Groei van 2000 fietsers per dag op twee gepromote routes

Wat is de Slimme Route?

In Groningen wordt veel gefietst. Maar liefst 60% van alle vervoersbewegingen in de stad wordt afgelegd met de fiets. Dit heeft soms ook nadelige gevolgen voor andere verkeersdeelnemers (auto en bus). Zo ontstonden ter hoogte van de aansluiting van de Zonnelaan (de dorgaande route voor het autoverkeer) op de Noordelijke Ringweg, ter hoogte van de Zernike Campus, steeds vaker opstoppingen en problemen met de verkeersveiligheid.

De verwachting was dat dit alleen maar meer zou worden en dat de bestaande infrastructuur nog verder onder druk zou komen te staan. Als oplossing koos Groningen om in plaats van nieuwe infrastructuur aan te leggen, de bestaande infrastructuur beter te gebruiken. Daarvoor probeerde de stad het gedrag van de fietsers zodanig te beïnvloeden, dat zij alternatieve routes – de Slimme Routes – zouden gaan gebruiken.

Campagne Slimme Routes

In 2013 is Groningen begonnen met de promotie van twee alternatieve fietsroutes van en naar Zernike Campus (hét knooppunt van kennis en ondernemerschap in het noorden van de stad Groningen met onder andere locaties van de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool). Voordeel van deze alternatieve fietsroutes, ten oosten ( Wilgenpad) en ten westen (Jaagpad) van de Zonnelaan is, dat ze sneller (zonder verkeerslichten), veiliger en aantrekkelijker zijn. Bij de gedragsverandering werd vooral op eerstejaars studenten ingezet. Zij zijn namelijk in dit kader relatief gemakkelijk te beïnvloeden omdat zij nog geen gewoontegedrag vertonen op de fiets.

Op 17 augustus 2016 is de Slimme Route campagne voor de vierde keer van start gegaan. Wederom tijdens de KEI-week, de introductieweek voor nieuwe studenten. Deze vindt plaats op het Zernike. Voor veel studenten was dit de eerste keer dat zij naar de campus fietsten, waardoor zij direct kennis maakten met de gewenste route. De campagne bestond uit de volgende onderdelen:

•         Speciale bewegwijzeringsborden (van 10 augustus tot 10 oktober, voorbeeld ‘get a boost’) en logo’s op het wegdek;
•         Speciaal sportdrank-blikje als bedankje voor het fietsen van de Slimme Route;
•         Boomerang-kaartjes;
•         Marktkraampje op de sportmarkt waar toelichting werd gegeven aan studenten over veilig fietsen in de stad;
•         Website www.slimmeroute.nl.

In totaal namen ongeveer 5.000 studenten deel aan de KEI-week. Ongeveer tweederde ging met de fiets naar de sportmarkt. Die dag werden 3.000 sportdrankjes uitgedeeld langs de twee slimme routes. Bij het marktkraampje werden studenten nogmaals gewezen op deze fietsroutes en de voordelen ervan.

Meten is weten!

Om het effect te meten van de campagne is begin oktober 2016 gedurende een week het aantal fietsers geteld. Dit is gedaan op de drie belangrijke fietsroutes naar het Zernike die als Slimme Route werden gestimuleerd. Uit deze meting blijkt een groei van het aantal fietsers van bijna 2.000 per dag. De groei zien we terug door een toename in het gebruik van de route Jaagpad en de route door Park Selwerd, ten noorden van de Eikenlaan en een afname van aantal fietsers via de Zonnelaan. De Slimme Routes worden dus steeds vaker gekozen en de Zonnelaan wordt ontzien. De campagne werkt!

Wat kunnen anderen leren van Slimme Routes?

Positieve punten

-          Inzetten op gedragsverandering bij het gebruik van routes loont.

-          Met een dergelijk project kun je de fiets positief in het nieuws brengen en het gebruik ervan stimuleren.

-          Het heeft voor Groningen als gemeente uiteindelijk geleid tot de komst van Mikael Colville Andersen (Deense fietsgoeroe) en de Fietsstrategie waarin het gedragscomponent en de uitrol van meerdere slimme routes is opgenomen.

Leerpunten

-          Zoek tevoren goed uit wat de doelgroep ‘triggert’ (hoe zorg je ervoor dat men gaat doen wat je graag wilt?).

-          Begin klein, maar ga gewoon doen!

-          Haak aan bij een natuurlijk startmoment, zoals de komst van een nieuw winkelcentrum of kantoorgebouw. Mensen hebben dan nog geen gewoontegedrag en zijn te beïnvloeden.

Slimme Routes binnen Slimme en Gezonde Stad

De Slimme Routes zorgen ervoor dat de bezoekers van Zernike Campus (studenten én werknemers) gemakkelijk, snel, veilig en via een aantrekkelijke route kunnen fietsen. Hiermee wordt het gebruik van de fiets ten opzichte van alternatieven gestimuleerd. Schoon, stil, duurzaam en goed voor de gezondheid zijn begrippen die onlosmakelijk met de fiets zijn verbonden. Vanuit dit oogpunt draagt het project eveneens bij aan een gezonde, schone en prettige leefomgeving.

Door Annemiek Bronsema en Jaap Valkema, gemeente Groningen