Geen verkeersbesluit onder een parkeerverbod? Dan geen parkeerboete

Verkeersjurist Herbert Korbee en verkeersjuridisch expert Sander Bonhof van BonoTraffics verkennen de impact van deze uitspraak voor handhavers, weggebruikers en wegbeheerders.

De zaak draaide om een parkeerboete die was gegeven omdat iemand had geparkeerd op een locatie waar een parkeerverbodsbord stond. De parkeerder vond dat dat wel kon, omdat het bord er volgens hem was geplaatst zonder dat daaraan een verkeersbesluit vooraf was gegaan. Geen verbod zonder besluit, redeneerde hij.

Het gerechtshof ging hierin mee, maar heeft wel een tweeslachtige uitspraak gedaan, zegt Herbert Korbee. “Het oordeelde namelijk dat de betrokkene wel degelijk een ‘gedraging’ had verricht in strijd met een parkeerverbod, maar dat de bijbehorende sanctie achterwege moest blijven. Anders gezegd: wel strafbaar, geen straf.”

Gevolgen voor de handhaving

Wat betekent dit nu in de praktijk? Korbee: “Voortaan zullen handhavers willen weten of er een verkeersbesluit ten grondslag ligt aan een verkeersteken (borden, belijning, et cetera). Dat is nog niet zo eenvoudig, omdat vooral wat oudere verkeersbesluiten niet altijd goed zijn gearchiveerd. Ze moeten echter wel zijn gepubliceerd om rechtskracht te krijgen. Tegenwoordig kan elk verkeersbesluit worden teruggevonden op officiëlebekendmakingen.nl. Het is echter de vraag of de verkeersbesluiten voor alle verkeersmaatregelen daarin terug te vinden zijn.

Sander Bonhof voegt toe: “Sinds 1 januari 2013 worden verkeersbesluiten gepubliceerd in de Staatscourant. Voor die datum volstond een beperkte kennisgeving in het lokale krantje. Diverse verkeersmaatregelen op straat zijn al ver voor 2013, vaak nog in de vorige eeuw besloten en uitgevoerd op straat. Het is de vraag of wegbeheerders al deze verkeersbesluiten nog beschikbaar hebben in het (plaatselijke) archief. Dit kan tot problemen leiden bij het moeten tonen van het verkeersbesluit alvorens een handhaver overgaat tot handhaving.”

Korbee: “Als het verkeersbesluit dan boven tafel is gekomen moet de handhaver vervolgens nog onderzoeken of dat besluit rechtmatig en tijdig is genomen, of het niet op enig moment door het bevoegd gezag of door een rechtelijke macht nietig is verklaard en of het niet ooit is ingetrokken of overruled door een ander besluit, door dezelfde overheid of door een andere overheid. De meeste politieagenten en BOA’s zullen hier afhaken omdat zo’n onderzoek nu eenmaal niet bij hun functieomschrijving hoort. Ze hebben trouwens ook niet de tijd of de juiste technische en financiële middelen om zo’n onderzoek uit te voeren.”

Gevolgen voor weggebruikers

Het gevolg voor de weggebruikers kan zijn dat het voor hen aantrekkelijk wordt erop te gokken dat de rechtmatigheid van een willekeurige verkeersregel niet kan worden aangetoond, vervolgt Korbee, waarmee de sanctioneerbaarheid van overtredingen wegvalt. “Het is zelfs denkbaar dat er een vorm van kansberekening wordt uitgevoerd: de pakkans maal de kans dat een geldend verkeersbesluit gepresenteerd kan worden maal de hoogte van de sanctie, afgezet tegen de ‘moeite’ die het kost om je aan de regels te houden.”

Gevolgen voor wegbeheerder

Deze uitspraak heeft ook gevolgen voor de wegbeheerder, weet Bonhof: “Het plaatsen en verwijderen van de verkeerstekens is volgens artikel 12 van het BABW, verkeersbesluitplichtig. Ik ben ervan overtuigd dat iedere wegbeheerder streeft naar een 100 procent dekking wat betreft het nemen van verkeersbesluiten. Maar in de praktijk is dat niet altijd direct haalbaar. Zo kent het proces om uiteindelijk te komen tot de publicatie van een verkeersbesluit een lange doorlooptijd. Er kunnen voor wegbeheerders redenen zijn vanuit het kader van leefbaarheid en veiligheid om alvast tot uitvoering van het verkeersteken over te gaan. De uiteindelijke publicatie van het verkeersbesluit volgt dan op een later moment. Met deze uitspraak vervalt in principe de mogelijkheid om snel te handelen om verkeerssituaties in de openbare ruimte aan te passen. Om nog maar te zwijgen van verkeersbesluiten voor verkeerstekens die tijdelijk, soms voor een etmaal, geplaatst worden bij wegwerkzaamheden. Ook deze zijn verkeersbesluitplichtig.”

Nieuwe werkelijkheid

Korbee tot slot: "Sinds een wijziging van de wet Mulder in 1999 kan geen van beide partijen meer in cassatie bij de Hoge Raad. Deze uitspraak is dus de nieuwe werkelijkheid."

Over de auteurs

Herbert Korbee is verkeersjurist en blogt regelmatig in Verkeer in Beeld. 

Sander Bonhof is verkeersjuridisch expert bij BonoTraffics en ondersteunt gemeenten bij het maken van verkeersbesluiten. 

Bron artikel: www.verkeerskunde.nl