Duurzaam is niet duurder, maar groene mobiliteit betekent business

Provincie Utrecht startte onderzoek

Het laat zien dat duurzamer niet duurder betekent: groenere mobiliteit betekent business! Aart Kees Evers van initiatiefnemer provincie Utrecht: “Ik hoop dat het de overheid lukt de klassieke werkwijze los te laten en te vertrouwen op de creativiteit en de innovatiekracht van de markt. De uitdaging zit in het starten van een iteratief proces van co-creatie, dat overheden en marktpartijen tot optimaal partnership brengt.”  In 2012 startte de provincie Utrecht met het beloningsproject Spitsvrij: automobilisten die rond Utrecht de spits meden ontvingen een financiële beloning van 100 euro. Bij elke deelname aan een file ging daar een bedrag vanaf. Gemiddeld hielden deelnemers zo’n 40 euro over. “Met dergelijke projecten kun je doorrekenen wat het de maatschappij oplevert: minder auto’s op de weg, minder geluidsoverlast, minder milieuvervuiling. Maatschappelijk gezien bleek Spitsvrij meer op te leveren dan te kosten: een mooie uitkomst. Als je dit vertaalt naar de ondernemersomgeving, dan is er mogelijk winst mee te boeken”, aldus Aart Kees Evers, projectmanager bij de provincie Utrecht. De provincie besloot dit te gaan onderzoeken.

Europese context

Evers: “Is schaalvergroting mogelijk en zijn motieven voor gedragsverandering universeel? Dit waren interessante vraagstukken voor eventueel nieuwe businessmodellen.” En dat is waar BestMOB in beeld komt. Het Climate-KIC platform bood de initiatiefnemers de kans in een Europese context aan innovatieve oplossingen te werken, gebaseerd op intensieve samenwerking tussen partners uit Italië, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Door kennis en netwerken van onderzoekpartners, publieke en zakelijke partners te combineren, vormt BestMOB een volledig Europees en interdisciplinair consortium. De nieuwe benadering richt zich op gedragsverandering: prikkels, motivatie en faciliteren als leidraad in beleidsinitiatieven. Dit vormde het startpunt van de eerste fase van het BestMOB project. Op basis van een selectie van best practises, zijn bedrijven geïnterviewd en eindgebruikers geïdentificeerd. 

BestMOB biedt nieuwe en verbeterde businessmodellen

Business modelling moet vanaf het begin deel uitmaken van het innovatieproces. Het helpt innovatieteams na te denken over essentiële elementen zoals klantsegmenten, de waarde propositie  en belangrijke partners. Voor duurzame mobiliteit moet de focus liggen op groepen die hun reisgedrag daadwerkelijk kunnen veranderen. Persoonlijke benadering en communicatie via community’s bleek goed te werken in een aantal projecten. De BestMOB partners ontwikkelden drie nieuwe innovatieve businessmodellen, gebaseerd op de best practises. Bovendien werden vier bestaande modellen aangepast en opnieuw ontworpen met innovatieve toevoegingen en nieuwe mogelijkheden voor Europese uitrol.

Businessmodellen vereisen een volgende stap

Drie van deze business modellen zijn in kleinere groepen besproken tijdens de 'Innovation Bootcamp'. Hoewel de deelnemers enthousiast waren, kunnen ze in de huidige vorm nog niet worden uitgevoerd. Er is bijvoorbeeld een meer diepgaande marktanalyse nodig om te zien of scholen echt geïnteresseerd zijn en in staat zijn bij de initiatieven aan te sluiten. Bovendien lijkt het concept nu te vertrouwen op de start-up financiering en ondersteuning van de publieke sector. Een meer gedetailleerd businessplan is nodig om duidelijk aan te geven wat er in zit voor bedrijven. Maar ook om de duurzaamheid van het concept te bewijzen na de start-up fase, wanneer de openbare financiering niet meer beschikbaar is. Bepaalde initiatieven zijn al begonnen in hun eigen land, maar Europese uitrol lijkt moeilijk: als gevolg van de lokale context (bijvoorbeeld modal split, legalisatie, enz.) kunnen de initiatieven minder geschikt zijn voor andere regio's. In het geval dat initiatieven willen uitbreiden buiten land- en regiogrenzen, is het raadzaam dat ze voor implementatie een meer diepgaande lokale marktanalyse uitvoeren die zich richt op de behoeften van de klant. Samen met internationale partners werken aan soortgelijke onderwerpen zou het eenvoudiger maken om de toegang tot andere Europese regio's te krijgen en om lokale context te begrijpen.

Lees hier de gedetailleerde paper over BestMOB inclusief aanbevelingen >>

Ook in Verkeer in Beeld magazine (#2 2015) verscheen een artikel over BestMOB. U leest het hier >>

Dit artikel kwam tot stand i.s.m. Guido Sluijsmans van TNO