Bikenomics: de economische en maatschappelijke waarde van fietsen

Fietsen houdt onze steden aantrekkelijk en bereikbaar en biedt oplossingen voor uitdagingen als duurzaamheid, luchtkwaliteit en gezondheid. Iedereen begrijpt dit, maar toch worden fietsinvesteringen niet altijd als vanzelfsprekend gezien. Met bikenomics laten wij zien dat een fietsproject niet alleen geld kost, maar ook iets oplevert.

Economisch denken toegepast op de fiets

De term bikenomics duidt op economisch denken toegepast op fietsen. Met bikenomics onderzoeken we wat fietsen de economie en maatschappij oplevert door de effecten van fietsen (ten opzichte van andere mobiliteitsvormen) op een rij te zetten, vervolgens te beoordelen en daar uiteindelijk een monetaire waarde aan toe te kennen. Op die manier worden de verschillende effecten vergeleken onder één noemer: euro’s.

De waarde van fietsen

De waarde van fietsen is omvangrijk waarbij een groot deel van de samenleving profiteert. Zo draagt fietsen door de lichaamsbeweging bij aan het voorkomen van diabetes en hart- en vaatziekten en vermindert het de belasting van het zorgstelsel en het ziekteverzuim. Ook verhoogt fietsen de arbeidsproductiviteit: een kilometervergoeding is daarmee een interessante investering voor een werkgever. Bovendien voorkomt de keuze om te fietsen en het laten staan van de auto schadelijke emissies die een last voor de samenleving vormen, omdat ze bijdragen aan lokale luchtverontreiniging en klimaatverandering. Ten slotte een niet te vergeten effect: fietsen vermindert congestie in en tussen steden en leidt in veel gevallen tot collectieve tijdswinst. In economische termen is dit zeer waardevol.

De waarde van actieve mobiliteit in Rotterdam

Een voorbeeld om te zien hoe bikenomics werkt: Rotterdam. We rekenden met een toekomstscenario waarin actieve mobiliteit (fietsen én lopen) toeneemt: het aandeel fietskilometers in de modal split neemt toe van 7 naar 12 procent en het aandeel loopkilometers van 3 naar 5 procent. Is zo’n toekomstscenario het nastreven waard? Met bikenomics brachten we de effecten van het Rotterdamse toekomstscenario in beeld. We presenteren hiervan een selectie. Zo zou extra fietsen en lopen een besparing van jaarlijks 19 miljoen euro opleveren in de vorm van minder uitstoot van schadelijke stoffen en geluid. Stel: de fietsers fietsen ook nog eens een kilometer per uur sneller, bijvoorbeeld vanwege kortere wachttijden op kruispunten, dan zou dit gewaardeerd worden op ruim 26 miljoen euro per jaar. En tot slot leidt actieve mobiliteit tot een belangrijk gezondheidseffect: in het toekomstscenario zijn de maatschappelijke baten van alleen al minder diabetespatiënten 13 miljoen euro op jaarbasis.

Bovenstaande effecten - en nog veel meer - dragen bij aan een aantrekkelijke, duurzame en gezonde samenleving. Het laat zien dat ‘fietsen’ niet alleen zeer gunstig is voor fietsers, maar ook voor automobilisten, werkgevers én de economie. Kortom: voor vrijwel de hele samenleving. Bikenomics maakt daarmee de economische en maatschappelijke voordelen van fietsen tastbaar en toont aan dat deze niet verwaarloosbaar hoeven te zijn. Wilt u meer weten over bikenomics? Meer voorbeelden vindt u op de website van Decisio.