Glazen riool met meetinstallatie meet slibafzetting

woensdag 27 juli 2016

timer 3 min

Hoe vaak moet een gemeente preventief het riool reinigen? Observatie met een 'glazen riool' en een meetinstallatie in een gemengd rioolstelsel van de gemeente Bergen heeft letterlijk inzicht gegeven in de slibafzettingsprocessen in het riool, waardoor de gemeente nu kosten bespaart op beheer en onderhoud. Na deze toepassing stellen de gemeente en Tauw het glazen riool nu beschikbaar voor onderzoek in andere gemeenten.

Voor beheerders is het belangrijk om te weten in hoeverre sedimentatie (slibafzetting) invloed heeft op het functioneren van het riool. Het gedrag van sediment in een riool wordt beïnvloed door vele processen, waarover nog weinig bekend is. Hierdoor is er geen eenduidig inzicht in het gedrag van sediment in rioleringen. Daarbij wordt onderzoek bemoeilijkt, omdat een riool onder de grond zit.

De beheerders van het rioolstelsel van de gemeenten Bergen wilden meer inzicht in de manier waarop sediment zich in het riool opbouwt en vroeg Tauw dit te onderzoeken. Zo is het glazen riool ontstaan: een unieke meetopstelling die licht werpt op deze duistere materie.

De meetopstelling bestaat uit een put waarin het bestaande riool is vervangen door een twee meter lange transparante buis (zie foto). De monitoringsapparatuur in de put bestaat uit een camera met verlichting die (afhankelijk van de waterhoogte) elke 5 of 15 minuten opnames van de buis maakt en daarmee de dikte van de sedimentlaag vastlegt.

Uit analyse van de opnames op de locatie in Bergen blijkt dat er op droge dagen en op dagen met geringe neerslag (minder dan 10 mm/dag) geen grote verandering optreedt in de dikte van de sedimentlaag. Bij hevige neerslag (meer dan 10 mm/dag) is de kans aanwezig dat het sediment wegspoelt. Gemiddeld spoelde het op deze locatie 10 keer per jaar weg. Na het wegspoelen bouwt de laag zich in enkele dagen weer op tot de zogenoemde ‘evenwichtssituatie’.

Minder beheer

De gemeente Bergen is door het glazen riool - en aanvullend praktijkonderzoek - tot de conclusie gekomen dat bovengenoemd proces in de meeste rioolstrengen van haar beheergebied plaatsvindt. De gemeente heeft daarom besloten om voortaan weinig tot geen preventieve reinigingen meer uit te voeren. De gemeente bespaart met de herziening van haar beleid ruim 35.000 euro per jaar.

Beschikbaarheid glazen riool

Begin 2016 is het onderzoek afgerond en werd de meetopstelling verwijderd. De gemeente Bergen en Tauw stellen deze nu beschikbaar aan andere gemeenten of kennisinstituten die deze willen gebruiken voor verder onderzoek.

Meer informatie? eric.kraak@tauw.nl