{igallery 77}

Flexibele parkeerroutes stadscentrum Zaandam

De gemeente Zaanstad wil de hoeveelheid autoverkeer in het nieuwe stadscentrum van Zaandam beperken om het woon- en winkelklimaat sterk te verbeteren. De kleinschalige structuur en de doorsnijding van de stad door de Zaan maken het niet mogelijk om direct rondom het stadscentrum een parkeerring aan te bieden.

Shopstapper

Daarom heeft de gemeente gekozen voor kleinschalig aanvullend vervoer (de shopstapper) vanaf de parkeervoorzieningen tot in het stadshart, en een selectieve doorgang tussen het oostelijke en westelijke gedeelte tijdens de drukke winkeluren vanaf 11.00 uur. Deze flexibele oplossing staat garant voor een goede bereikbaarheid en een optimaal winkelklimaat.

Een vernieuwd stadscentrum

De gemeente en marktpartijen investeren fors in het nieuwe stadscentrum van Zaandam. Het wordt onder ander uitgebreid met winkels, een bioscoop, woningen, een nieuw stadhuis en een hotel in de typische Zaanse bouwstijl. Ook op het gebied van verkeer staat een hoop te gebeuren, zoals:
•    De aanleg van een grote parkeergarage;
•    Een overdekt busstation onder het nieuwe stadhuis (open in december a.s.);
•    Een fiets- en voetgangersverbinding over het spoor.

Aantrekkelijk verblijfsplein

In de Gedempte Gracht (de hoofdwinkelstraat) komt het water terug. Op het parkeerplein Rozengracht verdwijnen de parkeerplaatsen. Het plein wordt omgeturnd tot een aantrekkelijk verblijfsplein. De kwaliteit van de openbare ruimte en de architectuur moeten bijdragen aan het vergroten van de aantrekkelijkheid van het winkelgebied en de economische vitaliteit.

Structuur stadscentrum

Het stadscentrum van Zaanstad heeft een specifieke structuur:
•    Er is geen winkelcircuit. Het kernwinkelgebied is feitelijk één brede en lange winkelstraat (de Gedempte Gracht).
•    De Zaan scheidt Zaandam in de noord-zuidrichting. Er is slechts een beperkt aantal brugpassages. In het stadscentrum zijn twee bruggen aanwezig. De volgende passagemogelijkheden liggen aan de noord- en zuidzijde op 'de Ruit' (stedelijk hoofdwegennet) op een afstand van ongeveer één kilometer vanaf het stadscentrum.
•    De parkeervoorzieningen liggen aan de west- en de oostzijde. De loopafstand van de oostelijke parkeervoorziening (De Burcht) naar de uiterste westkant van het kernwinkelgebied bedraagt ongeveer 900 meter.
•    Rondom het stadscentrum liggen kleinschalige woonstraten, die tevens een functie hebben voor de ontsluiting van het stadscentrum.

Dilemma's

In 2003 heeft de gemeenteraad besloten om de directe Oost-Westverbinding voor het autoverkeer op te heffen (twee compartimenten). Daardoor kan de verblijfskwaliteit op de Rozengracht en de aanloopstraten (waaronder Westzijde) worden verbeterd. Er zitten echter ook nadelen aan deze oplossing. Als een parkeergarage vol is aan één zijde van het stadscentrum kan de automobilist niet rechtstreeks naar de andere zijde van het stadscentrum rijden. En door de langgerekte vorm van het winkelgebied, en de excentrische ligging van de grote parkeervoorzieningen, ontstaan grote loopafstanden. Dit kan belemmerend werken voor de 'runshoppers' (korte verblijftijd), waar het winkelgebied het voorlopig ook nog van moet hebben.

Denken vanuit de consument

Om het dilemma op te lossen heeft XTNT het vraagstuk benaderd vanuit de wensen van de (winkel)bezoekers (en dus ook de ondernemers) en de bewoners:
•    De autobezoeker wil een duidelijke en directe route naar de parkeervoorzieningen.
•    De runshopper accepteert slecht een kortere verplaatsingstijd tussen de parkeerplaats en de te bezoeken winkel. De funshopper is vooral gebaat bij een gezellige winkelomgeving.
•    De keuze voor een ontsluitingsmodel kan niet uitsluitend worden gemaakt vanuit de 'autovisie'. Bezoekers per fiets, te voet en per openbaar vervoer zijn, vanuit economisch oogpunt, net zo belangrijk.
•    Bewoners hebben geen baat bij doorgaand verkeer, maar willen zelf wel gemakkelijk bij hun woning kunnen komen.

Een flexibele oplossing

Een flexibel ontsluitingsmodel blijkt het beste van twee werelden te kunnen verenigen zonder grote nadelen. Dit model bestaat uit de volgende onderdelen:
•    De oost-westverbinding krijgt een selectieve doorgang. Tijdens de rustige winkeluren (tot 11.00 uur) is de selectieve doorgang voor al het autoverkeer geopend. De bezoeker kan met de auto, zonder om te rijden, dicht bij zijn doelgerichte bestemming komen voor het doen van een boodschap.
•    Tijdens de drukke(re) winkeluren (vanaf 11.00 uur) is de selectieve doorgang in werking. Er is geen doorgaand autoverkeer door het stadscentrum mogelijk. Alleen ontheffinghouders kunnen na 11.00 uur gebruik maken van de selectieve doorgang (een deel van de bewoners, taxi's, schone en kleine bestelbusjes en vrachtwagens). Op deze wijze ontstaat een hoge verblijfskwaliteit tijdens de drukke winkeluren.
•    Tijdens de drukke winkeluren is de shopstapper in bedrijf. De shopstapper is een vorm van kleinschalig hoog frequent gratis openbaar vervoer. De shopstapper wordt een spraakmakend duurzaam vervoermiddel (bijvoorbeeld elektrisch) dat bijdraagt aan de herkenbaarheid en het imago van het stadscentrum.
•    Een dynamische parkeerverwijzing op 'de Ruit' geeft de automobilist informatie over de beschikbare parkeergelegenheden en de shopstapper.

Tekst: Ed Graumans, XTNT
 

Het volledige artikel leest u in de tweede editie van Vexpansie die in 2010 verscheen. Klik hier voor meer informatie.

Terug naar overzicht projecten >>>