De Fiets-Tel-Tiendaagse: de grootste klimaatactie op twee wielen ooit

zondag 3 juli 2022

Een nieuwe nationale fiets-tel-tiendaagse voor méér unieke fietsdata én voor méér bomen. Dat is de ambitie van de organisatoren van een nieuwe periodieke Fiets Tiendaagse, de F10D: een verbeterde ‘brede’ en ‘diepe’ fietstelling, als opvolger van de welbekende Fiets Telweek. Initiatiefnemer van de F10D, evenals van de Fiets Telweek, is Keypoint Consultancy. Cees Bakker, teamleider bij Keypoint en projectleider van het F10D-consortium, licht het nieuwe, bij uitstek integrale data-evenement toe: waarom? En waarom nu?

Tien dagen lang fietsonderzoek in maart/april 2023. Daar werkt het consortium Fiets Tiendaagse intussen hard aan. Met behulp van een ‘gecombineerde’ fietsapp leveren naar verwachting minstens 50.000 fietsers in tien dagen tijd waardevolle data op en fietsen tegelijkertijd nieuwe bomen bij elkaar.

“De voormalige Nationale Fiets Telweken (2015-2017) hebben naam gemaakt”, start Cees Bakker. “In het eerste jaar namen er 55.000 mensen aan deel. De data van toen zijn nog steeds relevant, maar steeds meer als historische data.” Dé reden waarom er steeds meer overheden nu vragen naar nieuwe, actuele fietstelweekdata. “Wat op zich interessant is”, zegt Bakker, in een tijd waarin databronnen als paddenstoelen uit de grond komen, “want de Fiets Telweek gaf ‘slechts’ informatie over een bepaalde periode, maar betrof tegelijkertijd wel kwalitatieve detailinformatie over een breed scala vraagstukken, zoals knelpunten op grotere verbindingen, snelheid, herkomst en bestemmingen, weersinvloeden en bijvoorbeeld ook omrijdmotivatie.”

Goed beeld

Om een concreet voorbeeld te noemen: “Deze informatie leidde bijvoorbeeld tot beslissingen om wel of niet voor een fietsbrug te kiezen. Ook gaf de informatie een beeld hoe Nederland fietst”, vertelt de projectleider en zijn er in een whitepaper zelfs zes mythes over fietsen ontrafeld. Want, is de fietsspits ’s avonds rustiger dan ‘s ochtends? Ja, de pieken zijn ’s ochtends hoger, maar nee, de avondspits is drukker en duurt langer. En rijden elektrische fietsers veel sneller dan ‘normale’ fietsers? Inderdaad: binnen de bebouwde kom gemiddeld 16,9 km/uur tegenover 14,8 km/uur en daarbuiten 20,2 km/uur tegenover gemiddeld 18,2 km/uur. In beide gevallen dus een verschil van 2 km/uur. Maar fietsen mensen bij slecht weer sneller? Ook dat klopt, maar veel minder dan je zou verwachten, aldus de whitepaper.

Integrale benadering

Twee redenen waren er om de jaarlijkse Telwekenreeks even te stoppen. Bakker: “Overheden hadden de indruk dat ze wel even vooruit konden met de data, bovendien zouden er nieuwe databronnen beschikbaar komen. En, zorgelijker, het aantal deelnemers nam wat af.” Nu er toch weer een vraag komt naar deze telweekdata, heeft Bakker het consortium opnieuw bijeen geroepen om zich ook te buigen over het tweede probleem, de afname van deelnemers. De oplossing daarvoor is gevonden in een integrale benadering: ”We belonen fietsers niet alleen met feedbackdata, maar met een persoonlijke bijdrage aan een overkoepelend maatschappelijk doel: een beter klimaat door de aanplant van bijeen gefietste bomen. Hoeveel kilometers deelnemers moeten fietsen voor het planten van één boom in hun eigen omgeving, wordt nog nader bestudeerd.”

Vernieuwde Fietstelapp

De techniek voor de vernieuwde Fietstelapp ligt al klaar, maar voor de belofte om bomen te planten, moet de projectleiding contact zoeken met nieuwe en andere sponsoren en partners, zoals Staatsbosbeheer. Daarnaast moeten mobiliteitsmensen binnen deelnemende provincies en gemeenten contacten weten te leggen met hun collega’s van ‘groen’. “Eenvoudig is dat niet”, zegt Bakker, “maar we gaan er wel voor. Dit wordt de grootste nationale klimaatactie op twee wielen ooit. Iedereen staat in de startblokken voor meer fietsdata, meer bomen en tegelijkertijd fietspromotie.”

Is de F10D een langere toekomst beschoren dan de Fiets Telweken? “Ik denk het wel. Ik verwacht dat we uitkomen op een F10D per drie jaar. Dat zou bijvoorbeeld ook goed aansluiten bij de periodieke actualisatie van verkeersmodellen. En we kunnen ons dan aanpassen aan mogelijk nieuwe maatschappelijke thema’s.”

Consortium

In de aanloop naar de nieuwe Fiets Tiendaagse trekken de voormalige organisatoren van de Fiets Telweken weer samen op in consortiumverband. Naast Keypoint (projectleiding, datavisualisatie), zijn dat: Fietsersbond (belangenorganisatie), Mobidot (databeheer en app ontwikkeling) en Beaumont (communicatie).

Van Fiets Telweek naar FietsTiendaagse, in het kort:

In de periode 2015-2017 vonden jaarlijks Fiets Telweken plaats
Deze weken leverden unieke fietsdata op, maar de animo om mee te doen nam langzaam af
Een nieuw concept met een nieuwe naam, moet het nationaal fietstelevenement nóg beter op de kaart zetten
Nieuw: waarschijnlijk om de drie jaar
Nieuw: verbeterde data-inwinning en -toepassing
Nieuw: maatschappelijke beloning voor deelnemers; in ruil voor geregistreerde fietskilometers worden bomen geplant
Beoogd resultaat: Hoe meer data, hoe meer bomen, hoe meer deelnemers

Klik hier voor een activiteitenoverzicht van de FietsTiendaagse