‘30 km/u-borden op wegen met gemengd verkeer hebben al een enorm effect’

In de jaren 80 en 90 was de Fietsersbond al actief betrokken om de snelheid in de  bebouwde kom naar beneden te krijgen. Pas in 2018/2019 kreeg het idee draagvlak in de politiek. “Het gaat hierbij om alle wegen waar geen vrijliggende fietspad naast ligt en auto’s en fietsers de weg delen”, zegt Goorden. “De aanleiding en de insteek voor het onderzoek was om te kijken wat de effecten waren van het vervangen van de snelheidsborden zonder dat heel Nederland op de schop moest.”

Vegter vult aan: “We hebben gekeken naar casestudies in het buitenland en daaruit bleek dat puur het vervangen van de snelheidsborden en handhaving op de wegen met gemengd verkeer er al voor zorgde dat de snelheid omlaag ging, met als gevolg een veiliger en rustiger straatbeeld. Daarnaast zijn mensen bereid gemakkelijker de overstap te maken van de auto naar de fiets – de modal shift.” Deze minimale ingrepen leveren de maatschappij jaarlijks zo’n 530 miljoen euro op (zie Tabel 1): er vallen namelijk bijna 13 minder dodelijke verkeersslachtoffers en zo’n 600 minder verkeersongevallen met (ernstig) letsel. Daarnaast bleek uit het onderzoek dat de stedelijke omgeving rustiger en gezonder werd door een afname van CO₂, de luchtkwaliteit verbeterde en de geluidsoverlast was minder. 

Tabel 1: Maatschappelijke baten instellen 30 km/u binnen de bebouwde kom (mln. euro’s per jaar).

Slimme uitrol

Volgens Vegter is het van belang om deze vervangingsopgave op een slimme wijze uit te rollen. “We willen dit zo snel mogelijk doen. Een gedragsverandering zoals dit is gewoon lastig, en dat kost tijd. Maar als we beginnen met de bordjes vervangen, dan kunnen we al mensenlevens redden”, voegt Goorden toe. “Daarna kunnen we door het hele land nog meer snelheidsbeperkende maatregelen nemen en meer ruimte maken voor lopen en fietsen, dan is er nog meer winst te behalen”, aldus Vegter. Volgens Goorden krijg je dan een pullfactor. “Door een rustiger straatbeeld en een betere subjectieve veiligheid, stappen meer mensen op de fiets. Het is niet autootje pesten, maar vooral fietsertje helpen.” Vegter besluit: “ En dit is nu ook onderbouwd door onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM). Uit onderzoek van het KiM bleek dat 30 kilometerwegen veel meer gezien worden als veiligere, comfortabelere en aantrekkelijkere wegen om op te fietsen dan 50 kilometerwegen. Het klinkt logisch, maar het is dus echt zo. Dat geeft ook meteen argumenten om toch die wegen aan te pakken. Maar goed, stap voor stap.” 

Op 22 mei wordt het Nationaal Fietscongres georganiseerd in Amersfoort, waar de Fietsersbond samenwerkingspartner van is. Aanmelden voor het congres kan nog! Klik dan hier.