwijl we juist een voorspelbare reistijd willen. Wat te doen?

Door: Robin Huizenga, PTV Group

Vanuit de Europese Unie is er in 2008 een Directive 2008/EC/96 ‘Road Infastructure Safety Management’ (RISM) gepubliceerd. Deze definieert hoe je in een aantal concrete stappen verkeersveiligheid kunt borgen in het proces van beleid tot en met beheer- en onderhoud:

  • Road Safety Impact Assessment (RIA)
  • Road Safety Audit (RSA)
  • Netwerk Safety Management (NSM)
  • Black Spot Management (BSM)
  • Road Safety Inspection (RSI)

De één na laatste stap, het BSM is goed ontwikkeld in Nederland en België. We meten de verkeersonveiligheid door doden en gewonden te turfen. De locaties met de meeste ‘streepjes’ (vanaf zes) zijn de zogenoemde Black Spots waar reactief corrigerende maatregelen voor worden onderzocht. Deze Black-Spotmethode werkt, maar is zoals het lijstje laat zien slechts een van de (laatste) stappen.
 
De stappen RSA (Road Safety Audit) en RSI (Road Safety Inspection) zijn waarschijnlijk al minder bekend, maar kunnen in de verkeerskundige wereld toch nog wel op enige herkenbaarheid rekenen. Daarentegen lijkt de vraag wat Road Safety Impact Assessment en Network Safety Management inhouden, vaak onbeantwoord. Juist dit zijn de stappen waar wij in Nederland in zouden kunnen, misschien zelfs zouden moeten excelleren in verband met de wijdverspreide beschikbaarheid van verkeersmodellen. 


Robin Huizenga

Oosterburen

Om verkeersveiligheid zo vroeg mogelijk in het proces mee te nemen, worden met de eerste stap, het RIA (Road Safety Impact Assessment), beschikbare historische ongevalsgegevens ingezet om modelmatig de verkeersveiligheid objectief in beeld te brengen. Onze directe oosterburen dienen hierin als goed voorbeeld. Elf Bundesländer hebben een gezamenlijke database opgesteld waarin inmiddels meer dan 1,6 miljoen, in detail beschreven, ongevallen zijn opgenomen. Meer dan 70 procent van alle geregistreerde ongevallen in Duitsland komt momenteel in dit systeem terecht. Het wordt tijdens het RIA ingezet om bij de beleidsmatige analyse van scenario’s objectief te scoren op het punt van verkeersveiligheid. Zo geeft het verkeersmodel dat helpt bij het inzichtelijk krijgen van de bereikbaarheid, gelijktijdig inzicht in de verkeers(on)veiligheid. Met deze uitkomsten kunnen verkeerskundigen aan de slag om zwakke schakels van het systeem (in zowel bereikbaarheid als verkeersveiligheid) aan te passen en te herberekenen totdat een optimalisatie van het verkeerssysteem is gevonden. Wetende dat bereikbaarheid en verkeersveiligheid niet altijd hand in hand hoeven te gaan. 
 
We hebben in Nederland veel actuele verkeersmodellen beschikbaar. Bovendien beschikken we over een redelijke database met ongevallenstatistieken. Die kan beter, maar we kunnen beter déze data gebruiken dan generieke waarden te hanteren of, erger nog, deze stap geheel ‘op gevoel’ in te vullen. Het objectief en kwantitatief meenemen van verkeersveiligheid bij beleidsvorming is dus mogelijk en leidt tot een betere integratie van verkeersveiligheid in de eerste fase van het proces.  

Network Safety Management 

Hoe mooi een Road Safety Impact Assessment ook klinkt, hierdoor zal het aantal ongevallen nog niet tot nul gereduceerd worden. Om deze reden voorziet de EU Directive dan ook in een ‘Network Safety Management’ (NSM). Dit is de fase voor het Black Spot Management, BSM, waarbij ongevallen bekeken worden op een groter schaalniveau waarbij huidige en toekomstige verkeersstromen (wederom uit het verkeersmodel) gefuseerd worden met de geregistreerde ongevallen. Hierbij kijk je nog niet naar het feitelijk aantal ongevallen, maar onder meer naar de ongevalskans per kilometer op elk deel van het netwerk. Door zo naar het verkeerssysteem te kijken, verkrijg je inzicht in de routes en delen van het systeem die een zwakke schakel zijn of gaan worden. Hier kan tijdens de volgende stap op worden ingezoomd.
 
Nog niet overtuigd? Kijk eens naar hoe Basel de verkeersonveiligheid aanpakt. Of hoe in Duitsland de politie momenteel de verkeersongevallen database raadpleegt om te bepalen waar en wanneer het beste verkeerscontroles uitgevoerd kunnen worden. Zo kan zelfs de pakkans omhoog. 


Deze blog verschijnt in Verkeer in Beeld 1, maart 2019.

Geplaatst door

Gekoppelde organisaties