Parkeren kost altijd geld
Betaald parkeren is vaak niet bedoeld om winst te maken. Integendeel, het kost de gemeente vaak geld. Parkeren brengt kosten met zich mee, zoals de kosten voor het aanleggen, beheer en onderhoud van parkeerplaatsen, parkeergarages, parkeerautomaten en handhaving. Daarnaast zijn er de onzichtbare kosten, zoals de ruimte die parkeerplaatsen innemen, die meer zou kunnen opleveren met een andere functie. Sommige gemeenten zien daarom af van betaald parkeren, omdat het invoeren en handhaven op korte termijn alleen maar geld kost.
Parkeren is dus per definitie niet gratis. Betaald parkeren is in essentie een verdelingsvraagstuk en een afweging van baten en lasten. Zonder betaald parkeren betaalt iedereen mee aan het parkeersysteem. Ook mensen die nooit naar een bepaalde bestemming gaan of zelf geen auto hebben. Betaald parkeren gaat uit van het rechtvaardigheidsprincipe dat de gebruiker betaalt. De grootste bijdrage wordt gevraagd van bezoekers; voor lokale inwoners en ondernemers zijn goedkope parkeervergunningen beschikbaar die qua prijs niet in de buurt komen van bezoekerstarieven.
Parkeerinkomsten zijn nodig
Parkeerinkomsten zijn dus nodig om voldoende parkeerplaatsen te behouden. Het is belangrijk voor een gemeente om te bepalen hoe ze tegen parkeerinkomsten aankijkt. Sommige gemeenten streven ernaar om parkeren kostendekkend te maken, waarbij de tarieven gebaseerd zijn op de kosten die parkeren met zich meebrengt. Andere gemeenten accepteren een tekort op de begroting om ‘gratis’ parkeren te kunnen faciliteren. En er zijn gemeenten die vanuit parkeren winst willen maken om te kunnen investeren in de voetganger, de fietser en het openbaar vervoer.
Soms kunnen financiële afwegingen tot paradoxale situaties leiden bij de uitvoering van mobiliteitsbeleid. Steeds meer gemeenten zetten in op parkeren op afstand, bijvoorbeeld op een P+R-voorziening, om autoverkeer in de binnenstad te beperken. Door P+R-gebruik te stimuleren, loopt het aantal parkeerders op de binnenstedelijke parkeerplaatsen terug. Hiermee is het beleid effectief, maar leidt dit ook tot teruglopende inkomsten van betalende parkeerders. En wat nou als die inkomsten noodzakelijk zijn om de exploitatie van een stadsgarage rendabel te houden? En wat als die garage ook door – minder betalende – bewoners gebruikt wordt, waarmee er succesvol ‘blik van straat’ is gehaald, en het dus belangrijk is om deze te behouden? De teruglopende inkomsten kunnen niet zomaar door tariefverhogingen worden gecompenseerd, aangezien hierdoor ook minder bezoekers zullen parkeren.
Het belang van een onderbouwde exploitatie in de parkeerbeleidscycus
Voor een expliciete afweging van financiële belangen ten opzichte van de beleidsdoelen, is een goed onderbouwde parkeerexploitatie belangrijk . In iedere fase van beleidsvorming moet hiermee rekening gehouden worden. Bij de vorming van parkeerbeleid moet de gemeente eerst de financiële ambities en doelen stellen: mag parkeren de gemeente geld kosten? Moet parkeren zichzelf kunnen bedruipen? Of mag er zelfs winst op parkeren worden gemaakt ten behoeve van de maatschappij?
Zodra de financiële uitgangspunten zijn bepaald, kunnen er maatregelen en tarieven worden bedacht die zowel de parkeerbehoefte reguleren als passen binnen de gemeentelijke financiën.
Voor een goede uitvoering moeten deze maatregelen zijn doorgerekend in een parkeerexploitatie. Het is ook van belang om helder te communiceren waar de parkeerinkomsten voor gebruikt worden. Dit kan ook bijdragen aan het vergroten van het draagvlak voor het parkeerbeleid. Gezien de onzekerheden die bij een parkeerexploitatie komen kijken, is periodieke monitoring en evaluatie essentieel om zo nodig bij te kunnen sturen.
Door de parkeerexploitatie integraal onderdeel te laten zijn van het parkeerbeleid, kan een gemeente niet alleen met het parkeerbeleid bijdragen aan een beter functionerende stedelijke omgeving, maar ook de financiële gezondheid waarborgen.
Nationaal Congres Parkeren & Mobiliteit
Het Nationaal Congres Parkeren & Mobiliteit op 27 maart in Schiedam gaat dieper in op de kernvragen die van cruciaal belang zijn voor de toekomst van parkeren. Kijk voor meer informatie op: www.parkerenenmobiliteit.nl/
