“Hoe het tot nu toe werkte, werkt het niet”

Groot nieuws van Maja van der Voet, programmanager van de Tour de Force: de hoofdlijnen van het Nationaal Toekomstbeeld zijn gepresenteerd. Een belangrijke mijlpaal op weg naar een definitief Nationaal Toekomstbeeld Fiets 2040 waar een nieuw kabinet dit jaar aan kan bijdragen.  Of dit toekomstbeeld ook zonder de Tour de Force tot stand was gebracht? “Misschien wel niet”, zegt Van der Voet. “De Tour de Force heeft de fiets op de regionale en nationale agenda’s gezet en dat heeft tot het inzicht geleid dat de fiets volwaardig onderdeel uitmaakt van de MIRT-systematiek en nu dezelfde status heeft als ov en auto.”  

De hoofdlijnen van het Nationaal Toekomstbeeld Fiets tonen de investeringen in fietsinfrastructuur en fietsstimuleringsmaatregelen die nodig zijn tot 2027 en tussen 2027 en 2040. Deze investeringen  richten zich op het benutten van de kansen die de fiets biedt als het gaat om de grote maatschappelijke opgaven van de komende jaren, zoals de woning-, klimaat-, veiligheid-, duurzaamheid- en leefbaarheidsopgaven. En tegelijkertijd richten ze zich op het verminderen van de druk die het huidige en toekomstige fietsgebruik op het bestaande fietsnetwerk legt. Dit gedragen NFT maakt dit nu ook echt mogelijk, zegt Vander Voet. “Hoe het tot nu toe werkte, werkt het niet”. 

Tijdens de Bestuurlijke Overleggen MIRT van november 2020 spraken Rijk en regio af om dit jaar tot een Nationaal Toekomstbeeld Fiets, NTF, te komen. Dit beeld brengt landsdekkend de opgave voor fietsinfrastructuur in kaart en is opgebouwd uit de ‘optelsom’ van de eerste contouren van regionale Fietsnetwerkplannen.

“Deze landelijke én regionale hoofdlijnen zijn in een kort tijdsbestek tot stand gekomen”, benadrukt programmamanager Van der Voet. Onder aansturing van een kernteam uit de Tour de Force is met vertegenwoordigers van Rijk en regio een intensief proces doorlopen om op regionaal én lokaal niveau dezer opgaven in beeld te brengen. Dit is gedaan voor een korte en langere termijn, waarbij de periode tot 2027 aansluit bij verschillende bestuursperioden van de overheden, én bij de looptijd van de Tour de Force ambitie in 2027.

Met deze status van de fiets in de beleidsvorming wordt een netwerk van fietsinfrastructuur beoogd dat een effectief en vanzelfsprekend alternatief vormt naast de netwerken voor wegen en spoor.  Met het NTF, sorteert de fiets nu ook voor op de overgang van Infrastructuurfonds naar Mobiliteitsfonds, waarbij het oplossend vermogen van fietsinfrastructuur ook structureel wordt meegenomen in de integrale afwegingen binnen het Mobiliteitsfonds. 

Het document dat er nu ligt gaat uit van een adaptieve aanpak waarbij via de MIRT-systematiek en jaarcycli stapsgewijs nadere afspraken worden gemaakt tussen Rijk en regio. Het stuk is dan ook niet te zien als een  blauwdruk met kant en klare lijstjes van fietsinfrastructuurprojecten en een gedetailleerd kostenplaatje. 

In het kader van regionale fietsnetwerkplannen, zijn binnen de provincies en vervoerregio’s en ook aan Rijkswaterstaat alle wegbeheerders gevraagd om vanuit de integrale opgaven binnen hun gemeenten en regio de ambities en opgaven voor het toekomstbeeld fiets te duiden. Dit is gedaan voor de thema’s hoofdfietsroutes en fietsparkeren. Maar omdat de fietsinfrastructuur geen maatschappelijke waarde heeft zonder fietsers die er gebruik van maken, is ook fietsstimulering als thema opgenomen. De inventarisaties die binnen de provincies en vervoerregio’s zijn gedaan, hebben in de meeste gevallen de status van een quickscan en kennen daardoor nog onzekerheden en onvolledigheden die in het vervolg moeten worden uitgewerkt

Of de Tour de Force met dit Toekomstbeeld haar ambitie van 20 procent meer fietskilometers in 2027 ( ten opzichte van 2017) gaat halen? “Dat denk ik wel”, besluit van der Voet.

Serie Tour de Force

Deze serie volgt nieuws en ontwikkelingen binnen de Tour de Force. In deze aflevering de inhoud van het recent gepresenteerde Nationaal Toekomstbeeld Fiets op hoofdlijnen. U kunt het de hoofdlijnen van het Nationale Toekomstbeeld Fiets downloaden via de Tour de Force-site: www.fietsberaad.nl/Tour-de-Force

Dit artikel komt uit MobiliteitsPlatform 1/2021 met thema 'Vastgoed'. Deze verschijnt op vrijdag 12 maart.