De weg voorwaarts met data uit voertuigen

donderdag 5 november 2020

Er komen steeds meer mogelijkheden om sensordata uit moderne auto’s in te zetten voor verkeersveiligheid en doorstroming. Op deze plek inspireren we graag met enkele voorbeelden voor nu en de nabije toekomst. Dit doen we op basis van onze projectervaringen met data uit voertuigen en Talking Traffic, gesprekken in de markt en onze eigen toekomstideeën.

Door Ronnie Poorterman en Ronnie Quaink, Keypoint Consultancy

Verkeersveiligheid

Stel, u bent wegbeheerder. Uw wegen zijn goed ontworpen, goed aangelegd en goed onderhouden. Maar toch gebeuren er nog (bijna-)ongevallen op uw wegen. Vooral bijna-ongevallen zijn lastig om grip op te krijgen, want ze worden immers niet geregistreerd. U weet dus niet hoe vaak het bijna fout gaat. En waar precies. En wat er gebeurde. Toch is het bekend! De auto vertelt het verhaal. Alleen moeten wij die taal nog leren spreken. Wat zegt de auto en wat bedoelt hij daarmee? Bijvoorbeeld: waar en wanneer wordt hard geremd of plotseling gestuurd, waar wordt de cruise control overruled, of de lane departure warning geactiveerd? Allemaal informatie die inzicht kan geven in het gebruik van de weg en het bestaan van risicovolle situaties. Het geeft bovendien input voor de afweging of een aanpassing van het wegontwerp zinvol is, dan wel dat u beter kunt inzetten op een gedragscampagne gericht op specifieke risicogedragingen.

Nog niet alle hierboven genoemde voorbeelden zijn al beschikbaar. Zo geven autofabrikanten de data uit hun voertuigen niet zomaar vrij en moeten wij nog leren hoe we deze data vertalen naar zinvolle informatie. Op Europees niveau worden gelukkig gesprekken gevoerd met autofabrikanten over de datalevering voor acht verkeersveiligheidstoepassingen, met EU verordening 886/2013 als vertrekpunt. De eerste autofabrikanten hebben daarover inmiddels afspraken gemaakt met NDW, die in Nederland deze data ontvangt.

In een project voor NDW hebben we vorig jaar met wegbeheerders verkend wat zij met deze data kunnen en willen. In een volgend project ‘Via Nova’ onderzoeken we onder andere het belang van datakwaliteit. Tegelijkertijd zijn er al slimme ‘kastjes’ op de markt waarmee u met uw eigen voertuigvloot aan de slag kunt gaan om data uit te lezen, bijvoorbeeld van uw poolauto’s of de auto’s van weginspecteurs.

Doorstroming

Een andere mogelijkheid is om data uit voertuigen te gebruiken voor het optimaliseren van de doorstroming. Afhankelijk van bijvoorbeeld de modaliteit, het type voertuig of het tijdstip kan de doorstroming worden verbeterd. Met de komst van de slimme verkeerslichten (iVRI’s) is het nu mogelijk om op basis van voertuigkarakteristieken extra prioriteit aan te vragen bij een kruispunt. Hiermee wordt het mogelijk om de nood- en hulpdiensten absolute prioriteit te geven, maar ook het openbaar vervoer, vrachtverkeer en bijvoorbeeld colonnes fietsers kunnen onder bepaalde voorwaarden op extra prioriteit rekenen. Denk hierbij aan vrachtwagens met zware of gevaarlijke lading of aan groepen fietsers ’s ochtends vroeg op weg naar school. Een andere toepassing is om prioriteit voor het openbaar vervoer aan te vragen indien de bus een bepaalde bezetting heeft. Naast dat dit de doorstroming en het comfort ten goede komt wordt hiermee ook de leefomgeving verbeterd. Een en ander is mogelijk gemaakt met de ontwikkeling van verschillende use cases onder het landelijke Talking Traffic programma.