"De brug stond open"

Energiemaatschappijen zijn er al een paar jaar mee bezig: het vervangen van het kopernetwerk dat tussen de energiestations ligt. In plaats daarvan worden glasvezelverbindingen aangelegd, omdat daarover sneller en meer data kunnen worden verstuurd. Zo kan tegenwoordig binnen drie milliseconden van het ene naar het andere station worden geschakeld, om te voorkomen dat een gebied of wijk zonder stroom komt te zitten. Veranderende eisen aan systemen en voorzieningen zorgen ervoor dat de vraag naar een moderne infrastructuur stijgt. Datzelfde geldt voor de sector verkeer en vervoer. Zo werken in het Rijksprogramma ‘Beter Benutten’ de overheid, regio en het bedrijfsleven samen om de bereikbaarheid in de drukste regio’s over water, weg en spoor te verbeteren. Dit jaar moeten de files op de drukste punten in ons land met 20 procent verminderen. Het ministerie van Infrastructuur & Milieu investeert samen met de regio’s aanvullend 600 miljoen euro in de periode 2014-2017. Het doel van ‘Beter Benutten’ is 10 procent reistijdverbetering van deur tot deur tijdens de spits in de drukste gebieden van ons land. Daarvoor is het noodzakelijk dat verschillende verkeerssystemen, zoals verkeersregelinstallaties (VRI’s) en wegkantstations, onderling communiceren en data uitwisselen.

Noodknop

Ook op het gebied van openbare orde en veiligheid worden er steeds meer eisen gesteld aan de infrastructuur. In de binnenstad en op bedrijventerreinen hangen in toenemende mate beveiligingscamera’s. Die beelden moeten real time kunnen worden bekeken, zodat er direct actie kan worden ondernomen wanneer er iets gebeurt. En precies dát is ook belangrijk bij bijvoorbeeld de scheepvaart die te maken heeft met bruggen en sluizen op hun route. Bruggen en sluizen zijn bewegende delen, en zodra er iets gebeurt, moeten die acuut stil kunnen worden gezet. Dat vergt razendsnelle actie. Traditioneel gebeurt dat door een brugwachter die in het brugwachtershuisje op de noodknop drukt. Maar door de digitalisering van objecten, kan de bediening vaak centraal plaatsvinden. Om vanaf een andere locatie dan het brugwachtershuisje de brug acuut te stoppen, is razendsnelle communicatie nodig. Dat is alleen mogelijk met een glasvezelverbinding.

Optimale doorstroming

Een goed voorbeeld van de modernisering van bruggen en sluizen is het project Centrale Object Bediening (COB) van Waternet. Stichting Waternet is verantwoordelijk voor de hele watercyclus in Amsterdam en omstreken en wil in 2017 tachtig bruggen en sluizen in de gebieden Amsterdam, de Vecht en de Eem gefaseerd en op uniforme wijze op afstand kunnen bedienen. Daarvoor moeten de komende jaren 62 beweegbare bruggen en sluizen worden omgebouwd, zodat ze vanaf een centrale post kunnen worden bediend. Doordat alle objecten in hetzelfde ringvormige netwerk – dat langs verschillende vaarwegen ligt – zijn aangesloten, kan de verkeersdoorstroming zo optimaal mogelijk worden geregeld, zowel op de weg als op het water. Voor het wegverkeer betekent dit dat ze zo weinig mogelijk last hebben van openstaande bruggen en voor de scheepvaart betekent dit dat ze zo min mogelijk hoeven wachten. Iedere vertraging betekent immers extra kosten. Ook kan vertraging mensenlevens kosten als het gaat om de zwaailichtensector. Met het slimme netwerk van Waternet kan een ambulance zonder files, open bruggen en met groene verkeerslichten doorrijden richting het ziekenhuis. Zelfs als dat ziekenhuis in een andere gemeente staat dan waar de ambulance vandaan moet komen, wordt er op de route dynamisch voor gezorgd dat de ziekenwagen geen hinder ondervindt. In het ziekenhuis staat de medische staf vervolgens geïnformeerd klaar om het leven van de patiënt te redden.

Redundant en veilig

Bij het COB-project is gekozen voor de aanleg van zes dark fiber glasvezelringen die allemaal samenkomen in de bediencentrale en eveneens in de uitwijkcentrale. Redundantie is namelijk een belangrijke voorwaarde voor het project, aangezien een storing of uitval direct gevolgen heeft voor de doorstroming van het weg- en waterverkeer. Een andere belangrijke voorwaarde is de beveiliging van de verbindingen tussen de verschillende objecten. Het kan immers niet zo zijn dat hackers of kwaadwillenden zichzelf toegang kunnen verschaffen tot bijvoorbeeld de bediencentrale en vervolgens bruggen naar believen open en dicht kunnen zetten. Er is gekozen voor een dark fiber oplossing, zodat Waternet de mogelijkheid heeft zijn eigen apparatuur op het netwerk te plaatsen, waardoor het volledig onafhankelijk van een leverancier kan opereren. Daarnaast is een dark fiber verbinding volledig redundant in te richten en goed te beveiligen. Doordat het glasvezelnetwerk speciaal voor dit project werd aangelegd, kon worden gekozen voor een ringvormige verbinding waar tot maximaal 20 objecten kunnen worden aangesloten. Door een maximum aantal objecten op een netwerk aan te sluiten en te zorgen voor een dedicated verbinding tussen de objecten, kan de snelheid worden gegarandeerd, zodat de brug ook inderdaad acuut stilstaat als er op de noodknop in de bediencentrale wordt gedrukt. Door te kiezen voor een ringvorm, is er minder kabel nodig, wat kostenefficiënter is en in zichzelf redundant. Als zich op een plaats in het netwerk een storing voordoet, kunnen de objecten via de andere kant alsnog met elkaar en de bediencentrale communiceren (linksom of rechtsom).

Gemoderniseerde historie

Het project Centrale Object Bediening moet in 2017 zijn afgerond en bestaat dan uit een hoofdbediencentrale en een uitwijkbediencentrale. Vanuit deze centrales kunnen de marifoon, omroep, intercom en uiteraard de objecten zelf worden bediend. Daarnaast zijn er videoschermen die real time camerabeelden tonen van de situatie rondom de bruggen en sluizen. De objecten en centrales zijn met elkaar verbonden via een dark fiber netwerk waarop met een hoge snelheid storingsvrij datagegevens (audio, video en besturingsdata) worden uitgewisseld. De grachten van Amsterdam zijn historisch. Met COB worden ook deze oude objecten op een moderne wijze ontsloten zodat er een optimale infrastructuur ligt die een goede doorstroming op weg en water mogelijk maakt. Zo zorgt technologie ervoor dat we makkelijker, eenvoudiger en vooral prettiger kunnen leven.

Over de auteur: Vincent van Mierlo is segment manager NederLAN bij Eurofiber en in die rol nauw betrokken bij de aanleg van glasvezel tussen locaties en objecten zonder postcode, zoals energiestations, bruggen en sluizen, en hun centrale bedieningsstations.

Auteur: Vincent van Mierlo