Op veel plekken in de Nederlandse bodem treffen grond- weg en waterbouwbedrijven zogenaamde PFAS aan, poly- en perfluoralkylstoffen. Deze stoffen zijn op grote schaal toegepast in onder ander waterwerende lagen voor kleding, de binnenkant van dozen voor etenswaren en anti-aanbakpakken. Tijdens de productie van de synthetische stoffen zijn deze ook in de bodem terechtgekomen. PFAS worden ook wel 'eeuwige chemicaliën' genoemd, omdat de stoffen niet of nauwelijks afbreken. Als de stoffen eenmaal in het milieu terechtgekomen zijn, verdwijnen ze niet op natuurlijke wijze. De stoffen kunnen mogelijk schadelijk voor de gezondheid zijn.
Omdat de stoffen op grote schaal aangetroffen worden in bouwgrond, in hoeveelheden die boven de huidige 'acceptabele' grens die het RIVM hanteert, komen veel bouwprojecten in de problemen. De grond kan niet meer verwerkt worden, en bedrijven die zich toeleggen op het verwerken van (bouw)grond kampen met lange wachtlijsten of accepteren zelfs helemaal geen grond meer.
Van Veldhoven vraagt het RIVM)om, op basis van recente metingen, met spoed een tijdelijke, landelijke achtergrondwaarde voor PFAS in de bodem op te stellen. Zo kan de huidige grens verruimd worden tot deze landelijke achtergrondwaarde. Bedrijven krijgen op die manier meer ruimte voor het verplaatsen van bouwgrond. De staatssecretaris streeft er naar om de achtergrondwaarde uiterlijk per 1 december van kracht te laten zijn.
Van Veldhoven: “We kunnen PFAS niet uit de grond toveren maar we kunnen ook heel veel wèl. We moeten zo snel mogelijk van de 0.1 grens af, binnen de veilige ruimte die er is. Dat kan door een landelijke achtergrondwaarde. Daar heb ik het RIVM met spoed om gevraagd. Ik span me maximaal in om te zorgen dat de bouw zo min mogelijk last ondervindt.”
Veilige ruimte
Het RIVM is gevraagd te onderzoeken of er meer veilige ruimte is op basis van beschikbare achtergrondwaarden. Van Veldhoven: “Of die veilige ruimte er is, dat kan de overheid niet bepalen, dat kunnen bedrijven ook niet bepalen. Dat moet gebaseerd zijn op onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek. Maar als die ruimte er is, moet deze maximaal en zo snel mogelijk benut worden.”
Bodemhelpdesk
Er is nog veel onduidelijkheid over wat wel en niet kan met PFAS-houdende grond. Om onduidelijkheden weg te nemen, is de bodemhelpdesk beschikbaar voor meer informatie. Mensen met concrete vragen over het verplaatsen van grond in relatie tot PFAS kunnen terecht bij de bodemhelpdesk, die te vinden is via www.bodemplus.nl.
Grond in verzet
Woensdag 31 oktober willen bouwbedrijven demonstreren op het Malieveld in Den Haag. Het veld moet vol komen te staan met bouwmachines. De actie moet publieksvriendelijk zijn, aldus actiegroep 'Grond in verzet'. De actievoerders is dan ook gevraagd met bussen naar Den Haag te komen, om verkeershinder te voorkomen.