Met kleine ingrepen naar verbeterde schoolroutes

De scholen zijn weer begonnen! Aan het begin van elk schooljaar wordt er in de meeste gemeenten weer aandacht besteed aan alle scholieren die zich weer in het verkeer mengen. Eerder dit jaar deed Loendersloot Groep onderzoek naar de veiligheid van bestaande schoolroutes in in de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen. De rapportage geeft inzicht bij welke knelpunten er door middel van kleine ingrepen de veiligheid kan worden verbeterd.

Door: Frits de Haan

Belangrijk om mee te beginnen is dat dit een onderzoek was naar schoolfietsroutes naar middelbare scholen. De focus lag dus op routes waar scholieren zelfstandig fietsen. Straten in wijken in de directe omgeving rond basisscholen, waar kinderen vaak met ouders fietsen, zijn niet meegenomen. Dit omdat de opdrachtgever constateerde dat verkeersslachtoffers vooral kinderen zijn, die op weg zijn van of naar hun middelbare school.

Vierhonderd routes

We zijn het onderzoek gestart met het in kaart brengen van de schoolfietsroutes voor de hele Groene Metropoolregio die het meeste gebruikt worden door scholieren. Met alle woonkernen, middelbare scholen en een maximale fietstijd van 45 minuten als uitgangspunt kwamen we op ruim 400 mogelijke schoolroutes. Door onder meer het wegfilteren van overlappingen kwamen we tot ongeveer 100 relevante routes die zijn onderzocht.

Beoordeling

Voor de beoordeling van de routes gebruikten we indicatoren zoals die zijn opgesteld door het kennisnetwerk SPV voor 2030. Denk aan breedte, verlichting, obstakels en oversteeksituaties. Uiteraard is het routetype ook van belang. Bestaat de route uit vrijliggende fietspad, fietsstroken of fietsstraten of een combinatie ervan? En hoe zijn de oversteekvoorzieningen vormgegeven? En hoe ziet de omgeving van de fietsroute er uit? Allemaal factoren die de verkeersveiligheid van een schoolfietsroute kunnen beïnvloeden.

Rotondes blijken knelpunten

Natuurlijk hebben we met een vergrootglas gekeken naar locaties waar daadwerkelijk ongelukken gebeurd zijn met scholieren. Daarnaast zijn alle gemeenten en de Fietsersbond gevraagd om meldingen van verkeersonveilige situaties aan te leveren. Zo ontstond een goed overzicht van ongevalslocaties en locaties waar er gevoelsmatig iets mis is met de verkeersveiligheid.

We kwamen tot elf routedelen en elf kruispunten waar we nader onderzoek naar hebben gedaan. Zo bleek bijvoorbeeld dat knelpunten vaak rotondes betreffen, terwijl rotondes in de regel verkeersveiliger zijn dan andere kruispunttypen. Enkele knelpunten kunnen met kleine ingrepen veiliger worden gemaakt, bij andere zijn grotere interventies nodig.

Nergens acuut onveilig

Wat opviel is dat de meeste knelpunten binnen de bebouwde kom liggen. Verder komt het vaak voor dat fietsvoorzieningen aan de smalle kant zijn en ontbreekt de verlichting regelmatig. Ook worden obstakels (zoals paaltjes) niet altijd goed aangekondigd. Tegelijk hebben we nergens een acuut onveilige situatie kunnen constateren die per direct aangepakt zou moeten worden.

Het is nu aan de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen om aan het onderzoek een vervolg te geven. Hierbij kun je denken aan het opstellen van concrete verbetervoorstellen voor knelpunten, maar ook aan nader onderzoek naar de impact van het fietsgedrag van scholieren op de (beleving van) verkeersveiligheid. Immers, de verwachting is dat het fietsgedrag misschien nog wel bepalender is voor verkeersonveiligheid dan de bestaande fietsinfrastructuur.

Frits de Haan is adviseur mobiliteit bij Loendersloot Groep. Aarzel niet om contact op te nemen!