Toekomstige verkeerssituatie inzichtelijk maken met routegenerator

donderdag 15 september 2016

timer 6 min

Het project 'Verkeersmaatregelen omgeving Munt' heeft als doel het bieden van meer ruimte aan voetgangers en fietsers, en het verbeteren van de doorstroming van het verkeer op het Muntplein. Een nieuw circulatieplan moet het doorgaand gemotoriseerd verkeer door het centrum zoveel mogelijk weren. De gemeente voert alle maatregelen op één moment in en in de aanloop hiernaartoe wordt gebruik gemaakt van een routegenerator, waarmee de nieuwe routes inzichtelijk worden gemaakt. In eerste instantie een communicatiemiddel, uiteindelijk ook een handig instrument in de voorbereidingsfase.

Fotobijschrift: De route van autoverkeer nadat de verkeersmaatregelen bij het Muntplein zijn gerealiseerd: deze alternatieve route houdt rekening met de afsluiting op de Vijzelstraat bij het Muntplein – een van de verkeersmaatregelen – en gaat richting het Rokin via de Blauwbrug en Amstel

Aanleiding voor het project Verkeersmaatregelen omgeving Munt – onderdeel van de Uitvoeringsagenda Mobiliteit van de gemeente Amsterdam – is een kentekenonderzoek uit 2015. Hieruit kwam naar voren dat 65 procent van het autoverkeer overdag geen bestemming in het stadshart heeft. Met het project wil de gemeente daarom het autoverkeer via een alternatieve, minder belastende route leiden, namelijk de S100 (Stadhouderskade en Nassaukade) en de S112 (Wibautstraat en Weesperstraat). Op die manier komt er onder andere meer ruimte voor fietsers en voetgangers. De belangrijkste maatregelen van het project betreffen: de singel tussen het Spui en de Heiligeweg autovrij maken, Amstel tussen Blauwbrug en Muntplein eenrichting maken voor autoverkeer en de Vijzelstraat tussen de Regulierdwarsstraat en het Muntplein afsluiten voor doorgaand autoverkeer. Roeland Kupers, projectmanager Verkeersmaatregelen omgeving Munt bij de gemeente Amsterdam: “Fietsers kunnen en mogen de verkeersmaatregelen passeren, maar auto’s niet. Voor vrachtverkeer wordt een uitzondering gemaakt van 07.00 tot 11.00 uur, zodat de bevoorrading van de winkels niet wordt gehinderd.”

Consultatietraject

Het plan is door de gemeenteraad vastgesteld en de gemeente Amsterdam streeft ernaar de verkeersmaatregelen op 2 november 2016 integraal in te voeren. Sinds april staat er al een routegenerator op de website van de gemeente: “Voorafgaand aan de besluitvorming hebben we in het voorjaar een uitgebreid consultatietraject gevoerd met belanghebbenden, denk aan bewoners, ondernemers en belangenverenigingen”, vertelt Kupers. “De vraag die vaak werd gesteld was hoe zij bij hun huis of winkel moeten komen, wanneer de verkeersmaatregelen gelden. Daarom hebben we BonoTraffics gevraagd om een routeplanner te maken voor de nieuwe situatie, waarmee de belanghebbenden nu al kunnen zien wat voor impact de maatregelen hebben op hun situatie.”

Trafit-routegenerator

Verkeerskundig adviesbureau BonoTraffics werkt sinds vijf jaar samen met informatiemanagementbureau Irias, onder de naam Trafit. Gezamenlijk hebben ze al diverse producten ontwikkeld, namelijk Ovit (OV-data-tool), Parkit (instrument Parkeerbeleid), Countit (verkeerstellingen), en nu dus ook de Trafit-routegenerator: “Op die manier proberen we onze kennis op gebied van verkeer, vervoer, data en IT te combineren”, zegt Joris Hoogenboom, adviseur verkeer bij BonoTraffics. “Daarmee willen we de grote hoeveelheden beschikbare data beter inzichtelijk, doorzoekbaar en presenteerbaar maken.” De routegenerator is het nieuwste product dat uit de samenwerking is ontstaan. Het eerste idee hiervoor ontstond een paar jaar geleden. “Bewoners en weggebruikers wilden graag weten hoe zij in de toekomstige situatie, na de realisatie van bepaalde infrastructurele maatregelen of het wijzigen van de verkeerscirculatie, van A naar B kunnen rijden. Toen is de routegenerator ontwikkeld en deze is voor het eerst toegepast op het project Zuidelijke Ringweg Groningen.”

OpenStreetMaps

Vervolgens heeft de gemeente Amsterdam BonoTraffics en Irias benaderd om een vergelijkbare routeplanner te maken. Hoogenboom: “Maar dan eentje waarbij gebruikers wel het begin- en eindpunt kunnen selecteren, dat was bij de 1.0-versie in Groningen namelijk nog niet mogelijk.” De nieuwe versie heeft een nieuwe gebruikersinterface en een verbeterd routealgoritme. Om snel een netwerk te kunnen opbouwen, wordt gebruik gemaakt van Open- StreetMaps (OSM). “OSM wordt door een grote groep enthousiastelingen bijgehouden en geactualiseerd,waardoor de data van hoge kwaliteit en zeer actueel is. Wijzigingen zijn vaak eerder doorgevoerd dan bij grote kaartdiensten. Verder zijn niet alleen autowegen, maar ook busbanen, fiets- en voetpaden in het netwerk opgenomen. Dat is handig voor de situatie in de gemeente Amsterdam, waarbij we bijvoorbeeld ook routes voor bevoorradingsverkeer kunnen tonen.”

Communicatiemiddel en meer

Het plannen van een route via de routegenerator is te vergelijken met hoe een navigatiesysteem of bijvoorbeeld Google Maps werkt. “Alleen tonen andere routeplanners de huidige routes, terwijl deze routegenerator toekomstige routes in beeld brengt”, vertelt Mente Bonestroo, directeur van BonoTraffics en als projectleider betrokken bij het project Verkeersmaatregelen omgeving Munt. De verkeersgenerator is inmiddels ingezet, in eerste instantie als communicatiemiddel voor de gemeente Amsterdam, om de effecten van de circulatiemaatregelen te communiceren met omwonenden en weggebruikers. Bonestroo: “Maar uiteindelijk bleek de tool ook een belangrijke meerwaarde te hebben in de voorbereidingsfase. De gemeente kon de generator gebruiken als analysetool om effecten van maatregelen in kaart te brengen. De tool had zo zijn nut al bewezen, voordat deze überhaupt voor het publiek toegankelijk was.” Kupers: “De routegenerator heeft gewerkt en werkt nog steeds. In november worden de maatregelen ingevoerd. Tot die tijd, en wellicht ook daarna nog even, zal de routegenerator op de gemeentelijke website blijven draaien.”