De Stationstuinen: meer ruimte door slimmer parkeren

Met het oog op een duurzame toekomst staat Barendrecht met de huidige woningbouwopgave voor een flinke uitdaging. Met ontwikkeling De Stationstuinen bouwt zij aan een bruisende plek waar wonen, werken, leren en recreëren samenkomen. Een groene, gezonde leefomgeving die goed bereikbaar is met duurzame vervoerswijzen. Dit vraagt om slimme keuzes voor parkeren.  

Rob Ebbing, i.s.m gemeente Barendrecht.   

Gebiedsvisie De Stationstuinen 

De Nederlandse woningbouwopgave creëert kansen. De gemeente Barendrecht ziet dit ook en pakt door. Samen met diverse stakeholders zet zij in op de herontwikkeling van een tegen een NS Station gelegen bedrijventerrein. Door dit gebied te transformeren, ontstaat onder de naam De Stationstuinen een groen en duurzaam woon-, werk- en leefgebied. Deze ontwikkeling bestaat uit 3.500 woningen en 67.500 m2 voorzieningen en versterkt Barendrecht en ook haar relatie met de omgeving.  

In de gebiedsvisie van De Stationstuinen zijn op hoofdlijnen de kwaliteiten van het gebied bepaald. De kernwaarden ‘groen en bewust’, ‘gezond bereikbaar’ en ‘plek voor iedereen’ dienen als leidraad. Een goede balans tussen deze kernwaarden draagt bij aan het succes en de duurzaamheid van de ontwikkeling. 

Duurzaam bereikbaar 

Er zit echter spanning tussen deze kernwaarden. Zo leert de ervaring dat het succes en de financiële haalbaarheid van een gebiedsontwikkeling in hoge mate afhangt van de bereikbaarheid. De auto speelt hierbij een cruciale rol. De auto is, ondanks aanwezigheid van OV en het stimuleren van alternatieven als de fiets en deelmobiliteit, immers nog steeds ons belangrijkste vervoermiddel en vereist de aanwezigheid van een goede infrastructuur en parkeerruimte. Liefst bij de bestemming.  

Binnen De Stationstuinen krijgt langzaam verkeer prioriteit en wordt gericht ingezet op een beperkt autobezit en -gebruik. De aanwezigheid van hoogwaardig OV, NS-station Barendrecht en goede fietsverbindingen maken dit mede mogelijk. Voor verplaatsingen binnen De Stationstuinen wordt voor de verschillende modaliteiten de STOMP-hiërarchie (Stappen, Trappen, OV, Mobility as a Service, Privé auto) aangehouden. Dit principe biedt handvatten voor het zo gericht mogelijk opstellen van parkeernormen en de inzet van deelmobiliteit.  

Parkeeroplossingen binnen de schaarse ruimte 

Ruimte is schaars. Met de toenemende verdichting wordt de openbare ruimte steeds intensiever gebruikt. Steeds vaker wordt gekozen voor parkeren in gebouwde parkeervoorzieningen: op afstand in hubs. Dit biedt kansen. Door auto’s efficiënt op te bergen wordt voorkomen dat zij in de openbare ruimte staan. Ook kan worden volstaan met minder wegen en wordt het vinden van een vrije parkeerplaats stukken eenvoudiger. Op deze manier ontstaat meer ruimte voor groen, speelruimte, ruimere woningen en werkplekken.  

De realisatie, exploitatie en het beheer van hubs is kostbaar en complex. Door de benodigde parkeercapaciteit in enkele openbare hubs te realiseren, ontstaan diverse voordelen. Dit maakt bijvoorbeeld dubbelgebruik mogelijk. Zo is minder parkeercapaciteit nodig, waardoor de financiële haalbaarheid direct verbetert. 

Sturend parkeerbeleid noodzakelijk 

Voor het concretiseren van de gebiedsvisie stelt de gemeente nieuw parkeerbeleid op. Een praktisch uitvoerbaar beleid waarmee de parkeervraag van verschillende doelgroepen en het aanbod van parkeerruimte op elkaar is af te stemmen. Zo wordt het mogelijk om elke parkeerder gebruik te laten maken van de juiste parkeerplaats.  

Om de beoogde kwaliteit van de openbare ruimte uiteindelijk te borgen, is het noodzakelijk grip te hebben op het gebruik van de aanwezige parkeervoorzieningen. Een vorm van parkeerregulering is dan ook essentieel. Want wanneer het niet gewenst is dat auto’s voor de deur geparkeerd worden moet daarop ook gestuurd kunnen worden.  

foto: Wissing/Urban Synergy

Door dit regime vanaf het begin van de ontwikkeling duidelijk te hebben en met stakeholders in een parkeeratelier te bespreken worden verwachtingen gemanaged. Dit helpt de ontwikkeling op gang. Ook toekomstige gebruikers weten vooraf dat zij kiezen voor de kwaliteit van De Stationstuinen en waar zij aan toe zijn voor wat betreft het parkeren van (hun eigen) auto(’s). 

Centraal georganiseerde exploitatie 

Inmiddels heeft de gemeente Barendrecht, als beleidsmaker, besloten de regie op de parkeeropgave van De Stationstuinen in zijn geheel op te pakken. Door het eigendom en de exploitatie op deze manier centraal voor De Stationstuinen te organiseren, ontstaan efficiency voordelen en wordt een toekomstig risico op onnodige parkeercapaciteit verkleind.  

Het monitoren van het gebruik van parkeerrechten en het gedurende de ontwikkelperiode waar nodig bijsturen van vraag en/of aanbod is op deze manier eenvoudiger. Deze publiek-private samenwerking maakt dat ontwikkelaars zich kunnen focussen op de realisatie van hun programma’s. En kunnen zij (een deel van) de parkeerbehoefte van hun ontwikkeling afkopen en deze onderbrengen bij de gemeente. Hiermee worden risico’s bij ontwikkelaars weggenomen. 

Slimme parkeeroplossing  

De ervaring leert dat een centrale aanpak van de parkeeropgave aanzienlijke efficiency- en schaalvoordelen kent. Kwaliteit kan worden geboden zonder de kosten van het parkeren onnodig op te drijven. Hierin past het ook om bijvoorbeeld parkeergarages, deelmobiliteit en laadvoorzieningen centraal in te kopen en naar behoefte uit te rollen. Het geheel overziend heeft de gemeente Barendrecht een slimme parkeeroplossing bedacht waarmee de realisatie van De Stationstuinen wordt versneld. En de risico’s van publieke en private partijen gezamenlijk wordt gedragen.  

Door parkeren bij de start van de ontwikkeling van de Stationstuinen integraal op te pakken, ontstaat een leefbare, bereikbare toekomst voor haar bewoners en bezoekers. 

Dit artikel staat in MobiliteitsPlatform #4, 2022. Wilt u het hele magazine online lezen? Klik hier.