Onverharde paden in Nederland staan onder druk

Wandelnet roept wandelaars op om in oktober iedereen te laten weten hoe mooi en belangrijk het is om onverhard te kunnen blijven wandelen. De 'ode aan onverhard wandelen' vindt niet geheel toevallig plaats in dezelfde maand als de Week van het Landschap (16 t/m 31 oktober). Daarin is aandacht voor het onverhard wandelen, omdat onverharde paden in heel Nederland onder druk staan.

Onverharde wandelpaden bestaan onder meer uit zandwegen, karresporen, bospaadjes en eenvoudige sporen door weilanden. “Voor veel wandelaars is onverhard wandelen een heus kwaliteitsaspect. Het is de charme van het onverharde pad die het tempo van jouw tred bepaalt. Op een onverhard pad ben je als wandelaar zelf onderdeel van je omgeving en het is een prachtige tegenhanger van beton en asfalt,” aldus Ankie van Dijk, directeur van Stichting Wandelnet.

Op onverharde paden stapt men letterlijk in en door het landschap en voelt met zijn/haar voeten de relatief zachte ondergrond die schokdempend en dus vriendelijk voor iemands lijf is. Veel wandelaars lopen daarom het liefst onverhard. En ook planten en dieren profiteren van onverharde paden; de hazelworm mag zich graag opwarmen op het warme zand van een bospad. Er is dan ook een grotere biodiversiteit rondom zandpaden.

Campagne onverhard wandelen

Wandelnet roep wandelaars op om in oktober een eigen ode aan onverhard wandelen te brengen door foto's, video's en verhalen te maken en te delen met de hashtag #ikwandelonverhard. Wandelnet heeft tevens een aantal wandelingen in alle provincies geselecteerd over onverharde paden. Vijf bijzondere types worden daarbij onderscheiden: graspad, zandpad, bospad, karrenspoor en boerenlandpad. Ook samenwerkingspartner Trage Tochten heeft daarvoor nog eens twaalf tochten geselecteerd, die in oktober gratis te downloaden zijn.

"Onverharde paden zijn vaak oude paden. Ze vertellen een verhaal over de geschiedenis van het landschap, over de ruimtelijke ordening, over de infrastructuur en natuurlijk over de mensen die er gebruik van maken. En dat maakt ze zo waardevol," aldus Rob Wolfs, initiator van Trage Tochten.

Bescherm onverhard wandelen

Helaas staat het onverhard wandelen al een tijd onder druk. Steeds meer paden worden verhard tot bijvoorbeeld een fietspad of worden door terreineigenaren afgesloten. Dit zijn paden die vaak eeuwenoud zijn en daardoor van groot cultuurhistorisch belang. Bovendien verliezen deze paden hun diversiteit bij verharding. Wandelnet wil daarom iedereen enthousiasmeren die onverhard wandelen een warm hart toedraagt. Op de website verzamelt Wandelnet belangrijk nieuws over bedreigde en beschermde paden en worden handvatten geboden om zelf in actie te komen tegen de vergetelheid van onverharde paden. Zo worden goede voorbeelden gedeeld uit het verleden.

Dré Rennen, vrijwilliger voor Wandelnet: “Nadat we voor elkaar hadden gekregen dat zo’n 35 km zandpaden gehandhaafd bleef, was het de vraag hoe we dit in de toekomst veilig konden stellen. Het idee was om deze paden te benutten voor een recreatieve functie. Zo werd het één van de eerste gebieden in Brabant met een wandelknooppuntenstelsel.”