Succesvol draagvlak creëren voor tijdelijke verkeersmaatregelen

Verkeersmanagement en thema’s als bereikbaarheid en minder hinder zijn in de uitvoering van ieder infrawerk een hot item. Maar de aandacht gaat in de planfase vooral uit naar het definitieve wegontwerp en nog te weinig naar de organisatie van het verkeer en de bereikbaarheid in de bouwfase. Dat stelt Robert van Diessen van verkeersmanagementbureau T-FLooW Consulting. “En dat is jammer, want dat is nu net de fase waarin je met je stakeholders en belanghebbenden in contact kunt komen en hun belangen kunt inpassen om tot een gedragen verkeers- en faseringsplan te komen.”

Robert van Diessen adviseert overheden op het gebied van tijdelijke verkeersmaatregelen. Hij ziet duidelijke patronen in de manier van omgaan met tijdelijk verkeersmanagement. “Voor rijks- en provinciale wegen is het doorgaans strak georganiseerd, maar vooral bij gemeenten zijn taken en verantwoordelijkheden vaak intern versnipperd over meerdere afdelingen. Verkeerskundigen worden lang niet altijd vanaf het begin bij infraprojecten betrokken, voor juridische zaken en communicatie geldt hetzelfde. In de praktijk wordt het balletje vaak doorgeschoven naar de aannemer maar puntje bij paaltje is de wegbeheerder natuurlijk toch verantwoordelijk als een verkeersmaatregel niet klopt en de omgeving verrast wordt door extreme verkeershinder met onveilige situaties.”

Belangen van stakeholders

“Elk infraproject heeft stakeholders zoals omwonenden, bedrijven, belangengroepen, waterschappen, hulpdiensten en (vaar)weggebruikers”, vervolgt Van Diessen. ”Een goede, langdurige relatie met deze publieksgroepen is het doel van de wegbeheerder. Daarom is het zo belangrijk hun belangen in acht te nemen. Maar als het ontbreekt aan regie aan de voorkant, ontstaan er problemen in de uitvoering. Er kan van alles misgaan: de doorstroming van het verkeer stokt, bedrijven ondervinden schade, een wegafzetting zorgt voor meer hinder dan beloofd of de verkeersveiligheid komt zelfs in het gedrang. Als dat gebeurt wordt de wegbeheerder erop aangesproken en zie dan het vertrouwen maar terug te winnen.”

Vooruit denken

“De oplossing is vaak even simpel als effectief: neem de belangen van stakeholders mee in de planfase. Je kunt bijvoorbeeld al nadenken over een verkeersplan met minimumeisen op het gebied van afsluitingen en fasering. Of mogelijkheden voor fasering onderzoeken die de beste oplossingen bieden voor een optimale bouwwijze met kortstondige hinder, en die hoge schadeposten bij bedrijven voorkomen. Als je dat kunt, dan heb je de stakeholders echt wat te bieden! We hebben dat al vaak bewezen. Het plan kan ook input zijn voor een programma van eisen in een BKPV-aanbesteding.”

Oplossingen en communicatie

“Het is belangrijk om inzichtelijk te maken waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt, wat de alternatieven zijn en hoe die ingrijpen op bijvoorbeeld tijd, hinder, veiligheid en kosten. Neem een afsluiting vlakbij een tankstation en de aanvoer van gevaarlijke stoffen tijdens de bouw. Je kunt vooraf al nadenken over alternatieve, veilige routes die voldoen aan de Wet vervoer gevaarlijke stoffen (WVGS) en deze met elkaar bespreken. Daar is iedereen bij gebaat: de pomphouder en zijn transporteur. En als het bijvoorbeeld een gemeente betreft: ook de mensen die in de wijk ernaast wonen. Vooruit denken is niet alleen risico’s in kaart brengen, maar ook elkaar erbij betrekken, nadenken over oplossingen en daarover duidelijk communiceren.”

Kennis nodig

“Dit gaat natuurlijk niet alleen maar over communicatie en omgevingsmanagement, maar ook over verkeerskundige kennis, faseringsoplossingen en het gebruik van actuele verkeersdata daarin, bouwmethodes, kennis van verkeersveiligheid bij ‘Werk In Uitvoering’ en de praktische inzet van flankerende verkeersmaatregelen, (digitale) innovaties en mobiliteitsoplossingen. Dat is nogal wat! Maar tijdelijk verkeersmanagement is veelomvattend en heeft ook veel raakvlakken. En dan is er ook nog de wet- en regelgeving. Die gaat van de Wegenverkeerswet, RVV, BABW en regels voor het vervoer van gevaarlijke stoffen zoals in het voorbeeld hiervoor, tot aan de CROW-publicatie 96 a/b en borging van een veilige werkruimte voor de medewerkers van de aannemer. Er is grote behoefte aan dit soort specialistische kennis.”

Keuze voor overheid

Hier benoemt Van Diessen een heikel punt. Wie heeft de kennis? En hoe maak je daar optimaal gebruik van? “Aannemers staan niet allemaal te springen om hun know-how en ervaringen te delen of zoals ze dat noemen; weg te geven in het voortraject. Andersom zijn overheden ook terughoudend om uitvoerende partijen in de aanbestedingsfase of daarvoor al te vragen om advies. Dat is toch een beetje als de slager die zijn eigen vlees keurt.” En als adviesbureaus voor beide kanten werken, is de schijn van belangenverstrengeling snel gewekt. “Bij T-FLooW zijn we ervan overtuigd dat je als adviseur en sparring-partner een heldere keuze moet maken. Wij kiezen daarom voor de overheid.”

Sleutel tot succes

“Tijdelijk verkeersmanagement is in onze visie een geïntegreerd samenspel van verkeerskundige kennis, praktische know-how en kennis van overheidsbelangen. Als je die aspecten bij elkaar kunt brengen, ontstaan goede plannen. Je moet zo vroeg mogelijk in gesprek gaan met je stakeholders en met specialisten die weten hoe verkeersmaatregelen en verkeersmanagement in de praktijk werken. Dat zijn veel overheden simpelweg nog niet gewend. Maar het is de sleutel tot succes. Wij merken duidelijk dat steeds meer opdrachtgevers onze visie omarmen. Een bijkomend voordeel is overigens dat verkeer en bereikbaarheid ook intern meer gedragen worden door de ambtelijke organisatie die de uitvoering begeleid. Een goed en gedragen (tijdelijk) verkeers- en faseringsplan gaat gemakkelijk in uitvoering. Of anders gezegd: de grootste kans dat je als wegbeheerder krijgt wat je wilt, is als je vooraf bedenkt wat je wilt.”

Over T-FLooW Consulting

T-FLooW Consulting is gespecialiseerd in tijdelijk verkeersmanagement en ondersteunt overheden (wegbeheerders) op het gebied van alle tijdelijke en semi-permanente verkeerssituaties in de openbare ruimte. T-FLooW levert onafhankelijk advies, producten, opleidingen, projectbegeleiding en detachering. Meer informatie vind je op tfloow.com.