Krijgt Nederland de verkeersveiligheid die het verdient?

Eerst de feiten. Het gaat niet goed met de verkeersveiligheidsdoelstellingen. Het aantal doden stijgt weer. Het aantal ernstig verkeersgewonden stijgt ook en is twee keer zo hoog de doelstelling. En de top 3-positie binnen Europa die geambieerd werd, is inmiddels ver weg: Nederland staat inmiddels op de negende plaats. Oei. Waren we te ambitieus indertijd? Of maken we te weinig klaar?

Walk your talk

De 32 organisaties, onder aanvoering van ANWB, SWOV, VVN en het Verbond van Verzekeraars, hebben hun verlangenlijstje bij het Rijk neergelegd met het Verkeersveiligheidsmanifest. Ook decentrale overheden hebben het manifest ondertekend. Dan zou je verwachten dat verkeersveiligheid ook een belangrijk EMVI-criterium ((Economisch Meest Voordelige Inschrijving) vormt en wel bij elke aanbesteding. Al voorziet een uitvraag voldoende in verkeersveiligheid, het is altijd denkbaar dat de uitvraag ruimte laat voor betere verkeersveiligheid. En het is denkbaar dat de uitvoering van de werkzaamheden zowel onveilig, veilig of veiliger kan.

Maar de realiteit is anders. De EMVI kent geen relatie met de maatschappelijke kosten van verkeersonveiligheid. Het dienen van het algemeen belang is ondergeschikt aan het eigen belang. Elke beslissing met betrekking tot verkeer, vervoer of mobiliteit heeft consequenties voor verkeersveiligheid. Of het nu een verkenning, een plan of een ontwerp is.

Dan zou je denken dat er ook een rol ligt voor de advieswereld bij het Verkeersveiligheidsmanifest. Maar slechts één eenpitter-adviesbureau heeft het Verkeersveiligheidsmanifest ondertekend. Deze adviseur zegt toe om voortdurend aandacht te vragen voor verkeersveiligheid, overigens zonder daarbij verder doelgroepen, resultaten of samenwerkingspartners in te vullen. Ik hoop niet dat dit tekenend is voor de hoe de advieswereld van Nederland bij verkeersveiligheid betrokken is...

De-decentralisatie

Je kunt aandacht vragen voor verkeersveiligheid, een soort de-decentralisatie, maar als 'verkeersveiligheid doen' intussen nog geen vanzelfsprekend is, zijn burgers en bedrijven het slachtoffer van verkeersonveiligheid - en niet alleen letterlijk. Ze moeten ook de kosten ervan uiteindelijk betalen. Intussen stijgen de maatschappelijke kosten van verkeersonveiligheid gestaag, van 11 miljard (2006) naar ruim 14 miljard (2015). Dan rest er maar één vraag: krijgt Nederland de verkeersveiligheid die het verdient?