'Ov-sector moet durven investeren en veranderen'

“We hebben in Nederland beleidsmakers voor asfalt, voor spoor of voor fiets, maar we kijken niet naar het totale mobiliteitssysteem. Dat zouden we moeten doen, om klimaatproblemen tegen te gaan en Nederland mobiel blijft. Het is toch zorgelijk dat het in februari 16 graden is? Het hoort -6 te zijn! We maken ruzie of koeien of “heilige koeien” (auto’s) verantwoordelijk zijn voor de stikstof, maar we moeten maatregelen nemen en daar voor durven investeren in het ov.”

Kijk naar Zwitserland

“Zwitserland heeft de nummer 1 status van Europa, met per inwoner gemiddeld 2500 ov-kilometers per jaar. In Nederland rijden we gemiddeld 1000 km per jaar. Dat komt omdat de Zwitserse bevolking via referenda kiest voor ov. Ze durven te investeren. Dat komt voort uit het gedachtengoed van Paul Blumenthal, mijn goeroe. Ze zijn daar een nieuwe raillijnen gaan bouwen, omdat dat de enige manier is om de bestaande spoorlijnen te ontlasten. En als de bevolking mag kiezen tussen reguliere bussen of duurdere trolleys, kiezen ze voor trolleys”

“In Zwitserland is het aan de bevolking gevraagd: tussen Bern en Zürich zijn constant files, willen jullie een zesbaans autoweg of elk kwartier een trein? Het volk koos het laatste. Ik pleit ervoor om ook in Nederland na te gaan wat de bevolking werkelijk wil. In ons dorp, Vorden, hoor ik ook steeds meer mensen die de voordelen van trein en bus inzien. We veronderstellen dat hardwerkende Nederlanders nodig in de auto moeten zitten, maar je gaat mij niet vertellen dat mensen echt voor hun plezier iedere dag een half uur in de file staan. Niemand weet hoe die 17 miljoen Nederlanders er écht over denken.”

Vooral investeren in spoor

“Nederland heeft een goed basisrailnetwerk, sinds 1850. Maar door de opkomst van bus in de jaren 20 en 30 zijn in de Regio veel lokaal- en tram lijnen gesloten, want de bus was veel flexibeler en heeft geen eigen infra nodig. Maar toen er ook meer auto’s op de weg kwamen, ging het voordeel van bus snel verloren. De infrastructuur op de weg is nu zo ingewikkeld geworden, dat de bus zó langzaam is geworden dat het geen aantrekkelijk alternatief meer is. We moeten dus vooral investeren in spoor en het voor de bus mogelijk maken langs files te rijden en obstakels als drempels en 30 km zones te vermijden!”

“Voor een Lelylijn naar het Noorden is nog ruimte en in de Randstad kunnen stukken viersporig worden gemaakt; twee sporen voor de IC en twee sporen voor de Sprinter. Regionaal kunnen met dubbelsporige stukken meer kwartiersdiensten gereden worden, die overal zeer succesvol zijn. Om groei te kunnen blijven faciliteren en niet vast te lopen, moeten deze maatregelen genomen worden.”

Maar daarnaast ook bus

“Natuurlijk moeten we niet alléén in spoor investeren, maar ook in busbanen. Als bussen eigen banen of vluchtstroken gebruiken, ben je die files zo voorbij. En door aan de rand van dorpen goede haltes te maken, met goede abri’s, fietsenstallingen en halte-informatie. Als we lijnen verstrakken, groeit het aantal reizigers harder dan wanneer je langzaam door dorpskernen blijft rijden. Dat leert de ervaring. Die neiging om alles te houden zoals het is, werkt enorm verlammend naar de toekomst.”

“Je moet niet bang zijn om te veranderen. Nederland heeft heel veel goed openbaar vervoer, maar als we er niet in investeren en durven te kiezen voor investeringen en aanpassingen van belemmerende regels, krijgt het openbaar vervoer niet de kracht om de rol te nemen om daadwerkelijk de klimaat– en mobiliteitsproblemen op te lossen. Die discussie moeten we echt breed aan gaan.”

Frank van Setten (67) ging, na een 48-jarige carrière in het ov, met pensioen. In het komende nummer van OV-Magazine blikken we terug op zijn carrière, met de man die naar eigen zeggen is 'geboren in de bus', terug op zijn carrière. Het artikel is vanaf vrijdag 20 maart te lezen in onze bibliotheek.