Ontmoetingsplekken: broedplaatsen voor burgerinitiatief

Onze samenleving is steeds meer een participatiemaatschappij waarin burgers gewend raken om hun verantwoordelijkheid te nemen en initiatieven te ontwikkelen. Ontmoetingsplekken in de stad, zoals buurthuizen, sportaccomodaties en stadsparken dragen hier aan bij. De ontmoetingsplekken zijn belangrijke broedplaatsen voor het ontstaan van burgerinitiatieven.

Kansen

Wie mensen ontmoet, is niet meer alleen. Door ontmoetingen ontstaan kansen om met anderen op te trekken en door initiatief te nemen ontstaan kansen voor burgerparticipatie. Sinds 2014 zijn veel taken vanuit de Rijksoverheid verschoven naar de gemeenten. Hiermee is het budget voor veel initiatieven verlaagd, met als uitgangspunt dat burgers zélf kunnen bijdragen aan projecten.

Het netwerk ligt buiten de wijk

De woonsituatie is minder belangrijk geworden voor sociale contacten. Een groot deel van het netwerk van inwoners ligt buiten de eigen wijk. Andersom zijn specifieke groepen juist afhankelijker geworden van hun directe woonomgeving. Denk hierbij aan ouderen met een beperkte mobiliteit inwoners met een verstandelijke of lichamelijke beperking, die in het kader van de vermaatschappelijking van de zorg steeds vaker in de wijk wonen.

Onderzoek

In 2008 is onderzocht hoe bewoners de sociale samenhang in hun eigen wijk beleven, met als vraag: “Wat associeert u als bewoner met ‘thuis voelen’ in de eigen buurt en welke gebeurtenissen of veranderingen hebben daar een positieve invloed op gehad?” Uit de gesprekken bleek dat inwoners drempelvrees hebben voor de bindingsaspecten van sociale cohesie. Als inwoners in hun buurt of wijk actief worden, hebben ze vaak de keuze uit meerdere mogelijkheden. De voorkeur gaat dan vaak uit naar activiteiten met een minder verplicht karakter. Ontmoeten is een sociale activiteit waar mensen waarde aan hechten, maar wordt vermeden als aan dat ontmoeten verplichtingen worden verbonden.

Inleving

Burgerinitiatieven kunnen alleen succesvol zijn als professionals van de gemeente en daaraan verbonden bedrijven en organisaties zich in de belevingswereld van burgers verplaatsen. Omdat mensen nu eenmaal verschillen, is er behoefte aan verschillende soorten ontmoetingsplaatsen. Gemeenten en welzijnsorganisaties kunnen daarin een rol spelen door ruimten beschikbaar te stellen en deze samen met bewoners in te richten

Slimme en Gezonde Stad

Het lesboek is in gedrukte vorm te bestellen of gratis te downloaden.