De trends voor 2024? Robert Coffeng, Teammanager Proces & Strategie Mobiliteit bij Sweco, schetst ze voor je in een aantal steekwoorden. Het gaat naast kennis vooral om lef, visie, samenwerken en keuzes durven maken. Om zo de grote maatschappelijke opgaven met succes het hoofd te bieden de komende jaren.
Denk vrij en kies!
Als mobiliteitsexpert zet Coffeng allereerst maar eens zijn eigen rol en die van al zijn vakgenoten in perspectief: “Ons vak is meer dan ooit een afgeleide van en tegelijkertijd voorwaardelijk voor ruimtelijke keuzes en planologie. Dat complexe plaatje vullen wij als verkeerskundigen in. We verbinden steden, platteland, woningen en arbeidsplaatsen met onze mobiliteitsoplossingen. Zodat bijvoorbeeld de 3 V’s van Duurzame Mobiliteit (voorkomen, verplaatsen en verschonen) en het STOMP-principe aan de voorkant goed ingebed zijn. Het gaat in ons vak ook steeds meer over onze bijdrage aan een goede, fijne, veilige, gezonde, klimaatadaptieve leefomgeving.”
Kies
Waar sta je voor, wat vind je belangrijk, welke keuzes maak je? Vragen die de politiek vaak moet beantwoorden. Daar wordt de basis gelegd. Die keuzes moeten vervolgens consequent uitgewerkt worden. Daar gaat het te vaak mis. “Niet kiezen is verliezen”, zo benadrukt Coffeng. “Bij alle inbreidingsplannen zijn de quick wins inmiddels wel gerealiseerd. Bij de lastige opgaven die nu voorliggen, is letterlijk niet altijd de ruimte meer om alles optimaal te doen. Klimaat, bereikbaarheid, gezondheid, veiligheid, energie, groen, spelen en bewegen vechten om voorrang. Het consensusmodel werkt dan simpelweg niet meer. Kiezen moet, wat geef je prioriteit? Wij kunnen daarbij de toegevoegde waarde inzichtelijk te maken.”
Lef
En dat geldt niet alleen bij langetermijnvisies en -plannen maar ook bij concrete projecten op concrete locaties. Daar wordt het, onder druk van de publieke opinie, voor bestuurders steeds ingewikkelder om weg te blijven van de wens ‘om in ieder geval iets te doen’. Coffeng geeft een voorbeeld: “In een recente casus heb ik gemerkt dat het onder druk van de publieke opinie lastig is om op een locatie waar meerdere ongevallen plaats hebben gevonden, niet te kiezen voor fysieke en dus zichtbare maatregelen. In plaats van ‘schieten met hagel’ werkt een duidelijke oorzaak-gevolg-, en daarmee effectiviteitsaanpak veel beter om in dit geval te kiezen voor een combinatie van educatie, voorlichting en regelgeving. Maar leg dat maar eens uit. Dat vraagt om kennis, ervaring en lef.”
Werk samen
Coffeng benadrukt vervolgens de voordelen, nee, eigenlijk de noodzaak om meer samen te werken in de sector. Dat leidt niet alleen tot betere, betaalbare plannen maar er speelt nog iets: het nijpende tekort aan goede mensen in de sector. “We moeten zorgen dat die hun schaarse tijd maximaal kunnen inzetten. Kunnen we niet wat vaker over de muren tussen concurrenten, opdrachtgevers en opdrachtnemers heen reiken? En werken aan een pool van gekwalificeerde mensen die we samen inzetten op de maatschappelijke opgaven die er voorliggen? Grote, complexe opgaven vragen om nieuwe vormen van samenwerking. Bijvoorbeeld bij kennisontwikkelings- en innovatietrajecten waarin overheden, kennisinstellingen en de markt in een pre-competitieve omgeving samenwerken.”
Denk zelf na
Het is ook de tijd om niet altijd de regels leidend te laten zijn, maar het eigen kritisch denkvermogen. “Neem wat vaker letterlijk de ruimte voor nieuwe ideeën, voor andere oplossingen. Ook als die niet meteen passen binnen het uitgebreide systeem aan regels, normen en wetten dat we de afgelopen jaren opgetuigd hebben. Dat systeem zet veel vraagstukken op voorhand op slot. En triggert ons creatieve denkvermogen niet. Neem bij minder fysieke ruimte, juist meer creatieve ruimte!”
Multidisciplinair
Experts op het gebied van winkelen en vrije tijd, ecologen, gedragswetenschappers … Om de vraag achter de vraag te kunnen beantwoorden, worden steeds meer disciplines betrokken, ook bij Sweco. En het leidt echt tot betere oplossingen, ontwerpen of maatregelen, zo ervaart Coffeng dagelijks. “In ons verkokerde land is discipline-overstijgend werken niet altijd even makkelijk, maar het moet, het kan, het is leuk én het leidt echt tot betere resultaten met meer draagvlak. En dat begint echt bij een integrale uitvraag, daar wordt het speelveld bepaald. Daar heeft niet alleen voor de opdrachtgever maar ook voor de opdrachtnemer een belangrijke rol! #durftevragen.”
U vraagt, wij vragen door
Een logisch gevolg van dit alles is dat je als bureau niet klakkeloos uitvoert wat er gevraagd wordt. Althans bij bepaalde projecten. Coffeng geeft aan dat het belangrijk is om bij voorliggende vraagstukken niet direct naar een oplossing toe te werken, maar eerst tijd en energie te steken in de vraag achter de vraag. “Samen met de opdrachtgever daar naar op zoek gaan. Dat is interessant en levert later in het proces ook echt voordelen op. Daarbij wordt steeds vaker ook de maatschappelijke context meegenomen. Hoe levert dit project ook een maximale bijdrage aan maatschappelijke opgaven zoals bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid of gezondheid?”
E …
Tot slot kunnen en willen we ook niet om de E-trend heen. “E-mobility groeit snel en levert een belangrijke bijdrage aan doelstellingen op het gebied van de verduurzaming van de sector. Elektrische mobiliteit heeft sterke raakvlakken met de wereldwijde energietransitie en met de mobiliteitstransitie. Sweco speelt actief op deze ontwikkelingen in. Ook wordt er fors geïnvesteerd in Artificial Intelligence om efficiënter tot betere oplossingen met en voor opdrachtgevers te komen. Om voorop te lopen bij de ontdekkingstocht naar wat AI ons kan bieden, heeft Sweco bijvoorbeeld haar eigen SwecoGPT ontwikkeld. Daarmee doen we ervaring op om nog efficiënter de juiste informatie tijdig beschikbaar te krijgen. Een wereld vol mogelijkheden!”