'Infratecture, in de volksmond heet dat: nogal wiedes'

Door Elise Fikse

Ik ben gek op een goede portmanteau. Een wat, vraagt u? Een portmanteau: twee woorden die worden gecombineerd tot een nieuw woord. De stijlfiguur wordt vooral gebezigd door marketeers (‘glamping’, ‘guyliner’), hondenfokkers (‘schnoodle’, ‘labradoodle’) en redacteuren van roddelbladen (‘Brangelina’, ‘Kimye’, ‘Speidi’).  Ook de infrastructuur heeft een eigen portmantau. Een die mij niet alleen een goed humeur bezorgt, maar ook inzicht biedt in zijn wereld. Ik heb het over ‘infratecture’.

Infractecture is niet zomaar een woord, het is een opdracht. Het betekent dat infrastructuur niet alleen maar met zichzelf bezig moet zijn, maar rekening moet houden met zijn omgeving. In jargon heet dat ‘integraal benaderen’. In de volksmond heet dat: nogal wiedes. Maar dat het woord bestaat, impliceert dat het niet (voldoende) gebeurt. Kennelijk zit de gemiddelde infrastructuur-ontwerper aan de tekentafel en zegt: “Een weg van A naar B zegt u? Geen probleem, mevrouwtje.” Waarna hij met een liniaal een rechte lijn trekt tussen A naar B en koffie gaat drinken.

Overheidslieveling

Daarom juich ik niet alleen het fijne neologisme, maar ook de oproep om verder dan functionaliteit te kijken hartgrondig toe. Als je niet uitkijkt, eindig je namelijk met de overheidslieveling ‘schoon, heel en veilig’. Daar ben ik heus niet tegen, maar ik vind het wel een erg lage ambitie. Meer een voorwaarde dan een doel op zich. Het klinkt vooral saai. Veilig en aantrekkelijk gaan van oudsher slecht samen. Als je nieuwe liefje jou omschrijft als een ‘veilige keus’, voel je je toch een beetje in de zeik genomen.

Als we de bladen mogen geloven, houden vrouwen niet van veilige mannen. We worden niet wild van een man als een vrijliggend fietspad. Geef De Vrouw maar een onoverzichtelijk kruispunt, een shared space voor mijn part. (Totdat ze een keer goed van haar sokken gereden wordt, dan wordt zo’n vrijliggend fietspad ineens een stuk aantrekkelijker.) Het is een onuitstaanbaar gendercliché, maar er zit een kern van waarheid in, die overigens voor elke sekse geldt. Fijn dat je schoon, heel en veilig bent, maar als dat je meest onderscheidende eigenschappen zijn, hoef ik niet met je de bar in. Laat staan het bed. Hetzelfde geldt voor openbare ruimte. In een straat die alleen schoon, heel en veilig is, wil ik niet wonen.

Datingprofiel

Breder kijken dan de weg die je ontwerpt, lijkt me daarom een zinvolle opdracht. Openbare ruimte is per slot van rekening voor iedereen, niet alleen voor de opdrachtgever. Helaas betekent dat ook dat er altijd wel iemand iets te mekkeren heeft. Ik zie het bij mij in de straat. Zo lang als ik er woon, zijn er al plannen voor herinrichting. Iedereen is het eens dat het anders moet, maar niemand is het eens over hoe dat moet.

En als je het al ingewikkeld vond om met je echtgenoot een nieuwe keuken uit te kiezen, dan moet je eens proberen een straat te herinrichten. Het perfecte ontwerp moet mooi, veilig, bereikbaar, economisch aantrekkelijk, betaalbaar en gezellig zijn. Het lijkt wel een datingprofiel. Maar dan moet je met tweehonderd man één date uitkiezen. Misschien moet iemand een app bouwen waarbij je verschillende ontwerpen naar links of rechts kan swipen. Dat noemen we dan Infratinder. Hebben we er gelijk een fraai portmanteau bij. 

Meer lezen over Infratecture?

De september-editie van Verkeer in Beeld heeft als thema Infratecture. In het hoofdartikel van dit magazine wordt het project rondom het ontwerp en de bouw van de verdiepte fietsenstalling bij Rotterdam Blaak uitgelicht. Verder artikelen over: het ontwerp van de Graafseweg in het Gelderse dorp Alverna, de herinrichting van de Pannekoekendijk en de Harm Smeengekade in Zwolle en de integrale aanpak van de Groothertoginnelaan in Den Haag. 

Deze editie valt vrijdag 23 september op de deurmat, maar is vanaf vrijdag 16 september in te zien voor leden in de online bibliotheek. Nog geen lid? Klik dan hier om lid te worden!