Ik parkeer in Kerkrade; Niet gratis parkeren, maar reguleren

Door: Peter Bekkering

 De roep om gratis parkeren nam een aantal jaren geleden toe, omdat zich een aantal ontwikkelingen parallel voordeden, die ertoe leidden dat de aantrekkingskracht van de binnenstad en de daar gevestigde winkels minder werd. Een daarvan was de economische recessie, die in Kerkrade nog heftiger toesloeg omdat de omvang van de gemeente door krimp en ontgroening  de afgelopen twee decennia afnam van 54.000 naar 47.000 inwoners en omdat Kerkrade met 17 procent een hoge werkeloosheid kent. Verder kreeg de retail ook – net als elders in Nederland – te maken met de toenemende populariteit van internetverkoop. Vorig jaar is gestart met de revitalisering van het centrum. Die bracht onvermijdelijk overlast met zich mee voor de binnenstadwinkeliers. “Overigens kijken we als gemeente niet alleen naar fysieke ingrepen”, zegt Bok. “We investeren ook in zaken als cultuur en evenementen. Om zo de kwaliteit en de aantrekkelijkheid van de binnenstad als geheel te verhogen.”  

Noodklok

De combinatie van factoren leidde ertoe dat de ondernemers in 2014 de noodklok luidden en de politiek opriepen om bij wijze van proef ruim een jaar gratis parkeren in de binnenstad in te voeren. Ze konden rekenen op een breed  draagvlak, zowel in de lokale politiek als in de publieke opinie en bij bewoners, omdat vrijwel iedereen wel inzag dat het water de ondernemers aan de lippen stond. Bok verzette zich aanvankelijk, omdat de inkomstenderving een gat van vijf tot zes ton zou opleveren in de jaarlijkse begroting. Uiteindelijk moest hij er zich echter toch bij neerleggen dat dit werd opgelost door uit de reserves te putten en dat Kerkrade vanaf 1 januari 2015 tot eind 2015 een blauwe zone in plaats van betaald parkeren kreeg. De effecten werden gemeten door middel van twee parkeerdrukmetingen in september en oktober 2015. Deze werden vervolgens vergeleken met resultaten uit 2012 toen er nog betaald parkeren was. De voornaamste uitkomst was, dat waar mensen in 2012 nog voornamelijk aan de gratis rand van het centrum parkeerden en minder in het centrum, in 2015 het omgekeerde gebeurde: aan de randen werd minder geparkeerd, in het centrum meer. Die toegenomen parkeerdruk in het centrum zorgde ervoor dat het centrum minder goed bereikbaar werd en ook het zoekverkeer en de negatieve gevolgen daarvan voor milieu en verkeersveiligheid fors toenamen. Bok: “De voornaamste les die we daaruit hebben getrokken was dat gratis parkeren niet de oplossing bleek te zijn. Reguleren is beter.”  

Keuzes

De gemeente besluit vanaf april 2016 betaald parkeren opnieuw in te voeren maar met een belangrijk verschil met de situatie van voor 2015: de mensen krijgen een keuze. Degenen die parkeren op de parkeerterreinen waar de gemeente dat het liefst wil,  krijgen de eerste twee uur gratis. Bovendien betalen ze daar achteraf. Overal geldt een parkeertarief van één euro per uur. Degenen die per se vlakbij de winkels willen parkeren, betalen vooraf en vanaf het begin. Bok: “Door op bepaalde terreinen de eerste twee uur gratis te maken kunnen mensen langer blijven. Zo hoeven ze niet zoals voorheen opnieuw geld in de meter te doen. In de nieuwe situatie kun je – mits je op de bewuste parkeerterreinen parkeert – drie uur parkeren voor één euro. Overigens zijn er in de nieuwe situatie nog steeds blauwe zones waar je maximaal twee uur kunt staan en – iets verder van het centrum – een aantal gratis parkeerterreinen.”

Kerkrade is nu ook bezig om maatregelen te treffen om te voorkomen dat mensen die in het centrum werken op plekken gaan staan die eigenlijk voor het winkelend publiek bestemd zijn. Bok: “Niet dat het personeel in het centrum alle plaatsen bezet, maar dat beeld is er wel. Grotendeels onterecht.” 

Dubbelgebruik

Sommige bewoners zijn sceptisch over het nieuwe parkeerbeleid. “Zij hadden in de oude situatie als belanghebbenden voor ruim 14 euro per maand min of meer gereserveerde plekken in een bepaald gebied. Met als gevolg dat straten soms overdag grotendeels leeg stonden, dat het voor bezoekers onduidelijk was of ze er wel of niet mochten parkeren en dat het ’s avonds zo vol was dat mensen naar andere straten moesten uitwijken.” In het nieuwe regime is de blauwe zone uitgebreid ten opzichte van de situatie vóór het gratis parkeren. “Je weert daarmee langparkeerders, maar biedt bezoekers de gelegenheid om twee uur te parkeren. Bovendien stimuleer je dubbelgebruik van parkeerplaatsen. Bewoners kunnen met een ontheffing nu voor 43 euro per jaar in hun straat parkeren. Bewoners in gebieden met betaald parkeren betalen voor ’een vergunning vanaf 2017 14 euro per maand.”

Het nieuwe beleid geldt tot aan 1 januari 2018. Eind 2017 wordt het beleid gemonitord. “Dan is vanaf de zomer 2017 het centrum klaar en heeft het nieuwe beleid een aantal maanden onder optimale omstandigheden kunnen functioneren.”

Uitdaging 

Ondertussen wacht Kerkrade de volgende uitdaging. Onlangs werd de regio Parkstad (waar Kerkrade deel van uitgemaakt) op een internationale conferentie uitgeroepen tot beste toeristische bestemming ter wereld. Samen met de komst van publiekstrekkers als het nationaal designmuseum Continium en het vierjaarlijks WMC (het grootste blaasmuziekfestival ter wereld), dat in juli 2017 op het programma staat, betekent dit extra toeristen en een grote druk op de beschikbare capaciteit. Bok: “We moeten blijven monitoren en evalueren, zodat we snel op ontwikkelingen kunnen inspelen.” 

Cameraregistratie

Kerkrade gaat vanaf 1 juli twee parkeerterreinen – Kerkplein en parkeerterrein Atrium (zie foto) – inrichten zonder slagbomen en met camera’s. Bij aankomst wordt het kenteken door de camera geregistreerd en bij het verlaten geeft het systeem precies aan hoe lang de auto er heeft gestaan en wat er betaald moet worden. “We willen ook met onze tijd meegaan”, zegt Bok. “Bovendien ziet een terrein zonder slagbomen er fraaier uit en zijn slagbomen vandaalgevoeliger.” Bok realiseert zich dat zonder slagbomen de kans groter is dat mensen niet gaan betalen: “We hopen van niet, maar begrijpen ook dat mensen aan de nieuwe situatie moeten wennen. Sowieso kan iedereen die vergeet te betalen dat tot tien minuten na uitrijden alsnog doen. Na die tien minuten is er helaas niets meer aan te doen en krijgen overtreders een forse boete.” 

Adviezen

Bok heeft enkele adviezen voor andere gemeenten die met de discussie wel/niet gratis parkeren worstelen. “Kies niet voor gratis parkeren, maar voor reguleren. Onze ervaring is dat het niets oplost en ook negatieve effecten heeft. Een andere tip is om consumenten overzichtelijke keuzes te geven zodat je de mensen op de juiste plek krijgt. En communiceer duidelijk richting ondernemers, omwonenden en bezoekers. Benadruk bij bezoekers de positieve boodschap van de eerste twee uur gratis op bepaalde locaties en dat pas vanaf het derde uur betaald moet worden.”  

Dit artikel verscheen ook in de juni- editie van Parkeer24 2016.