Ik parkeer in: 's-Hertogenbosch

“In ‘s-Hertogenbosch hebben we geen brede lanen, waarmee we de stad binnenkomen”, vertelt Jos van Son, wethouder van onder meer Verkeer en Vervoer in ‘s-Hertogenbosch’. “Bovendien zijn het binnen de vestingmuren vaak smalle straatjes. Dat betekent dat parkeren maatwerkoplossingen vraagt.” Daarbij heeft ‘s-Hertogenbosch te maken met twee doelgroepen, die elk hun eigen eisen aan parkeren stellen: enerzijds het winkelend publiek, anderzijds de dagjesmensen die de historische binnenstad bezoeken. “Met het drukker wordende verkeer sinds de jaren ‘70 – de periode waarin we ook betaald parkeren hebben ingevoerd – zijn we steeds meer met de neus op de feiten gedrukt ten aanzien van de bereikbaarheid van de stad en met name de binnenstad.” Angelique Breukel, hoofd Bureau Parkeermanagement: “Je hebt het dan over capaciteit, maar ook over beleving. Tot begin jaren ‘80 stonden de auto’s op de markt.” Van Son vult aan: “Sindsdien wil de politiek dat niet meer en is er gekozen voor een andere verkeerscirculatie in en rond de binnenstad. Met als uitgangspunt zoveel mogelijk gemotoriseerd verkeer uit de binnenstad. Dat heeft in de jaren ‘90 geresulteerd in een selectief toegangssysteem.”

Alternatief

Het selectief toegangssysteem hield tegelijkertijd in dat ‘s-Hertogenbosch een alternatief moest bieden. Van Son: “Dat alternatief bestond uit twee onderdelen. Alle automobilisten die als bezoeker naar ‘s-Hertogenbosch komen proberen we zoveel mogelijk aan de rand van de gemeente naar de transferia te leiden. Die transferia liggen aan de A2 (Pettelaarpark), aan de A59 (De Vliert) en aan de Randweg (Vlijmenseweg-Willemspoort).” De drie transferia – gerealiseerd in de jaren ’90 – hebben momenteel gezamenlijk 1.700 plekken. De gemeente wil dit aantal uitbreiden tot 2.300 door via nieuwbouw de capaciteit van Vlijmensweg-Willemspoort met 600 te verhogen van 500 naar 1.100. Van Son: “Ten eerste omdat ze nu maximaal bezet zijn en ten tweede omdat we ook het woon-werkverkeer steeds meer bij de transferia willen afvangen. De prognose is dat deze uitbreiding voldoende is tot 2025.” De transferia zijn een succes in ‘s-Hertogenbosch. Van Son heeft wel een verklaring: “Allereerst de kosten. Je kunt voor 4 euro een dag je auto kwijt en hebt daarvoor ook nog gratis vervoer van en naar de binnenstad. Daarnaast is het belangrijk dat we met busvervoerder Arriva hebben afgesproken dat de bussen regelmatig en rechtstreeks zonder tussenstop van het transferium naar de binnenstad rijden. Dat betekent dat ze in 5 minuten in de binnenstad zijn.”

Buitenste schil

De transferia vormen de buitenste schil voor de opvang. Meer naar de binnenstad toe heeft ‘s-Hertogenbosch een dekkend verhaal met zesparkeergarages, vier gemeentelijke (Wolvenhoek, St.-Josephstraat, Stationsplein, en St.-Jan) en twee commerciële (Arena en Tolbrug), met in totaal 2.500 plekken. Van Son: “Die garages zijn vooral bedoeld voor mensen die boodschappen doen en niet de hele dag in de garage staan.” De laatst gerealiseerde is de St.-Jan, een parkeergarage met 1040 plaatsen, die in 2015 is geopend. Van Son: “De ondergrondse parkeergarage is niet alleen op zich een icoon, maar ook door de manier waarop hij is ingebed in de omgeving. Er is namelijk over de garage een natuurpark aangelegd met water.” De realisatie van de St.-Jan lijkt op het eerste gezicht in strijd met het beleid om veel parkeren in de transferia te realiseren. Breukel: “Dat is niet zo. Het gaat om twee verschillende doelgroepen. Bovendien is het vooral bedoeld om het opheffen van 800 straatparkeerplaatsen in de binnenstad te compenseren. Dat aantal hebben we namelijk teruggebracht van 1.600 naar 800.” ‘s-Hertogenbosch probeert daarnaast ook door de tariefstelling mensen zoveel mogelijk te bewegen in de garages in plaats van op straat te parkeren: zo kost parkeren op straat 2,50 euro per 59 minutenen in de garages 2,20 euro. Daarnaast kennen de garages een maximaal avondtarief van 5 euro om te stimuleren dat er ook ’s avonds gebruik van wordt gemaakt.

Fiets

Het beleid rond parkeergarages en transferia maakt deel uit van het totale mobiliteitsbeleid van ‘s-Hertogenbosch met aandacht voor leefbaarheid en bereikbaarheid. Daarin is nadrukkelijk ook ruimte voor de fiets. Van Son: “Je ziet een toename van alternatieve vervoersvormen om toch in de stad te komen. ‘s-Hertogenbosch was in 2011 Fietsstad van het Jaar. Daar zijn we trots op, evenals op de snelfietsroutes naar het noorden, oosten, zuiden en westen. We zien ook dat veel mensen de in 2016 geopende F59 gebruiken om van Oss naar ‘s-Hertogenbosch te fietsen. En dat ze dan even snel zijn als wanneer ze met de auto gaan. Momenteel zijn we bezig met een snelfietsroute naar Waalwijk, die moet aansluiten op de snelfietsroute naar Tilburg. En met een snelfietsroute naar Eindhoven. Door deze routes worden we een echt fietsverkeersknooppunt.”

Om de fiets goed te kunnen faciliteren zijn naast snelfietsroutes ook fietsparkeervoorzieningen nodig. Daarom heeft ‘s-Hertogenbosch vier bewaakte gratis fietsenstallingen. Drie van de gemeente – Kerkstraat (1100), Wolvenhoek (650) en Burgemeester Loeffplein (350) – en een van de NS met in totaal 5000 plaatsen (bovengronds en ondergronds). Tegelijkertijd pakt ‘s-Hertogenbosch al ruim vijf jaar weesfietsen en verrommeling van de openbare ruimte aan met behulp van een fietsdiefstalpreventieteam. Een fiets mag 30 dagen in een fietsenstalling staan en daarna nog 3 maanden in een depot. Daarnaast ontwikkelt ‘s-Hertogenbosch voor zowel fietsers als automobilisten een app, die snel aangeeft waar ze kunnen parkeren.

‘s-Hertogenbosch treft de voorbereidingen voor een convenant waarin wordt afgesproken dat personen die zich misdragen langdurig de toegang wordt ontzegd tot de parkeergarages. Wie zich ondanks zo’n ontzegging desondanks in de garage bevindt, pleegt huisvredebreuk en kan volgens het strafrecht een boete of een celstraf krijgen van maximaal 6 maanden. Breukel: “Deze maatregel wordt momenteel afgestemd met de eigenaar van de commerciële garages. Daarna kunnen we het invoeren.” De aanleiding is niet zozeer een toenemende overlast of criminaliteit in garages legt Breukel uit: “Het is in feite een voortzetting van het ontzeggingsbeleid in de horeca en is daarmee een onderdeel van het totale veiligheidsbeleid.”

BaggyBoys

In september 2015 startte in ‘s-Hertogenbosch BaggyBoys, een service waarbij de shoppende binnenstadbezoeker niet langer tassen hoeft te dragen, maar deze door de winkel laat bezorgen op een afhaalpunt (Zie ook het artikel SHOP & HOP uit Parkeer24 - nummer 1). Deze afhaalpunten hebben inmiddels plaatsgemaakt voor pakketautomaten in de drie transferia. Van Son zou dit graag uitbreiden door de leveranciers aan de rand van de stad hun spullen te laten afzetten, waarna bevoorrading van de winkels in de binnenstad plaatsvindt door elektrisch vervoer: “Dit alles om zowel de leefbaarheid als het gemak te vergroten.”

De gemeente ‘s-Hertogenbosch zet ook op andere gebieden in op elektrisch vervoer. Zo rijden enkele bussen van Arriva elektrisch en is het de bedoeling dat in 2023 alle Bossche stadsbussen elektrisch rijden. Om de groei van elektrische auto’s in de openbare ruimte op te kunnen vangen wordt in 2017 het aantal plekken voor het opladen van elektrische auto’s verdubbeld  van 140 naar circa 300 plaatsen. Automobilisten die opladen betalen in dat geval wel gewoon parkeergeld.

Door Peter Bekkering. Dit artikel uit de rubriek 'Ik parkeer in' verscheen in PARKEER24 02/2017.