Parkeren als spil in schaarse ruimte

“De woningnood, beweegarmoede, het klimaat”, Kay van de Kraan schudt de maatschappelijke trends voor de komende tijd zo uit z’n mouw. Niet geheel toevallig zijn deze thema’s ook vaak onderwerp van debat bij de verkiezingsstrijd, die tijdens het interview nog volop aan de gang is. Sebastiaan Dommeck ziet verder dat de overheid meer dan vroeger weer de regie pakt. “Niet alleen op het gebied van mobiliteit, maar bijvoorbeeld ook op de huizenmarkt. Een positieve trend wat ons betreft. Voor gemeenten is het wennen. 20 jaar lang hebben ze op de markt geleund, nu zijn ze aan het nadenken wat hun rol precies wordt.” 

Vakgebied verandert 

Toegespitst op mobiliteit noemt Van der Kraan vooral de schaarse ruimte als belangrijkste thema. “We zijn blij te merken dat het besef komt dat de auto niet meer op één hoeft te staan. We zien steeds meer visies waarin de auto op z’n minst op gelijke voet staat met andere opgaven als vergroening, verduurzaming en klimaatadaptatie. In sommige gemeenten gaat dat nog verder en komt de auto pas op de laatste plaats. En die trend zien we de laatste tijd niet alleen maar in grote gemeenten, maar ook in middelgrote of zelfs in dorpen.” Daarmee verandert het werk van Empaction, geeft Dommeck aan. “Vroeger moesten we parkeren faciliteren. De bereikbaarheid van de auto stond toen centraal. Nu is parkeerregulering een instrument dat we kunnen – en soms moeten - inzetten om ruimte te maken voor andere opgaven. Dat faciliteren is makkelijker dan sturen met parkeren. Het vakgebied wordt er anders van.” 

Timing 

Parkeren is en blijft een onderwerp dat veel emotie oproept. Maar hoeveel ruimte daarvoor ingezet wordt is steeds vaker onderwerp van discussie. “We kunnen er nu open over praten”, geeft Van der Kraan aan. Dommeck: “Daar staat tegenover dat heel veel mensen een auto gewoon nodig hebben. We gaan niet zo ver dat iedereen overal de auto weg moet doen. We moeten er niet in doorslaan.” De timing van de verschillende maatregelen rond parkeren is dan ook van groot belang. Van der Kraan: “We hebben een stip op de horizon gezet, we weten op veel plekken waar we naartoe willen met parkeren en mobiliteit. De vraag is hoe je er komt. Dat is spannend. Hoe snel ga je sturen naar die stip?” Volgens Dommeck stelt het vergezicht hen in staat om proactief beleid te voeren. “Je weet welke stappen je moet nemen. Maar het maakt nogal verschil of je in Utrecht werkt of in Zevenaar.” 

Verplaatsen van auto’s 

Nieuwbouwwijken worden steeds autoluwer opgeleverd, maar de meeste ruimte is te winnen in de bestaande stad. Van der Kraan: “Ik werk momenteel aan een project waarbij zo’n 600 parkeerplaatsen uit een historische binnenstad verdwijnen. Die auto’s worden in eerste instantie verplaatst naar garages, later probeen we een deel van de mensen te verleiden hun auto weg te doen. Dat is best wel een stap. In een andere plaats worden de auto’s in plaats van naar een garage al naar P+R-terreinen verplaatst, die gemeente gaat dus nog verder. Dit zijn natuurlijk voorlopers, maar we zien dat ook in kleinere steden deze stappen worden gezet.” 

Het verplaatsen van auto’s naar garages levert natuurlijk wel weer een nieuw vraagstuk op. “Want als bewoners in de garage staan, is er dan nog wel genoeg plek voor bezoekers? Dat probleem doet zich natuurlijk vooral op piektijden voor. Maar je moet erover in gesprek met ondernemers. En hen uitleggen dat fietsers en voetgangers ook voor omzet kunnen zorgen.”, aldus Dommeck. 

Euro’s 

Een andere consequentie van het afbouwen van parkeerruimte is dat de gemeente vaak minder inkomsten uit parkeren haalt. “Geld dat ook gebruikt wordt voor het onderhoud van de sportvelden of een park”, weet Van der Kraan. Maar de ruimte voor bijvoorbeeld groen levert toch ook wat op? “Ja”, zegt Dommeck, “maar niemand weet hoeveel precies. Bij het financieringsvraagstuk kijkt men echt naar harde euro’s. En je kunt wel een MKBA loslaten op een nieuw park, maar er is toch te weinig kennis en kunde om echt te kunnen zeggen wat het oplevert in euro’s.” 

Wisselwerking met deelmobiliteit 

Voor het komende jaar zullen Dommeck, Van der Kraan en hun collega’s nog meer inzetten op de wisselwerking tussen parkeren en deelmobiliteit. Dommeck: “Vijf jaar geleden zijn we echt begonnen met het onderwerp deelmobiliteit en inmiddels gaat ongeveer een kwart van onze projecten daarover. Bij de andere projecten is deelmobiliteit in de helft van de gevallen een onderdeel ervan. Toch komen we steeds meer tot het besef dat deelmobiliteit pas goed werkt als je parkeren goed regelt. Het gaat echt hand in hand, in plaats van dat het twee verschillende onderwerpen zijn. “Van der Kraan vult aan: “Het is grappig om te zien dat parkeren weer een steeds belangrijker instrument lijkt te worden. Dat gaat sneller dan de ontwikkeling van deelauto’s.” 

Dommeck: “De vraag is hoe we dat de komende tijd gaan organiseren. Onze kracht als Empaction is dat we tussen de lagen in zitten en dat we goed kunnen schakelen tussen onderwerpen. Dat is misschien niet altijd makkelijker, maar zorgt wel voor meer leefbare steden en dorpen.”