“Ruimtelijk ontwerpers en zorgprofessionals moeten hun krachten bundelen”

woensdag 28 juni 2017

timer 3 min

Nog nooit waren zoveel mensen in Nederland 65 jaar of ouder en nog nooit woonden zoveel mensen alleen. Dat vraagt onder meer om aanpassingen aan de openbare ruimte, stelt Rijksbouwmeester Floris Alkemade. Hij lanceerde in januari de ontwerpprijsvraag WHO CARES, gericht op aanpassingen in de openbare ruimte, waarin wonen en zorg gecombineerd kunnen worden. Van de 174 inzendingen zijn twintig teams door naar de tweede ronde. Zij hebben nu tot september de tijd om hun ontwerp verder uit te werken.

De samenleving is in de loop der jaren veranderd, maar de naoorlogse wijken waarin we wonen niet, vertelt Alkemade. Veel wederopbouwwijken zijn gebouwd voor gezinnen, maar tegenwoordig is bijna 40 procent van de bevolking alleenstaand. En terwijl het aantal ‘nieuwe’ senioren toeneemt, sluiten zorgorganisaties steeds vaker de deuren en verwacht de overheid meer zelfredzaamheid van burgers. Dat vraagt dus om aanpassingen, omdat de omgeving moet passen bij wie we zijn en wat we nodig hebben.

Door de openbare ruimte anders in te richten, blijft het voor ouder wordende mensen langer mogelijk om zich zelfstandig te verplaatsen. “Ruimtelijk ontwerpers en zorgprofessionals moeten hun krachten bundelen om deze vraagstukken aan te pakken. Zo kun je zinvolle en soms radicale veranderingen inzetten, waar we uiteindelijk allemaal beter van worden”, aldus Alkemade. “Een stad die goed is ingericht voor mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben levert immers een betere stad op voor iedereen.

Nodig en mooi

De prijsvraag WHO CARES is opgezet in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, stichting Humanitas, de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, de gemeenten Almere, Groningen, Rotterdam en Sittard-Geleen en de provincie Limburg.

Staatssecretaris Martin van Rijn maakte op 8 mei de twintig ontwerpteams bekend die doorgaan naar de tweede ronde. Zij krijgen nu tot september 2017 de tijd om hun ideeën verder uit te werken. Dit initiatief is mooi en nodig, zo typeerde hij de prijsvraag.

Verbeeldingskracht

Uit de 174 inzendingen van multidisciplinaire teams koos de jury, onder leiding van Alkemade, voor voorstellen van uiteenlopende aard. Die variëren van architectonische ingrepen als moderne hofjeswoningen en meergeneratiehoven tot interventies in de sociale structuur van wijken.

De Rijksbouwmeester roemt de verbeeldingskracht die de prijsvraag teweeg heeft gebracht. “Er kwamen verrassende en vernieuwende ideeën naar boven. Veel inzendingen ademen een optimistische geest. De plannen tonen dat de ontwerpkracht een essentiële rol kan vervullen bij urgente maatschappelijke vragen.”

Opvallend

Wat Alkemade vooral opvalt aan de inzendingen, is dat bij het gros de straat als ontmoetingsruimte wordt gezien. De transport- en parkeerfunctie, die de openbare ruimte nu vaak heeft, wordt vaak overgeslagen in de ontwerpen.

Ook vindt hij het opvallend dat de zorg minder in grote instituten gesitueerd wordt, maar meer in de woonomgeving. Daardoor mengen wonen, werken en zorg zich. “Maar de vraag is wel: hoe gaan we om met de zware zorg? Dat zal een aandachtspunt worden in de tweede ronde”, kondigt Alkemade vast aan.

Lopen Loont

Floris Alkemade is keynote speaker tijdens het eerste nationale voetgangerscongres ‘Lopen Loont’, dat op 4 juli plaatsvindt in Rotterdam. Voor meer informatie over het congres gaat u naar deze website. U kunt zich ook aanmelden.

Dit artikel is afkomstig uit Verkeer in Beeld 3/2017