Geluidswal beschermt Zwolle tegen wateroverlast

Voorbeeld voor Nationale Deltaprogramma

Mocht de dijk van de polder Mastenbroek doorbreken, dan houden de bewoners van Stadshagen droge voeten. Dit innovatieve concept in de IJssel-Vechtdelta dient als voorbeeld voor het Nationale Deltaprogramma. Tijdens de grootschalige vierweekse hoogwateroefening ‘Conecto’  hebben Defensie en het Waterschap Groot Salland het dichten van de doorgang in de geluidswal met zo’n 50 bigbags vandaag gedemonstreerd. “De geluidswal is een verantwoordelijkheid van de gemeente Zwolle, maar de provincie zag in de aanleg van de wal kansen om extra veiligheid tegen overstromingen te realiseren. Een slim concept dat past in het huidige denken over ruimtelijke ordening”, zegt gedeputeerde Bert Boerman van de provincie Overijssel. 

Verkeersontsluiting

Wethouder Erik Dannenberg van de gemeente Zwolle: “De verkeersontsluiting van Stadshagen wordt in 2014/2015 afgemaakt: doorgaand verkeer gaat niet door wijk, maar er omheen. Om geluidshinder tegen te gaan is het nodig een geluidswal aan te leggen. Die wal is voor een deel al klaar en ziet er uit als een dijk, maar is het niet. Dankzij de extra investeringen kan de geluidswal water weken lang keren, als dat nodig mocht zijn. Een voor de hand liggend idee, maar in Nederland nog niet eerder vertoond.”  

Waterveiligheid verhogen

Gedeputeerde Bert Boerman: “De extra functie van de geluidswal is het resultaat van de goede samenwerking tussen overheidspartners in de IJssel-Vechtdelta. Hierin werken de provincie Overijssel, Waterschap Groot Salland, de gemeenten Zwolle, Kampen en Zwartewaterland samen. Waterschap Groot Salland zorgt voor de dijken rondom de polder, maar we kunnen samen de waterveiligheid in een gebied met relatief kleine investeringen enorm verhogen.” Dannenberg en Boerman loven de samenwerking op gebied van de waterveiligheid, onder meer met dijkgraaf Herman Dijk van het waterschap. Boerman: “De samenwerking mondt uit in het programma IJssel-Vechtdelta (IJVD) dat wordt ondersteund door het Nationale Deltaprogramma. Hierin wordt Nederland voorbereid op de toekomst. Door de klimaatverandering worden hogere waterstanden en grotere waterpieken verwacht. Binnen de IJssel-Vechtdelta onderzoeken wij hoe wij met de inrichting van het gebied kunnen bijdragen aan het beperken van overlast en schade bij een overstroming.” 

Verder kijken dan gemeentegrens

Wethouder Dannenberg: “Wij kijken hiermee verder dan de gemeentegrens. De waterkerende geluidswal wordt onderdeel van de gehele waterveiligheid voor de bewoners in de polder Mastenbroek. Voor IJsselmuiden en Genemuiden worden soortgelijke mogelijkheden onderzocht. Als de polder Mastenbroek, met een oppervlakte van ruim 8.000 hectare, door een dijkdoorbraak zou onderlopen is de schade enorm. Door te compartimenteren, een extra noodwaterkering te maken, wordt de schade aanzienlijk beperkt. In Stadshagen (ca. 600 ha) staan nu 8.000 woningen en er wonen ruim 20.000 mensen. In totaal vertegenwoordigen alle investeringen in het gebied een waarde die het bedrag van een miljard euro ruim overstijgt. Hier beperk je een nog veel grotere gevolgschade bij overstroming. Een prettig en veilig gevoel.”

Goedkoop en simpel

Gedeputeerde Boerman licht toe waar het de provincie om gaat: “Onze insteek is het vinden van goedkope en slimme oplossingen om de veiligheid voor de bewoners te vergroten als voorbeeld voor het Deltaprogramma. De gemeente investeert miljoenen in de geluidswal die er toch al moet komen. De meerkosten voor een extra functie vanuit waterveiligheid zijn relatief laag: circa een half miljoen euro. Daarnaast zijn er kosten voor de aansluiting op de bestaande dijken; dat gaat om overzichtelijke bedragen. Onze conclusie is dat dergelijke maatregelen alleen betaalbaar zijn als je ze kan combineren met een project dat je toch al gaat uitvoeren. Het gaat om extra veiligheid die je relatief makkelijk en goedkoop kan realiseren. Dat willen we laten zien aan het Deltaprogramma. Laat duidelijk zijn dat de basisveiligheid in de polder Mastenbroek ons uitgangspunt is. Daar wordt niet op beknibbeld.”

Oefening Conecto 

De partners binnen het programma gaande komende maanden aan de slag met de verdere uitwerking en uitvoering van de plannen. Er moet in overleg met het waterschap een aansluiting worden gemaakt op de bestaande dijken langs IJssel en Vecht. Ook moeten de partijen heldere afspraken maken wie wat doet bij calamiteiten. De grootschalige hoogwateroefening Conecto dient vooral om praktische ervaring op te doen. Conecto biedt de mogelijkheid om gezamenlijk een keer te oefenen en te bekijken hoe een noodsituatie het hoofd kan worden geboden. De inzet van bigbags om de doorgang snel te sluiten, is hierbij nadrukkelijk een voorbeeld.