Drenthe vertaalt stevige fietsambitie naar tastbaar beleid

Fietsaspecten komen samen

Voor het opstellen van de fietsnota – in mei dit jaar vastgesteld - heeft de provincie adviesbureau Mobycon ingehuurd. Niet alleen de inhoud en het proces zijn van belang, maar ook inspirerende werksessies en vormgeving. Daarom werkte Mobycon samen met Emotion kommunikatie buro. In de nota ‘Drenthe fietst verder’ komen alle fietsaspecten samen: gezondheid, milieu, veiligheid, bereikbaarheid en toerisme. Het biedt een kapstok voor veel nieuwe fietsprojecten. Dit betekent dat er veel partners nodig zijn om met elkaar de stevige ambitie van de provincie te realiseren. De Fietsnota is dan ook tot stand gekomen in een interactief proces met stakeholders. Er werden bijvoorbeeld twee inspiratiebijeenkomsten georganiseerd, bijgewoond door onder andere de ANWB, Fietsersbond, Recreatieschap, Drentse gemeenten en het bedrijfsleven. Het doel was tweeledig: het benutten van de beschikbare kennis en gezamenlijk werken aan het Drentse fietsbeleid van de toekomst. Het was nadrukkelijk de bedoeling niet alleen het beleid te toetsen, maar juist ook om input te leveren. Het resultaat was een longlist van kansen en ideeën, die zijn gebruikt als input voor de fietsnota. Tijdens de tweede bijeenkomst zijn de pijlers van het fietsbeleid door vertaald in projectideeën. Sjoerd Bijleveld, beleidsmedewerker Verkeer en Vervoer bij de provincie Drenthe: “Er zijn verschillende partijen opgestaan die de komende jaren daadwerkelijk mee willen werken aan projecten. Zo wil Sport Drenthe de fiets integreren in het programma Drenthe Beweegt, wat momenteel verder wordt uitgewerkt.”
 

Trends en ontwikkelingen

Sinds de vaststelling van de Nota Fietsverkeer in 2005 signaleert de provincie Drenthe binnen en buiten Nederland nieuwe trends en ontwikkelingen. Hier wordt in het beleid zoveel mogelijk op geanticipeerd. De e-fiets is een gezond en duurzaam alternatief voor de auto, concepten als de OV-fiets en het knooppuntensysteem leiden tot meer fietsgebruik en de smartphone biedt kansen om het fietsgebruik te stimuleren. Maar er is ook oog voor de toename van het aantal fietsongevallen. En met krimpende onderhoud budgetten staat de kwaliteit van de fietsinfrastructuur onder druk. “Drenthe beschikt over een goed netwerk van goed verzorgde, veilige fietspaden. Dit willen we zo houden en waar het kan verder verbeteren”, aldus Brink. “Het wordt steeds drukker op de fietspaden, met veel verschillende gebruikersgroepen. De komende jaren willen we hier een oplossing voor vinden, door in te zetten op gedragsverandering of infrastructurele oplossingen. Om gerichter te kunnen investeren wordt door innovatief te monitoren getracht het gebruik van de fietspaden beter in beeld krijgen en hiermee een categoriseringsplan voor fietspaden op te stellen, waarbij wordt gekeken naar intensiteiten en gebruikersgroepen.”

De vier pijlers in het fietsbeleid

De provincie Drenthe heeft als ambitie in 2020 de gezondste fietsprovincie van Nederland te zijn. Gezond betekent dat je fietst in een verkeers- en sociaalveilige omgeving, waarbij jong en oud voldoende bewegen. Daarnaast profiteert ook het Drentse bedrijfsleven mee door werknemers die gezond, veilig en snel met de fiets (al dan niet in combinatie met het OV) hun werk bereiken. Ook is er in Drenthe een economisch gezonde fietsrecreatiesector. Over fietsverkeer in Drenthe zijn, in vergelijking met andere vervoerswijzen, weinig gegevens bekend. Daarom wordt er meer gemonitord. Tellingen geven vaak een momentopname; er zijn geen trends op te baseren. Innovatieve technologie kan bijdragen aan een completer beeld van het Drentse fietsverkeer. Niet alleen informatie over fietsstromen zijn belangrijk, maar juist ook de mening en het gedrag van fietsers. Er wordt gebruik gemaakt van de uitkomsten van landelijke onderzoeken, waar nodig aangevuld met eigen onderzoek. Tevredenheid en beleving zijn hierbij belangrijke onderwerpen. Om de gestelde ambities te verwezenlijken zijn er vier pijlers vastgesteld, die in het kader worden toegelicht.

Innovatie en marketing

Innovatie en marketing komen in alle pijlers aan bod. Bij innovatie gaat het bijvoorbeeld om nieuwe methoden om mensen op de fiets te krijgen en technologische oplossingen om het fietsen veiliger te maken. Maar ook om innovaties in de fietsinfrastructuur of nieuwe producten en diensten voor recreatieve fietsers. Met marketing wordt meer aandacht voor de fiets gecreëerd, als volwaardig alternatief voor de auto. Ook wordt hiermee het beleid om het fietsen veiliger, comfortabeler en leuker te maken ondersteund. “Innovatie was geen doel op zich, maar kan wel iets extra’s bieden aan de fietser”, aldus gedeputeerde Brink. “Zo kunnen we bijvoorbeeld in samenwerking met Sensor City Assen met big data meer grip krijgen op fietsintensiteiten en –stromen. Ook willen we ons richten op het innovatieve fietspad (bijvoorbeeld met materialen als glowing in the dark) om de verkeersveiligheid te verbeteren en recreatief fietsen nog aantrekkelijker te maken. Nieuwe apps kunnen daar ook goed bij helpen. Creatieve ideeën zijn welkom!”
 

Jaarlijks Uitvoeringsprogramma Fiets

Er wordt jaarlijks een Uitvoeringsprogramma Fiets opgesteld waarin projecten nader worden uitgewerkt. Bijleveld: “Er zijn in Drenthe veel organisaties die zich bezighouden met de fiets. Met onze partners bekijken we jaarlijks wie wat gaat doen om onze doelen te halen. Binnen dit Uitvoeringsprogramma richt de provincie zich op haar rol als wegbeheerder, regievoerder en werkgever.” Brink: “Provinciale Staten heeft naar aanleiding van de fietsnota al extra middelen beschikbaar gesteld voor een kwaliteitsverbetering van fietspaden en de fietsveiligheid. Hiermee gaan we dit najaar van start. Daarnaast onderzoeken we bijvoorbeeld de mogelijkheden voor een snelle fietsroute tussen Assen en Groningen, waarbij ook de komst van de speedpedelec wordt meegenomen. In het kader van Beter Benutten realiseren we nieuwe, kwalitatieve overdekte fietsenstallingen bij belangrijke bushaltes en starten we samen met onze partners in de regio Assen- Groningen een proef om jongeren uit de bus op de e-fiets te krijgen: 240 leerlingen kunnen de elektrische fiets voor een bepaalde periode testen.”

Pijlers fietsbeleid provincie Drenthe

1. Meer mensen op de fiets
Het doel is een stijging van 20 procent van het aantal fietsverplaatsingen in 2020: het aandeel van de fiets in de modal split stijgt van 29 procent in 2012 naar 35 procent in 2020. Mede door de snelle opkomst van de e-fiets, zijn er kansen voor afstanden groter dan 7,5 kilometer.

2. Veilig fietsen
De Fietsnota sluit aan bij de doelstellingen uit het Strategisch Plan Verkeersveiligheid Drenthe, in het bijzonder bij de doelstelling het aantal dodelijke slachtoffers en ernstig gewonde fietsers te halveren. Passend in de ambitie van het Verkeer- en Vervoerberaad Drenthe om ‘samen richting nul’ te gaan.

3. Compleet fietsnetwerk
De provincie streeft ernaar dat de kwaliteit van de fietsinfrastructuur in Drenthe voldoende tot zeer goed wordt beoordeeld. Innovaties dragen bij aan de kwaliteitsbeleving door de fietser.

4. Aantrekkelijk toeristisch fietsproduct
Het doel is om in 2020 in de top 3 van toeristische fietsprovincies te staan en de best scorende provincie te zijn op basis van de beoordeling van de recreatieve fietser. 

Drenthe speelt ook in op gedragsverandering. Hoor meer over dit onderwerp op het Nationaal Fietscongres op 20 november. www.nationaalfietscongres.nl

Auteurs: Martijn van de Leur (Mobycon), Sjoerd Bijleveld (provincie Drenthe)