‘Geef iedereen recht op basismobiliteit’

Het valt Luuk Peters en Casper Stelling van onderzoeks- en adviesbureau MuConsult op dat steeds meer gemeenten behoefte hebben aan een langere termijnstrategie door de mobiliteitsvraagstukken die momenteel spelen. “Voorheen was het parkeerbeleid vooral reactief; ontstond ergens een probleem, dan lossen we die op. Tegenwoordig vormt parkeerbeleid één van de instrumenten om de mobiliteitstransitie te realiseren.” 

MuConsult helpt gemeenten het parkeerbeleid te herzien door middel van een heldere toekomstvisie. Casper Stelling: “We kijken vooruit tot minstens 2030 en eventueel verder. Daarbij nemen we het totaalplaatje mee, dus ook woningenbeleid, klimaatbeleid, bereikbaarheid. Parkeerbeleid is een van de vele pijlers in dit toekomstbeeld.”

Andere keuzes maken

“Bij de parkeerbehoefte is er sprake van de zichtbare parkeerdruk, maar ook van een onzichtbare – latente - vraag. Automobilisten staan voor drie opties: ze blijven in de directe omgeving rondrijden tot ze een parkeerplaats hebben gevonden óf ze nemen de volgende keer alternatief vervoer als het ov of de fiets óf ze komen helemaal niet meer terug. Wij laten zien dat bij een tekort aan parkeerplaatsen de automobilist een andere keuze gaat maken. De parkeernormen verlagen in een wijk werkt, mits er een goed vervoersalternatief is en de verlaagde parkeernorm gepaard gaat met parkeerregulering.” 

Bij de huidige nieuwbouwplannen wordt het aantal parkeerplaatsen flink verlaagd, maar geen rekening gehouden met parkeerregulering, zo stelt Stelling. “Parkeerregulering is nodig om te voorkomen dat de parkeerbehoefte van de eigen auto op een onwenselijke manier – bijvoorbeeld in een aangrenzende buurt – wordt opgelost. Daarnaast is het aanbieden van alternatieve vervoerswijzen belangrijk. Het openbaar vervoer is in veel gevallen geen goed alternatief voor de auto die je van deur tot deur brengt. De deelauto daarentegen kan wel een steeds grotere rol gaan spelen, want we zien deelmobiliteit groeien.” 

“Zolang het niet gebruikt wordt als slecht-weer-optie binnen je eigen stad, is deelvervoer een prima optie. Ook om van a naar b te komen tussen steden is het een goed alternatief. Het is echter niet voor iedereen betaalbaar. Om dit op te lossen zie ik een soort wijkauto of een private-leaseconstructie voor me, waarbij een tussenpersoon de zaken uit handen neemt. Die handschoen zouden de MaaS-partners volgens mij heel goed kunnen oppakken. Deelauto’s waarvoor je geen sleutel nodig hebt, maar die je kunt openen via een mobiele app of met een pas.”

Blijven monitoren van projecten

Na het afronden van een adviestraject is monitoring van de effecten van maatregelen belangrijk. Luuk Peters: “Dat kan nodig zijn voor bijsturing, maar we zijn natuurlijk ook nieuwsgierig hoe onze voorspellingen uitpakken. Via digitale dataverzameling kunnen we parkeervoorzieningen blijven volgen.”

“We zien steeds meer middelgrote en kleine gemeenten aan de slag gaan met toekomstvisies van zo’n tien jaar vooruit over parkeerbeleid die je voorheen uitsluitend bij de grote steden zag. Ook daar ontstaat druk op de openbare ruimte vanwege het hoge toekomstige autobezit. Parkeerbeleid moet inspelen op een probleem dat nog gaat komen, niet alleen op het probleem dat er nu is.” 

Maatregelen als parkeertarieven stapsgewijs invoeren en lagere parkeernormen kunnen in de kleinere gemeenten in eerste instantie veel weerstand veroorzaken, merken ze bij MuConsult. Stelling: “Je moet goed het waarom kunnen beargumenteren aan zowel het gemeentelijk bestuur als de inwoners en ondernemers. De aanleg van meer groen en fiets- en wandelpaden verhoogt de leefbaarheid en daarmee de ruimtelijke kwaliteit. Participatieonderzoek onder inwoners geeft aan dat een parkeerplaats voor de deur minder belangrijk is dan de kwaliteit van de leefomgeving." 

Basismobiliteit voor iedereen

De verschillen tussen grote en kleine gemeenten, haar inwoners en inkomens zijn groot. “Ik pleit voor het recht op basismobiliteit, zodat iedereen mobiel is en blijft”, vervolgt Stelling. Krijgen inwoners voldoende ruimte en tijd om zich aan te passen aan beleidswijzigingen? Worden zij daarbij zo nodig ondersteund door de gemeente? Wordt in een nieuw te ontwikkelen parkeerbeleid rekening gehouden met de inwoners met een beperking? Hoe houden we het voetpad toegankelijk voor iedereen? Hoe voorkomen we dat deze ruimte gebruikt wordt voor het parkeren van deelfietsen of e-scooters? Het uitgebreid analyseren van de parkeerbehoefte van huidige en toekomstige bewoners, werknemers en bezoekers van de gemeente vertalen we door naar parkeerbeleid dat het beste bij deze gemeente past.”

Het Nationaal Congres Parkeren & Mobiliteit op donderdag 16 maart a.s. staat in het teken van het verbinden van verschillen. De verschillen tussen de stad en regio, tussen inwoners, tussen doelgroepen. Hoe kunnen we deze nader tot elkaar brengen? Kom meepraten, nieuwe kennis en inspiratie op doen én netwerken in de Amsterdamse Tolhuistuin.