Fietsdata: eilandjes binnen de mobiliteit

Keypoint maakt openbare data inzichtelijk in publiek toegankelijk dashboard Datapoint. “Datapoint is ontstaan vanuit een bredere gedachte”, vertelt Erik Klok, trekker van het ‘team Fiets’ binnen Keypoint. “Er zijn heel veel data openbaar beschikbaar in verschillende domeinen. We zien echt een toegevoegde waarde door die data samen te brengen om zo verbanden te kunnen leggen.”

“Openbare data zijn goed te gebruiken en goed met elkaar te combineren, maar in de praktijk gebeurt dit nog weinig. Soms weet de ene overheidsinstantie niet wat een collega bij een andere overheidsinstantie weet, of weten collega’s binnen dezelfde organisatie niet van elkaar over welke data ze beschikken. Dan kun je geen gegevens met elkaar combineren. Mede daarom zijn we met Datapoint gestart. Het doel is tweeledig: Datapoint brengt zoveel mogelijk openbare databronnen op gebied van mobiliteit bij elkaar, en helpt ons ook om in beeld te brengen welke gegevens er zijn en wat je er mee kunt. Datapoint is te vinden via https://datapoint.keypoint.eu/ en is gratis toegankelijk.”

Antoon Dommerholt is adviseur mobiliteit en data-analist bij Keypoint. “Door data met elkaar te combineren kunnen we verbanden leggen. In Datapoint kunnen we bijvoorbeeld eenvoudig naast elkaar leggen wat de drukke fietsroutes zijn, en waar veel ongevallen plaatsvinden. Door logische verbanden te leggen kunnen beleidsmakers dan bijvoorbeeld bij het nemen van veiligheidsmaatregelen zich concentreren op een bepaalde locatie.”

“Wat betreft fiets en fietsdata is er sprake van eilandjes binnen de mobiliteit. Al zien we wel dat er zowel landelijk als op provinciaal niveau steeds beter wordt samengewerkt. Gemeenten houden bijvoorbeeld wel data bij, maar die gegevens stoppen dan bij de gemeentegrens. Door de data te verzamelen en aan elkaar te knopen krijg je slimmere inzichten. Dat gaat verder dan wat je op de website ziet, op de achtergrond draait een slimme database met diverse data. Datapoint is aan de ene kant een intern project om onze kennis en kunde te laten zien en onze vaardigheden te verbeteren, aan de andere kant is Datapoint een goede tool om in te zetten voor verdere analyse en advies.”

Laten zien wat we kunnen

“Op gebied van fiets hebben we veel data”, aldus Klok. “We hebben het hele Nederlandse fietsnetwerk in kaart gebracht, dat is ook zichtbaar in Datapoint. We hebben ook bijvoorbeeld data over gebruik van OV-fietsen, zo kun je zien op welke plekken OV-fietsen vaak gebruikt worden en je het meeste kans loopt mis te grijpen. Die data zijn niet real-time, het gaat echt om data over langere tijd, om verbanden te kunnen leggen en analyses uit te voeren die relevant zijn voor je (fiets-)beleid. Datapoint is dus niet gericht op de consument om bijvoorbeeld te zien of er nog een OV-fiets beschikbaar is.”

“De kracht van Datapoint zit hem in het bij elkaar brengen van openbare data, die ook kan worden aangevuld. Met Datapoint laten we zien wat we allemaal kunnen. We kunnen nog veel meer, bijvoorbeeld maatwerkanalyses, daarvoor komen we graag in contact met de markt.”

“Bij een project in de provincie Noord-Holland hebben we vertragingen op buslijnen geanalyseerd, zo maakten we inzichtelijk waar er sprake was van meer- en minder betrouwbare reistijden. Vanuit de filosofie dat delen van onze opgedane kennis meerwaarde oplevert, hebben we deze data ook in Datapoint toegevoegd. Daardoor is nu voor heel Nederland inzichtelijk waar bussen last van vertragingen hebben. Zie je dan bijvoorbeeld dat in de buurt van verkeersregelinstallaties veel vertragingen ontstaan, dan kan een wegbeheerder daar actie op ondernemen.”

Doe meer met fietsdata

“In Nederland denken we al snel dat we het op gebied van de fiets wel goed voor elkaar hebben”, vertelt Klok, “maar dat valt toch nog wel tegen. Er zijn wel veel data, maar die worden maar heel beperkt gebruikt of zijn ondertussen alweer verouderd. Een aantal jaar terug hebben we de Fietstelweek geïnitieerd, en dankzij de ontwikkelingen rondom Talking Bikes, structurele fietstelpunten en Bicycle and ITS (BITS) is er nu wel een hoop fietsdata. We zien ontwikkelingen waarbij ook op langere termijn, door het jaar heen, fietsdata beschikbaar komt. Dat is goed, want de Fietstelweek levert toch maar een momentopname op.”

Meedenken

Op het Nationaal Fietscongres presenteerden Erik Klok en Antoon Dommerholt Datapoint aan de fietsexperts van ons land. Na een korte introductie over het ontstaan en een korte demo waarin de verschillende kaartlagen werden getoond gingen we het gesprek aan. Daarbij ging het onder andere over de beperkte beschikbaarheid van (recente) fietsdata en in hoeverre publieke en private partijen bereid zijn om hun data te delen. Ook kwam ter sprake of het niet weer eens tijd zou worden voor een nieuwe Fietstelweek. Hoewel de ervaring van Keypoint is dat overheden daar nog verschillend in staan, is dat zeker iets wat Keypoint op dit moment onderzoekt. Erik sloot de sessie af met een oproep om vooral gebruik te gaan maken van Datapoint (dat kan online via https://datapoint.keypoint.eu/) en te laten weten wat de ervaringen (zowel positief als negatief) daarmee zijn. Ook gaf hij aan graag relevante nieuwe databronnen toe te voegen aan Datapoint om zo de toegevoegde waarde van de gebruikers verder te vergroten. Als u daarover beschikt, komt Keypoint graag met u in contact!