Op de sofa bij de verkeerspsycholoog: fietsparkeren

Stel: je wilt aan de slag met geplande werkzaamheden op straat. Er staat je nog één ding te doen: ruimte creëren door geparkeerde fietsen te verwijderen. Misschien is het herkenbaar.

Fietsen zomaar weghalen kan niet, daarvoor is ruim van tevoren een aankondiging nodig. De boodschap wordt op borden en banners in grote hoeveelheden geplaatst, op en rondom het terrein waar je aan de slag moet. Dit kunnen de fietsers niet missen! Breekt de dag van de werkzaamheden aan, staan er tot je grote verbazing nog honderden fietsen geparkeerd. Hoe kan dat, de boodschap was toch duidelijk? Waarschijnlijk niet helemaal, en daar zijn verschillende verklaringen voor.

Cry-wolfeffect

Wat we in de praktijk regelmatig zien, is dat ‘het verwijderen van fietsen’ wel wordt aangekondigd, maar vervolgens niet wordt uitgevoerd. Met als gevolg dat fietsers de volgende aankondiging niet meer serieus nemen en hun fiets blijven parkeren daar waar dat niet gewenst is. Binnen de psychologie noemen we dit het cry wolf-effect: als regelmatig wordt gewaarschuwd maar de daadwerkelijke gebeurtenis blijft uit, neemt het vertrouwen in en de geloofwaardigheid van de waarschuwing af.

Wel niet, wel niet

Wat ook niet helpt, is tegenstrijdige informatie. Zo zien we op de foto ‘woensdag 25 april worden deze fietsen verwijderd’ en ‘geen fietsen meer stallen vanaf 25 april’. Een ander bord geeft de opdracht ‘fiets parkeren’. Daarbij zijn de verschillende boodschappen ook nog eens vóór elkaar geplaatst. Of de fietser in een split second wegwijs kan worden uit deze boodschappen? Heel onwaarschijnlijk. Fietsers met haast om de trein te halen nemen niet de tijd om alle borden rustig te lezen. Bij twijfel kijken ze naar het gedrag van anderen. Staan er nog meer fietsen geparkeerd? Dan zal het wel goed zijn.

Maar hoe pak je dit dan wel goed aan?

Eén boodschap

’Vanaf 25 april haalt (x) de hier geparkeerde fietsen weg vanwege bouwwerkzaamheden. Staat jouw fiets hier op 25 april nog steeds? Dan verplaatsen we je fiets naar (locatie). Je kan je fiets dan en dan ophalen.’ Wees in je boodschap direct en spreek de fietsers persoonlijk aan. Kijk in de omgeving of er nog andere tegenstrijdige (of net anders geformuleerde boodschappen) staan en haal ze weg.

Afspraak is afspraak

Zeg je dat je de fietsen 25 april weghaalt? Dan wordt het ook echt 25 april. Denk van tevoren dus goed na of je dat waar kunt maken. Doe je dat, dan zullen mensen je boodschap ook in toekomstige situaties serieuzer nemen.

Handelingsperspectief

Fietsers zijn gewend om hun fiets op die ene locatie te parkeren. Als dat na 25 april niet meer mag, moeten fietsers weten waar ze wél kunnen parkeren. Geef het alternatief duidelijk weer, en het liefst visueel. Hoe kunnen ze hun fiets snel en gemakkelijk op de juiste plek stallen? En wat is de route hiernaartoe? Door dit duidelijk weer te geven, verkleint de kans dat zij hun fiets (deels uit onwetendheid) toch nog op de oude plek parkeren.

Meer weten?

Meer ideeën opdoen over hoe je fietsparkeren kunt sturen? Lees het afstudeeronderzoek van Emmely: Fietsparkeren kun je leren (2015). Heb jij een probleem waar je eens een verkeerspsycholoog naar wilt laten kijken? Neem gerust contact op met Emmely, Gerard of Kim.

Lees ook de vorige ‘Op de sofa bij de verkeerspsycholoog’ over smartphonegebruik.