De laadpaal op straat, kennis paraat?

maandag 12 oktober 2020

Wat was er eerder, de laadpaal of de elektrische auto? In 2020 kan de éen niet zonder de ander bestaan. Om de elektrische auto op weg te helpen én te houden hebben we laadpalen nodig, maar de ene laadpaal is de ander niet.

We onderscheiden drie soorten laadpalen met elk een eigen funtctie. De gelukkigen met een eigen oprit kunnen hun auto traag maar voordelig bijladen bij hun privé-laadpaal. Tussen privé en publiek zit een scala aan semipublieke laadpalen in parkeergarages, bij supermarkten of bouwmarkten, elk met haar eigen tariefstructuur en doelgroep. Weg van huis of bij gebrek aan oprit kan een publieke laadpaal gebruikt worden tegen grofweg twee keer het thuistarief. Publieke snelladers worden met name onderweg gebruikt tegen drie keer het thuistarief, als de oplaadtijd van groter belang is. Voldoende keuze is ook van belang, omdat de bestuurder van een elektrische auto vaak lijdt aan range anxiety. Een hele geruststelling dus, als je dan weet dat er altijd een laadpaal in de buurt is.

Groeiende vraag naar laadpalen

Hoeveel laadpalen zijn nodig? De ontwikkeling van betere accu’s kan ervoor zorgen dat op termijn minder behoefte is aan laden ‘op locatie’, maar een dicht netwerk aan laadpalen kan ervoor zorgen dat accupakketten kleiner kunnen blijven, wat elektrische auto’s betaalbaarder maakt en schaarse grondstoffen bespaart. Een waarschijnlijk scenario is dat op termijn hiertussen een balans wordt gevonden, waarbij de grootte van de batterij minstens toereikend is voor de dagelijkse ritten.

De laadpaal in de openbare ruimte

De vraag naar extra laadpalen houdt aan. Ondoordacht realiseren van laadpalen kan problemen met zich meebrengen, zoals verrommeling van de openbare ruimte of het hinderen van voetgangers.

Waar gemeenten er eerder nog voor konden kiezen om de behoefte van laadpalen aan te moedigen, te faciliteren of te negeren is de laatste benadering door de toenemende vraag vanuit de burger nu niet meer aan de orde. Gelukkig krijgen gemeenten de wind in de rug. Zes regio’s die samen heel Nederland beslaan hebben aangekondigd de uitrol van laadpalen samen te willen versnellen. Per regio gebeurt dit in samenwerking met de lokale netbeheerder(s). Zo hoeft niet elke gemeente alle specialistische kennis in huis te halen, maar kan efficiënter gewerkt worden en gebruik gemaakt worden van schaalvoordeel.

Toch zijn er nog grote verschillen. Een gemeente met bovengemiddeld veel elektrische auto’s maar nog zonder beleid staat voor andere uitdagingen dan een gemeente waar nog niet veel elektrische auto’s rondrijden. Ook de bebouwing kan invloed hebben op urgentie en oplossingsrichtingen. Een dorp met veel beschikbare openbare ruimte en vrijstaande huizen met oprit hoeft waarschijnlijk minder snel aan de slag met openbare laadpalen dan een stad met veel appartementencomplexen, rijtjeshuizen en beperkte openbare ruimte. Een regionale samenwerking behoeft dus vrijwel altijd nog aanpassing aan de lokale context.

Strategische en vraaggestuurde aanpak

Wat komt er kijken bij de uitrol van laadpalen in de fysieke omgeving? Dat hangt deels af van de gekozen aanpak. Allereerst is er de strategische aanpak. Daarbij worden laadpalen op strategische locaties geplaatst om op die manier elektrisch rijden aantrekkelijker te maken. Dit wordt gestuurd door aanbieders van laadpalen of door de gemeente zelf. Aanbieders of gemeenten plaatsen graag op plekken waar potentie is voor gebruik. Verkeersbesluiten kunnen binnen een strategische aanpak soms op voorhand opgesteld worden. Zodra de daadwerkelijke behoefte zich voordoet kan de laadpaal extra snel gerealiseerd worden.

Dan de vraaggestuurde aanpak, waarbij het plaatsingsproces van een publieke laadpaal in gang wordt gezet door een vraag van een inwoner. Hierna worden diverse checks doorlopen. Heeft de inwoner een eigen oprit, dan dient deze een laadpaal op eigen terrein te plaatsen. Als de aanvraag gerechtvaardigd is, wordt onderzocht of in de wijk nog meer behoefte is aan een laadpaal. Zo kunnen met één laadpaal meerdere burgers worden geholpen. Sowieso dient voldaan te worden aan een aantal randvoorwaarden zoals (ruimte voor) een aansluiting op het elektriciteitsnetwerk, plaatsing bij een parkeerplaats en voldoende afstand tot bomen. Door ook andere factoren mee te nemen kan het proces worden versneld en overlast tot een minimum beperkt worden. Denk hierbij aan voldoende ruimte voor voetgangers, duidelijke signalering van parkeerregels en afstand tot woningen (bijv. in verband met overlast door de verlichting van de laadpaal). Externe ondersteuning in dit proces kan helpen om bekende valkuilen te vermijden en op basis van het specifieke profiel van de stad aanvullende criteria op te stellen.

Aan de slag!

Als een gemeente al over meerdere laadpalen beschikt, dienen de bezetting en het gebruik van laadpalen in de omgeving van de aanvrager gecontroleerd te worden. Dit klinkt makkelijker dan het lijkt. In de praktijk zijn er vaak meerdere aanbieders van laadpalen actief in een stad, die hun data onderling niet delen. Loendersloot Groep treedt in een aantal gevallen op als verbindende schakel tussen gemeenten en aanbieders van laadpalen. We kijken dan bijvoorbeeld aan welke basisvoorwaarden een aanbieder moet voldoen en welke stappen in het proces uitgevoerd kunnen worden door de aanbieder. Dit kan de werkdruk bij gemeenten flink verlichten. Daarnaast assisteren we in het efficiënt vormgeven van beleid op dit vlak, waarbij ook rekening wordt gehouden met andere kwesties, zoals besluitvorming rondom de plaatsing van deelauto’s. Deze afstemming van beleid en processen voorkomt in de praktijk veel frustratie en chaos bij zowel ambtenaren als bewoners.

Van het opstellen van visie en beleid tot de daadwerkelijke implementatie op straatniveau: alle mogelijkheden en overwegingen kunnen nogal overweldigend zijn. Gelukkig staan wij opgeladen klaar om deze uitdaging met u aan te gaan!