Waarom 30 km/uur binnen de kom (nog) niet de norm moet worden

Onder andere de Fietsersbond, Veilig Verkeer Nederland en de GroenLinksfractie in de Tweede Kamer roepen het al even. En ook SWOV is het niet ontgaan. De laatste jaren gaan stemmen op om 30 km/uur als norm te stellen binnen de bebouwde kom.

Nu al kennen we de verblijfsgebieden - c.q. ertftoegangswegen - en gebiedsontsluitingswegen binnen Duurzaam Veilig. Stel nu dat 30 km/uur de norm wordt in de bebouwde kom. Natuurlijk levert dat wat praktische problemen op, die we met enige inzet het hoofd bieden. Grote bussen en 30 km/uur gaan niet samen: kleinere bussen gaan de stedelijke gebieden bedienen. Opkomsttijden voor hulpdiensten zijn niet langer haalbaar, maar dat kan rechtgezet worden met extra posten. En problemen met geloofwaardige limieten los je op met harde snelheidsbegrenzers.

Terecht?

Toch open ik graag de discussie: is het terecht dat snelheden dit moment onlosmakelijk zijn gekoppeld de wegcategorieën, aan de functies die wegen hebben. Wat als we de wegcategorieën koppelen aan het feitelijk gebruik, ofwel de intensiteiten? Intensiteiten van álle verkeersdeelnemers, dat dan weer wel. Dus voetgangers, fietsers én gemotoriseerd verkeer. En wat als we daar pas in tweede instantie een passende snelheid bij kiezen? Op die manier kunnen we namelijk de problematiek rond grijze wegen oplossen.

Een interessant perspectief. Eerst kijken we naar de intensiteiten, vereiste doorstroming en de bijpassende voorrangsregeling. Of eigenlijk kijken we naar alle basiskenmerken van Duurzaam Veilig, behalve dan de snelheid en de ontwerpsnelheid. Alles wat nu al verblijfsgebied is blijft ook verblijfsgebied en dus kiezen we daar voor 30km/uur en voorrang van rechts. Alles wat nu een verkeersader of grijze weg is, daar wordt 30 de norm, totdat ondubbelzinnig aangetoond is dat 50 km/uur op een veilige manier gegarandeerd is. Denk daarbij aan de ideale inrichting volgens basiskenmerken. Niks minimale basiskenmerken.

Hierarchie

Maar met het wegvallen van 50 km/uur vervalt ook een groot deel van de hiërarchie van het wegennet. Verkeersplanologisch liggen er dan grote uitdagingen te wachten. Immers, vanaf het moment dat 30 de norm is, verkiest gemotoriseerd verkeer alleen nog de kortste route, waar die kortste route ook ligt… En als gemotoriseerd verkeer de verkeerslichten gaat mijden, gaat gemotoriseerd verkeer juist door woonstraten rijden. En dat is niet de gewenste route. Sterker, dat is vanuit verkeersveiligheid juist ongewenst. En vanuit fietsklimaat ook.

Een oplossing? Als verkeersplanoloog wordt mij mijn instrumentarium uit handen geslagen. En een gebiedsontsluitingsweg 30 of 40 km/uur maken, die ruimte bieden de huidige basiskenmerken nu ook niet. Hoe sympathiek de gedachte van 30 km/uur als de norm ook klinkt, er is dan nog wel wat denkwerk te verzetten.