Dudok's erfgoed

maandag 12 oktober 2009

timer 3 min

Talloze architecten hebben Hilversum tot een wereldvermaarde staalkaart van moderne architectuur gemaakt, waaronder architect Willem Marinus Dudok. Ook bij de aanpassingen aan de buitenring, die momenteel gaande zijn, is zijn invloed nadrukkelijk terug te vinden.

De doorstroming op de buitenring van Hilversum en de bereikbaarheid van het Media Park in het bijzonder, zijn de afgelopen jaren onderwerp van onderzoek en discussie geweest. Nadat zowel de locale- als de provinciale politiek zich tegen varianten van nieuwe infrastructuur onder, over of langs de hei had uitgesproken, is samen met de gemeenten Bussum en Laren, de provincie Noord-Holland en de eigenaar van het Media Park (TCN) het “Integraal BereikbaarheidsPlan Hilversum en omstreken” ontwikkeld en vastgesteld. In dit Bereikbaarheidsplan zijn een groot aantal maatregelen opgenomen om de bereikbaarheid structureel te verbeteren. Naast maatregelen voor beter openbaar vervoer en verhoging van de fietskwaliteit zijn voor met name een twintigtal kruispunten in de buitenring van Hilversum een flink aantal infrastructurele maatregelen voorzien. De gemeente streeft er naar ook de aansluitende wegvakken gelijktijdig aan te pakken. Aan de herinrichting liggen de uitgangspunten van het Largas-concept ten grondslag. Rijstroken worden bijvoorbeeld niet breder dan drie meter en linksaf slaand verkeer krijgt op de buitenring òf meer ruimte, òf wordt vermeden.

Consistentie in wegontwerp

Op een aantal plaatsen is de herinrichting van kruispunten op de buitenring ingrijpend. Een voor Hilversum (en heel Nederland) nieuw fenomeen daarbij is het voorrangspleintje, een variant op het voorrangskruispunt, waarbij afslaand verkeer eerst de kruising voorbij rijdt, alvorens het de afslagbeweging maakt. Op meerdere kruispunten op de buitenring wordt een dergelijk voorrangspleintje aangelegd. Zeker bij dergelijke nieuwe infrastructuurelementen is heldere vormgeving van groot belang voor een goed én veilig gebruik. Uniformiteit in de gehanteerde maatvoering en het gebruik van materialen brengt verdere samenhang tussen kruispunten en wegvakken. Herkenbaarheid van en consistentie in het wegontwerp leidt immers tot het gewenste gedrag van de weggebruikers.

Het ontwerpproces in Hilversum is een gezamenlijke inspanning geweest van onder meer verkeerskundigen, wegontwerpers en landschapsarchitecten. De esthetische component, met het erfgoed van Dudok, is daarbij een terugkerend element. Dit komt op verschillende manieren tot uiting:

· Het belang van de inpassing in de omgeving; behoud en versterking van ruimtelijke kwaliteiten is één van de sturende criteria;

· Materiaalgebruik; zoals het gebruik van zwart-wit tegels in blokpatroon ter plaatse van middeneilanden;

· Expliciete aandacht en kenmerkende vormgeving van markering en wegmeubilair;

· Handhaving laten terugkomen van Dudok-elementen: bijvoorbeeld kenmerkende plantsoenen in het midden van de weg.

Het werkt!

De helft van de maatregelen op de buitenring is na dit jaar gerealiseerd. Aan de uitwerking van de rest van de maatregelen wordt hard gewerkt. De eerste ervaringen zijn bekend, de eerste evaluaties van maatregelen zijn uitgevoerd. De beleving van de weggebruiker is positief; men begrijpt de werking en het weggedrag is zoals beoogd. Ook bij het voorrangspleintje is sprake van een veilige en goede verkeersafwikkeling. Een duidelijke en uniforme vormgeving, mét aandacht voor de ruimtelijke inpassing in de omgeving, draagt hier zeker aan bij. Het resultaat bevestigt de Hilversumse overtuiging dat verschillende disciplines vanaf de start van het (ontwerp)proces gezamenlijk aan de slag moeten om de optimale oplossingen een kwalitatief goed eindresultaat te bereiken. Ook de weggebruiker is daarbij gebaat. En Dudok, hij kan tevreden rusten met deze toewijding over zijn erfgoed.